Balqabaq həm ləzzətli dadı, həm də zəngin qida dəyəri ilə son illərin ən çox müzakirə olunan tərəvəzlərindən biridir. Balqabağın faydaları saymaqla bitməz: göz sağlamlığından tutmuş, dəriyə və immunitetə qədər geniş təsir sahəsi var. Balqabaq nə üçün faydalıdır deyə düşünürsünüzsə, bu yazı sizə həm elmi, həm də praktik cavablar təqdim edəcək.
Bu yazıda balqabağın sağlamlığa təsiri, superfood balqabaq anlayışı və balqabağın tərkibindəki vitaminlər kimi vacib mövzulardan bəhs ediləcək. Eyni zamanda, balqabaq toxumunun faydaları, balqabaqla arıqlamaq, balqabaqla bağırsaqları təmizləmək və balqabaqla immuniteti gücləndirmək mövzuları da izah olunacaq.
Əgər balqabaq diabet xəstələri üçün uyğundurmu, ya da balqabaq və qəbizlik problemi arasında əlaqə varmı suallarına cavab axtarırsınızsa, doğru ünvandasınız. Yazının davamında həmçinin balqabaq reseptləri, balqabaqlı şorba, balqabaq püre necə hazırlanır, balqabaqlı kekslər, balqabaq kompotu, balqabaq yeməkləri və balqabaqla detoks içkiləri kimi praktik bölmələrə də rast gələcəksiniz.
Bundan əlavə, uşaqlar üçün balqabaqlı qidalar, balqabaq yemək arıqladırmı, balqabağın zərərləri varmı kimi gündəlik həyatda işinizə yarayacaq başlıqlar da əhatə olunur. Balqabağı nə vaxt yemək olar, balqabaq suyu içmək faydalıdırmı, balqabağın kalorisi nə qədərdir, balqabaq hamiləlikdə faydalıdırmı kimi suallarınız da cavablandırılacaq. Oxumağa davam edin və balqabağın gücünü gündəlik həyatınıza inteqrasiya edin.
Balqabağın tərkibində hansı vitamin və minerallar var?
Balqabaq həm dadlı, həm də sağlamlıq üçün olduqca zəngin bir tərəvəzdir. Onun tərkibindəki faydalı maddələr orqanizmin ümumi funksiyalarını dəstəkləyir və bir çox vacib sistemlərin işini gücləndirir. Xüsusilə balqabağın tərkibindəki vitaminlər və minerallar immuniteti möhkəmləndirmək, görmə qabiliyyətini qorumaq və dərini sağlam saxlamaq üçün mühüm rol oynayır. Gəlin, balqabaqda hansı əsas vitamin və mineralların olduğunu yaxından tanıyaq:
Balqabaqda olan əsas vitaminlər:
- A vitamini
- C vitamini
- E vitamini
- B qrup vitaminləri (B1, B2, B3, B6 və s.)
Balqabaqda olan əsas minerallar:
- Kalium
- Maqnezium
- Dəmir
- Fosfor
Balqabağın bu zəngin vitamin və mineral tərkibi onu yalnız ləzzətli deyil, həm də sağlamlıq üçün dəyərli bir təbii qida halına gətirir. Daimi şəkildə rasiona daxil edilməsi, bir çox sağlamlıq probleminin qarşısının alınmasında köməkçi ola bilər.
Balqabağın sağlamlığa faydaları nələrdir?
Balqabaq həm zəngin tərkibi, həm də çoxşaxəli təsir xüsusiyyətləri ilə sağlam qidalanmanın mühüm parçasıdır. Həm çiy, həm də bişmiş formada istifadə edilə bilən bu tərəvəz vitaminlər, minerallar və antioksidantlarla doludur. Müasir tibb və xalq təbabəti balqabağı həm profilaktik, həm də müalicəvi məqsədlə tövsiyə edir. Aşağıda balqabağın sağlamlığa təsiri izah olunur:
İmmuniteti gücləndirir
Balqabaq immun sistemini gücləndirmək üçün ideal bir təbii qida hesab olunur. Onun tərkibindəki C vitamini və beta-karoten bədəni infeksiyalara qarşı qorumağa kömək edir. Balqabaqla immuniteti gücləndirmək, xüsusilə payız-qış mövsümündə xəstəliklərdən qorunmaq üçün vacibdir. Balqabağın tərkibindəki vitaminlər orqanizmin müdafiə sistemini balansda saxlayır.
Eyni zamanda fol turşusu və dəmir də immunitetə dəstək verən elementlərdəndir. Balqabaq nə üçün faydalıdır sualının cavablarından biri də onun xəstəliklərə qarşı qoruyucu təsiridir. Soyuqdəymə, qrip kimi hallarda balqabağın orqanizmə təsiri əvəzsizdir. Balqabaq yalnız xəstəlik zamanı deyil, profilaktik baxımdan da istifadə edilə bilər.
Balqabaqlı yeməklərin faydası həm böyüklər, həm də uşaqlar üçün keçərlidir. Mütəxəssislər balqabaqla sağlam qidalanma vərdişlərini immunitetin əsas dayaqlarından biri kimi qiymətləndirirlər. Orqanizm üçün təbii mənbə olan bu tərəvəz gündəlik menyuda yer almalıdır.
Göz sağlamlığını qoruyur
Balqabaq görmə qabiliyyəti üçün vacib olan A vitamini ilə zəngindir. Tərkibindəki beta-karoten bədəndə A vitamininə çevrilərək balqabağın görməyə təsiri baxımından mühüm rol oynayır. Vitaminli tərəvəzlər arasında seçilən balqabaq gözlərin gecə korluğu və bulanıq görmə kimi problemlərdən qorunmasına kömək edir. Xüsusilə yaşlılarda balqabağın sağlamlığa təsiri görmənin qorunması ilə bağlı daha da ön plana çıxır.
Lutein və zeaksantin adlı maddələr göz toxumalarını ultrabənövşəyi şüalardan müdafiə edir. Uşaqlıq dövründən etibarən balqabaqla səhər yeməyi etmək görmə inkişafını dəstəkləyir. Təbii ki, balqabaq reseptləri ilə zənginləşdirilmiş menyular göz sağlamlığını uzun müddət qoruyur. Orqanizmdə A vitamininin çatışmazlığı olan şəxslərə superfood balqabaq tövsiyə olunur.
Gündəlik istifadə edildikdə balqabaq yeməyin üstünlükləri özünü açıq şəkildə göstərir. Hər yaşda olan insanlar üçün göz sağlamlığı prioritet olmalıdır. Göz hüceyrələrinin bərpasında iştirak edən bu tərəvəz antiosidant qidalar kateqoriyasına aiddir. Beləliklə, hər ay göz üçün vacib olan vitaminlə zəngin qidalar arasında balqabağa xüsusi yer verilir.
Dəriyə parıltı və cavanlıq bəxş edir
Balqabaq dərinin sağlam və parlaq görünməsinə böyük təsir göstərən təbii maddələrlə zəngindir. Onun tərkibindəki C və E vitaminləri dərinin elastikliyini artırır və qırışların yaranmasının qarşısını alır. Balqabağın dəriyə faydası həm daxildən qəbul, həm də xarici tətbiq yolu ilə özünü göstərir. Balqabaq maskası dəri üçün təbii nəmləndirici və sakitləşdirici rolunu oynayır.
Beta-karoten dəridəki hüceyrələrin yenilənməsini sürətləndirir. Gündəlik istifadə olunan balqabaqlı şorba və ya balqabaqla detoks içkiləri ilə dərini içəridən qorumaq mümkündür. Antioksidantlarla zəngin olması balqabağın faydaları sırasına dəridəki sərbəst radikalları zərərsizləşdirmə qabiliyyətini də əlavə edir.
Dərinin tonunu bərabərləşdirən bu tərəvəz, xüsusilə yeniyetmələrdə dərinin yağlılığını da azalda bilər. Həssas dərisi olan şəxslər üçün tərəvəzlərlə sağlamlıq rutininə balqabağın daxil edilməsi tövsiyə olunur. Dərinin kollagen istehsalını artıran qidalar arasında bu tərəvəz öndə gəlir. Orqanizm üçün təbii mənbə olan bu məhsul hər yaşda tövsiyə olunur.
Ürək-damar sistemini dəstəkləyir
Balqabaq ürək sağlamlığını qorumaqda mühüm rol oynayan kalium, lif və antioksidantlar baxımından olduqca zəngindir. Qan təzyiqinin tənzimlənməsində balqabağın orqanizmə təsiri elmi olaraq sübut olunmuşdur. Xüsusilə kalium ürəyin normal fəaliyyəti üçün vacib elementdir. Balqabağın tərkibindəki liflər, qan damarlarını təmizləyərək xolesterin səviyyəsini azaldır.
Balqabaq yeməyin üstünlükləri arasında xolesterolu tarazlamaq və damarların elastikliyini artırmaq da yer alır. Ürəyin yükünü azaltmaq üçün balqabaqla sağlam qidalanma vacibdir. Antioksidantlar sayəsində balqabaq piylənməyə qarşı qoruyucu təsir göstərir və bu da ürək-damar sisteminin işini yüngülləşdirir. Aterosklerozun qarşısını almaq üçün balqabaqla detoks içkiləri istifadə oluna bilər. Balqabaq və metabolizma arasında sıx əlaqə var və sağlam metabolizma ürək üçün vacibdir.
Mütəxəssislər balqabaq necə istifadə olunur sualına cavab olaraq ürək sağlamlığı üçün qaynadılmış və püre formasında istifadəsini tövsiyə edirlər. Qan dövranının sürətlənməsi üçün balqabaq suyu içmək faydalıdırmı sualının cavabı da müsbətdir. Damar tıxanıqlığının qarşısını almaqda balqabağın tərkibindəki vitaminlər əvəzsiz rol oynayır. Beləliklə, gündəlik balqabaq yeməkləri ilə ürək xəstəliklərindən qorunmaq mümkündür.
Həzm üçün faydalıdır
Balqabaq bağırsaq fəaliyyətini tənzimləyən və həzmi asanlaşdıran liflə zəngin bir tərəvəzdir. Xüsusilə balqabaqla bağırsaqları təmizləmək üçün istifadə edildikdə qəbizlik və köp kimi problemləri aradan qaldırmağa kömək edir. Mədə və bağırsaq florasını tarazlaşdırmaqda balqabaq yeməyin üstünlükləri danılmazdır. Pektin və selüloza kimi maddələr bağırsaq hərəkətlərini stimullaşdırır.
Bu xüsusiyyətinə görə balqabaq necə istifadə olunur sualı ən çox mədə həssaslığı olanlar tərəfindən verilir. Balqabağın tərkibindəki B qrup vitaminləri həzmi tənzimləyən fermentlərin fəaliyyətini dəstəkləyir. Balqabaq reseptləri, xüsusilə bişmiş və püre formasında həzm sistemi üçün faydalıdır. Balqabaq kompotu və ya şirəsi qida qəbulunu yüngülləşdirir.
Vitaminlə zəngin qidalar arasında balqabağın mədə dostu olması onu fərqləndirir. Həmçinin, balqabaqlı kekslər həm dadlı, həm də bağırsaq sistemini rahatladan seçimlərdəndir. Düzgün bişirildikdə balqabağın zərərləri varmı sualına “yox” cavabı vermək mümkündür. Uzun müddətli istifadədə bağırsaq hərəkətlərinin normallaşması üçün təbii mənbə rolunu oynayır.
Xərçəngə qarşı qoruyucu rol oynayır
Balqabaq tərkibindəki karotenoidlər, beta-karoten və digər antioksidant maddələrlə xərçəng hüceyrələrinin qarşısını alma potensialına malikdir. Balqabağın faydaları arasında ən vaciblərindən biri də xərçəng riskini azaltmaqdır. Sərbəst radikalların fəaliyyəti nəticəsində yaranan hüceyrə zədələnməsinə qarşı balqabağın orqanizmə təsiri qoruyucu və bərpaedicidir. Balqabaq toxumunun faydaları içərisində prostat xərçəngi riskini azaltmaq da yer alır.
Qadınlarda döş və uşaqlıq boynu xərçəngi riskini azalda biləcək tərkibə sahibdir. Balqabaq diabet xəstələri üçün də münasibdir, çünki şəkər balansını qoruyaraq hüceyrə degenerasiyasını azaldır. Mədə xərçəngi kimi həssas sahələrdə balqabaq və metabolizma arasında müsbət əlaqə qurulub.
Antioksidantlarla zəngin olan bu tərəvəz superfood balqabaq kateqoriyasına daxil edilir. Balqabağın tərkibindəki sink və E vitamini hüceyrə yenilənməsini dəstəkləyir. Balqabaq maskası dəri üçün deyil, həm də dərialtı toxumaların bərpası üçün də əhəmiyyətlidir. Sağlam nahar üçün tərəvəzlər içində immunitet və hüceyrə müdafiəsini birləşdirən ideal variantdır.
Qanazlığına qarşı faydası var
Balqabaq tərkibindəki dəmir və fol turşusu ilə qanazlığının qarşısının alınmasında mühüm rol oynayır. Xüsusilə balqabağın tərkibindəki vitaminlər qırmızı qan hüceyrələrinin istehsalını stimullaşdırır. Dəmir çatışmazlığı səbəbilə yaranan halsızlıq, başgicəllənmə və yorğunluq kimi hallar balqabağın köməyi ilə azaldıla bilər.
Balqabaq nə üçün faydalıdır sualına ən konkret cavablardan biri də qan dövranının yaxşılaşdırılmasıdır. Gündəlik rasionda balqabaqla səhər yeməyi qəbul edilməsi enerji səviyyəsinin artırılmasına kömək edir. Qidalanmada vitaminlə zəngin qidalar axtaranlar üçün balqabaq əvəzolunmaz seçimdir.
Tərkibindəki mis və sink də qanın keyfiyyətini yüksəldir. Həddindən artıq zəiflik hiss edənlər üçün balqabaq suyu içmək faydalıdır. Bu faydanı artırmaq üçün balqabaq reseptləri müxtəlif formalarda tətbiq edilə bilər. Nəticə etibarilə, bu tərəvəz orqanizm üçün təbii mənbə kimi hər yaşda istifadə edilə bilər.
Hamiləlik dövründə təbii dəstəkdir
Balqabaq hamiləlik dövründə həm ana, həm də körpənin ehtiyac duyduğu vitamin və minerallarla zəngindir. Xüsusilə balqabaq hamiləlikdə faydalıdırmı sualı tez-tez verilir və cavabı qəti şəkildə müsbətdir. Tərkibindəki fol turşusu, dölün sinir sistemi inkişafını dəstəkləyir. Balqabağın faydaları sırasında ürəkbulanmanın azaldılması və qəbizliyin aradan qaldırılması da yer alır.
Balqabaq və qəbizlik problemi yaşayan hamilə qadınlar üçün bu tərəvəz olduqca uyğundur. Təbii liflər bağırsaq hərəkətlərini normallaşdırır və köpün qarşısını alır. Balqabaqlı şorba kimi yüngül reseptlər hamiləlik zamanı rahatlıqla istifadə edilə bilər. Enerji azlığı və halsızlıq üçün balqabaq kompotu və püre forması yaxşı seçimdir.
İmmuniteti zəifləyən hamilələr üçün balqabaqla sağlam qidalanma mühümdür. Tərkibindəki beta-karoten dərini qidalandıraraq çatların qarşısını alır. Balqabaqlı yeməklərin faydası hormonal balansın qorunmasına da müsbət təsir edir. Aşağı kalorili olması ilə balqabaq kalorisi nə qədərdir sualına da uyğun cavab verir – 100 qramda cəmi 25 kalori. Nəticədə, sağlam qidalanma üçün reseptlər içində hamilələr üçün ən faydalı tərəvəzlərdən biridir.
Arıqlamağa kömək edir
Balqabaq az kalorili və yüksək lif tərkibli olması ilə sağlam arıqlama proqramları üçün ideal qidadır. Gündəlik qida rasionuna daxil edildikdə balqabaqla arıqlamaq mümkündür. Tərkibindəki selüloza uzunmüddətli toxluq hissi yaradaraq qəlyanaltı ehtiyacını azaldır. Balqabaq yemək arıqladırmı sualının cavabı yalnız kalori deyil, həm də toxluq mexanizminə təsirlə izah edilir. Arıqlama zamanı maddələr mübadiləsini sürətləndirmək üçün balqabaq və metabolizma bir-biri ilə sıx əlaqəlidir.
Balqabaq reseptləri müxtəlif pəhriz menyularında rahatlıqla yer ala bilir. Balqabaq püresi ilə yanaşı, onu şorba və ya salatlara da əlavə etmək mümkündür. Balqabaq kompotu təbii şirinlik ehtiyacını ödəyərək şəkərli içkilərin yerini tutur. Liflə zəngin olması balqabaqla bağırsaqları təmizləmək xüsusiyyətini dəstəkləyir. Bu, həm də bədənin toksinlərdən təmizlənməsi deməkdir. Az kalorili olması ilə yanaşı balqabağın tərkibindəki vitaminlər orqanizmin enerji səviyyəsini aşağı salmadan yağ yandırmasını dəstəkləyir.
Arıqlamaq istəyənlər üçün balqabaq necə istifadə olunur sualına bişmiş, sobada və ya buğda hazırlanmış formaları məsləhət görülür. Superfood balqabaq pəhrizlərdə balansı qorumağa kömək edir. Balqabaqla detoks içkiləri bədəni təmizləyir və çəkini tənzimləyir. Balqabaqlı kekslər isə pəhrizə uyğun şəkildə hazırlandıqda həm dadlı, həm də kalorisi aşağı desertlərə çevrilə bilər.
Sidikqovucu və ödqovucu təsirə malikdir
Balqabaq bədəndə artıq mayelərin atılmasına kömək edən təbii sidikqovucu və ödqovucu təsirə malikdir. Bu xüsusiyyəti ilə orqanizmin toksinlərdən təmizlənməsinə töhfə verir. Qaraciyərin fəaliyyətini dəstəkləyərək balqabağın sağlamlığa təsiri özünü daha aydın göstərir. Öd yolları və sidik kisəsi problemləri olan şəxslər üçün balqabaq suyu içmək faydalıdırmı sualının cavabı “bəli”dir.
Sidik yollarında infeksiya və tutulma hallarının qarşısını almaq üçün balqabaq necə istifadə olunur sualına ən yaxşı cavab bişmiş və qaynadılmış formada istifadəsidir. Balqabaq toxumunun faydaları da burada ön plana çıxır, çünki tumlar da iltihab əleyhinə təsir göstərir. Orqanizmin təmizlənməsi üçün balqabaqla detoks içkiləri mükəmməl seçimdir. Balqabaq şişkinlik və ödemin aradan qaldırılmasında da rol oynayır. Təbii qidalar və faydaları arasında balqabaq ən balanslılardan biridir.
Qaraciyər funksiyasını dəstəklədiyinə görə balqabaq diabet xəstələri üçün də faydalı ola bilər. Tərkibindəki maqnezium və kalium bədən mayesinin tənzimlənməsində iştirak edir. Həddindən artıq maye toplanmasından əziyyət çəkənlər üçün balqabaqlı yeməklərin faydası vacib rol oynayır. Beləliklə, bütün bu səbəblərlə balqabaq nə üçün faydalıdır sualına cavab olaraq onun sidikqovucu və ödü tənzimləyici təsiri xüsusi qeyd olunmalıdır.
Uşaqlar və körpələr üçün uyğun qidadır
Balqabaq körpələr və uşaqlar üçün həm dadlı, həm də zəngin qida dəyərinə malik bir məhsuldur. Uşaqlar üçün balqabaqlı qidalar böyümə və inkişaf prosesində vacib vitamin və mineralları təmin edir. Xüsusilə 6 aylıqdan sonra balqabaq püre necə hazırlanır sualı valideynlər üçün aktual olur. Tərkibindəki A və C vitaminləri uşaqların immunitet sistemini gücləndirir və infeksiyalardan qoruyur.
Balqabaqla sağlam qidalanma erkən yaşlardan düzgün qidalanma vərdişlərinin formalaşmasında mühüm rol oynayır. Körpələrin həzm sistemi üçün balqabaqla bağırsaqları təmizləmək xüsusilə əhəmiyyətlidir. Şirin və yüngül ləti sayəsində körpələr tərəfindən asanlıqla qəbul edilir. Balqabaq tənəffüs sisteminə təsir edir, çünki allergiya və öskürək zamanı şirəsi bəlğəmin çıxarılmasına yardımçı olur.
Tərkibindəki beta-karoten görmə qabiliyyətinin düzgün inkişafına dəstək verir və balqabağın görməyə təsiri xüsusilə uşaqlarda nəzərəçarpacaqdır. Körpələrdə qəbizlik və qaz sancısı hallarında balqabaq praktik həll üsulu təklif edir. Gündəlik menyuda istifadə üçün balqabaq püresi tövsiyə olunur. Dəri üçün zərərsiz və qidalandırıcı olduğu üçün tərəvəzlərlə sağlamlıq baxımından da əhəmiyyətlidir.
Balqabaqla hazırlana bilinəcək sağlam reseptlər
Balqabaq zəngin vitamin və minerallarla dolu olması ilə sağlam qidalanmanın əsas tərəvəzlərindən biridir. Həm dadlı, həm də asan hazırlanması ilə müxtəlif yemək və qəlyanaltılarda istifadə oluna bilər. Aşağıda təqdim edilən reseptlər gündəlik menyunuza həm fayda, həm də rəng qatacaq.
Balqabaqlı şorba
Tərkibi:
- 500 qram soyulmuş balqabaq
- 1 ədəd orta boy soğan
- 1 diş sarımsaq
- 1 yemək qaşığı zeytun yağı
- 500 ml su (və ya tərəvəz bulyonu)
- 1/2 çay qaşığı duz
- 1/4 çay qaşığı qara istiot
- İstəyə görə kəklikotu və hindistan qozu südü
Hazırlanma qaydası:
Balqabağı kub şəklində doğrayın. Soğan və sarımsağı zeytun yağında 3-4 dəqiqə qovurun. Üzərinə doğranmış balqabaq və su (və ya bulyon) əlavə edib orta odda 20-25 dəqiqə bişirin. Duz, istiot və ədviyyatları əlavə etdikdən sonra qarışığı blenderlə püre halına salın. Daha kremli tekstura üçün az miqdarda hindistan qozu südü əlavə edə bilərsiniz. İsti şəkildə servis edin, üstünə kəklikotu səpməyi unutmayın.
Balqabaq püresi
Tərkibi:
- 500 qram balqabaq
- 1 çimdik darçın (istəyə görə)
- 1 çay qaşığı kərə yağı (istəyə görə)
Hazırlanma qaydası:
Balqabağı doğrayıb buxarda və ya az miqdarda suda yumşalana qədər bişirin. Suyunu süzdükdən sonra isti halda çəngəllə əzin. Körpələr üçün heç bir əlavə olmadan, böyüklər üçün isə darçın və kərə yağı ilə birlikdə qarışdıraraq xidmət edə bilərsiniz. Əlavə olaraq, püredən səhər yeməkləri və ya şorbaların yanında istifadə etmək olar.
Balqabaqlı keks (şəkərsiz)
Tərkibi:
- 3 ədəd yumurta
- 1 stəkan yulaf unu
- 1 stəkan rəndələnmiş balqabaq
- 1/2 çay qaşığı darçın
- 1/2 çay qaşığı qabartma tozu
- 2 yemək qaşığı zeytun yağı
- 1/2 stəkan üyüdülmüş qoz
- 1 ədəd banan (şirinlik üçün, istəyə bağlı)
Hazırlanma qaydası:
Bütün inqrediyentləri bir qabda yaxşıca qarışdırın. Xəfif yağlanmış soba qabına tökün. Əvvəlcədən 180°C-də isidilmiş sobada 25-30 dəqiqə bişirin. Sobadan çıxardıqdan sonra soyumasını gözləyin. Şəkərsiz, liflə zəngin və enerji verən bu keks çay saatı və səhər yeməyi üçün uyğundur.
Balqabaqla detoks smoothie
Tərkibi:
- 1 stəkan bişmiş və soyudulmuş balqabaq
- 1/2 ədəd yaşıl alma
- 1/2 çay qaşığı toz zəncəfil
- 1/2 stəkan badam südü
- 1 çay qaşığı kətan toxumu
Hazırlanma qaydası:
Bütün inqrediyentləri blenderə əlavə edib hamar bir içki halına gələnə qədər qarışdırın. Səhər və ya günorta ara yeməyi kimi içmək tövsiyə olunur. Enerji verir, bağırsaqları təmizləyir və detoks prosesini dəstəkləyir. Soyuq şəkildə servis edin.
Fırında zeytun yağlı balqabaq dilimləri
Tərkibi:
- 300 qram balqabaq
- 1 yemək qaşığı zeytun yağı
- 1/2 çay qaşığı duz
- 1/4 çay qaşığı qara istiot
- 1/2 çay qaşığı qurudulmuş rozmarin (istəyə görə)
Hazırlanma qaydası:
Balqabağı nazik dilimlərə doğrayın. Üzərinə zeytun yağı və ədviyyatlar əlavə edərək qarışdırın. Yağlı kağız sərilmiş soba sinisinə düzərək, əvvəlcədən 180°C-də isidilmiş sobada 20-25 dəqiqə bişirin. Qızılı rəng alanadək bişirmək kifayətdir. Sağlam qəlyanaltı və ya yeməklərin yanında garnir olaraq təqdim edilə bilər.
Körpələr üçün balqabaqlı püre
Tərkibi:
- 200 qram balqabaq (soyulmuş və doğranmış)
- 2-3 yemək qaşığı su (buxarda bişirilməyəcəksə)
Hazırlanma qaydası:
Balqabağı buxarda və ya az miqdarda suda yumşalana qədər bişirin (təxminən 10-12 dəqiqə). Bişdikdən sonra onu blender və ya çəngəllə püre halına gətirin. İlk dəfə veriləcəksə, tək komponentli – yalnız balqabaqla hazırlamaq tövsiyə olunur. Daha sonra qarışım olaraq yerkökü, kartof və ya alma püresi ilə birgə istifadə edilə bilər. Heç bir duz, şəkər, yağ və ya ədviyyat əlavə edilməməlidir. Soyuducuda hava keçirməyən qabda 24 saata qədər saxlanıla bilər. Körpəyə təqdim etmədən əvvəl bədən istiliyinə uyğun qızdırılmalıdır. Bu resept körpələr üçün həm qidalı, həm də asan həzm olunan qida alternatividir.
Balqabaqlı yulaflı səhər yeməyi
Tərkibi:
- 1/2 stəkan yulaf
- 1 stəkan su və ya südlü alternativ (badam südü, yulaf südü və s.)
- 1/2 stəkan bişmiş və əzilmiş balqabaq
- 1/2 çay qaşığı darçın
- 1/4 çay qaşığı zəncəfil tozu (istəyə görə)
- 1 çay qaşığı bal və ya xurma püresi (körpələr üçün istifadə olunmamalıdır)
Hazırlanma qaydası:
Kiçik bir qazana yulaf və mayeni əlavə edib orta odda qarışdıraraq bişirin. 5 dəqiqə bişirdikdən sonra əzilmiş balqabağı və ədviyyatları əlavə edin. Qarışıq kremli hal alana qədər bişirməyə davam edin. Dad vermək üçün istəyə bağlı olaraq bal və ya meyvə püresi əlavə edilə bilər. İsti şəkildə servis edin. Tərkibindəki lif və vitaminlər sayəsində bu səhər yeməyi həm enerji verir, həm də toxluq hissi yaradır. Uşaqlar və böyüklər üçün uyğun, sürətli və sağlam bir variantdır.
Balqabaq və kəsmikli desert
Tərkibi:
- 1 stəkan bişmiş və əzilmiş balqabaq
- 1/2 stəkan kəsmik (yağsız və ya az yağlı)
- 1/4 çay qaşığı darçın
- 1 çay qaşığı bal və ya agave siropu (istəyə görə)
- Bir neçə doğranmış qoz və ya badam (istəyə bağlı)
Hazırlanma qaydası:
Əzilmiş balqabaq və kəsmiyi bir qabda qarışdırın. Üzərinə darçın əlavə edərək ləzzətini artırın. İstəyə görə bal və ya başqa təbii şirinləşdirici ilə zənginləşdirin. Əgər quru meyvə və ya qoz əlavə etmək istəyirsinizsə, son mərhələdə üzərinə səpin. Soyuq formada desert kimi təqdim edin. Bu resept həm yüngül, həm də proteinlə zəngin olduğuna görə günün istənilən saatında sağlam qəlyanaltı kimi istifadə edilə bilər.
Balqabaq toxumunun faydaları nələrdir?
Balqabaq toxumu sağlamlıq üçün əhəmiyyətli olan bir çox qida maddəsi ilə zəngin təbii bir mənbədir. Onun tərkibində sink, maqnezium, dəmir, protein, omeqa-3 yağ turşuları və antioksidantlar bol miqdarda mövcuddur. Bu səbəbdən balqabaq toxumunun faydaları həm fiziki, həm də zehni sağlamlıq üçün əhəmiyyətlidir. Əvvəlcə onu qeyd etmək lazımdır ki, balqabaq tumları immun sistemini gücləndirir. Tərkibindəki sink mikroelementi orqanizmin infeksiyalara qarşı müdafiəsində əsas rol oynayır. Bu xüsusilə mövsümi xəstəliklərin çox yayıldığı payız və qış aylarında vacibdir.
Eyni zamanda, balqabaq toxumu iltihab əleyhinə təsir göstərir və oynaq ağrılarında, revmatizmal xəstəliklərdə rahatlaşdırıcı təsirə malikdir. Balqabaq tumlarının digər önəmli faydalarından biri ürək-damar sağlamlığını qorumasıdır. Omeqa-3 yağ turşuları və fitosterollar xolesterin səviyyəsini tənzimləməyə kömək edir, bu da qan təzyiqinin stabilləşməsinə və infarkt riskinin azalmasına səbəb olur. Daimi istifadəsi həmçinin prostat vəzin sağlamlığını dəstəkləyir. Araşdırmalara görə, balqabaq toxumu kişilərdə prostat vəzinin böyüməsinin qarşısını alır və hormonal tarazlığı qoruyur.
Balqabaq tumlarının antihelmint (qurd əleyhinə) təsiri də geniş tanınır. Xüsusilə uşaqlarda bağırsaq parazitlərinə qarşı istifadə olunur. Bunun üçün gündə 1 ovuc təmizlənmiş, qovrulmamış tum istifadə etmək kifayətdir. Zehni fəaliyyət baxımından da balqabaq toxumunun faydaları nəzərəçarpacaqdır. Tərkibindəki maqnezium sinir sistemini sakitləşdirir, stressi azaldır və yuxu keyfiyyətini yaxşılaşdırır.
Eyni zamanda, bu tumlar antioksidant qidalar sırasında yer alaraq bədəni sərbəst radikallardan qoruyur, hüceyrələrin yenilənməsini dəstəkləyir. Nəticə etibarilə, balqabağın tərkibindəki vitaminlər qədər, onun toxumları da sağlamlıq baxımından böyük önəm daşıyır. Qovrulmamış və duzsuz formada istifadə edilən balqabaq tumları, sağlam həyat tərzinin ayrılmaz hissəsi ola bilər. Gündəlik rasiona az miqdarda daxil etməklə siz həm immunitetinizi, həm də ümumi sağlamlığınızı gücləndirə bilərsiniz.
Balqabağın zərərləri və yan təsirləri var?
Balqabaq ümumilikdə sağlamlıq üçün olduqca faydalı bir tərəvəz hesab olunsa da, bəzi hallarda yan təsirləri və məhdudiyyətləri ola bilər. Hər bir təbii məhsul kimi, balqabağın zərərləri də fərdi həssaslıq, istifadə miqdarı və qəbul forması ilə əlaqəli ola bilər. Bu səbəblə onun istifadəsində ehtiyatlı olmaq müəyyən hallarda vacibdir. Əvvəla qeyd edilməlidir ki, balqabağın orqanizmə təsiri çox zaman müsbət olsa da, yüksək miqdarda qəbul edildikdə “karotenemiyaya”, yəni dəridə narıncımtıl rəng dəyişikliklərinə səbəb ola bilər. Bu hal zərərli olmasa da, kosmetik baxımdan narahatlıq doğura bilər.
Balqabaq diabet xəstələri üçün əks göstəriş yaratmasa da, şəkər tərkibli növləri yüksək miqdarda qəbul edildikdə qan şəkərinin artmasına səbəb ola bilər. Bu səbəbdən, balqabaqla sağlam qidalanma məqsədilə istifadə olunan porsiya ölçüsünə diqqət yetirilməlidir. Eyni şey balqabaqlı şirniyyatlar, balqabaqlı kekslər və digər balqabaqla hazırlanmış sağlam desertlər üçün də keçərlidir. Bundan əlavə, bəzi insanlarda balqabağın tərkibindəki vitaminlər və ya digər maddələrə qarşı allergik reaksiya baş verə bilər. Belə hallarda qaşınma, dəri qızartısı və ya həzm pozğunluğu müşahidə oluna bilər. Bu səbəbdən onun fərdi uyğunluğunu da nəzərə almaq vacibdir.
Balqabaq tumları da yüksək kalorili olduğu üçün pəhriz zamanı məhdudiyyətlə istifadə olunmalıdır. Balqabaq toxumunun faydaları çox olsa da, duzlanmış və qovrulmuş formada qəbul edildikdə qan təzyiqinə və böyrəklərə əlavə yük düşə bilər. Nəticə olaraq, balqabağın faydaları nə qədər çox olsa da, bəzi insanlarda və ya müəyyən hallarda yan təsirləri yarana bilər. Bu səbəblə, onu mütənasib miqdarda, düzgün formada və fərdi sağlamlıq vəziyyətini nəzərə alaraq qəbul etmək tövsiyə olunur.
Balqabaq haqqında tez-tez verilən suallar
Balqabaq nə üçün faydalıdır?
Balqabaq tərkibindəki antioksidant və liflərlə orqanizmin ümumi sağlamlığını dəstəkləyir. Həzm sistemi göz və dəri üçün dəstəkləyici təsirlərə malikdir.
Balqabaq hansı vitaminlərlə zəngindir?
Balqabaq xüsusilə A, C, E və B qrup vitaminləri ilə zəngindir. Bu vitaminlər immunitet, dəri və sinir sistemi üçün əhəmiyyətlidir.
Balqabağın gündəlik qəbul miqdarı nə qədər olmalıdır?
Balqabaq gündəlik pəhrizdə təxminən 100-200 qram arasında istehlak edilə bilər. Fərdi ehtiyaclara və sağlamlıq vəziyyətinə görə bu miqdar dəyişə bilər.
Balqabağı çiy şəkildə yemək olarmı?
Balqabaq çiy halda da istehlak edilə bilər, lakin bəzi insanlarda həzmi çətinləşdirə bilər. Ən yaxşı nəticə buxarda və ya bişmiş formada alınır.
Balqabaq hamiləlik dövründə istifadə oluna bilərmi?
Balqabaq hamilə qadınlar üçün faydalı bir qida mənbəyidir. Vitamin və minerallar baxımından zəngin olması, ana və döl sağlamlığını dəstəkləyə bilər.
Balqabaq şəkərli diabet xəstələri üçün uyğundurmu?
Balqabaq aşağı qlisemik indeksi sayəsində diabet xəstələri üçün də uyğun ola bilər. Lakin miqdarına nəzarət edilməli və həkim məsləhəti nəzərə alınmalıdır.
Balqabaq piylənməyə qarşı təsirlidirmi?
Balqabaq az kalorili və lifli bir qida olduğu üçün çəki idarəsində dəstəkləyici ola bilər. Doyurucu təsiri sayəsində artıq yeməyin qarşısını ala bilər.
Balqabağın dəridə narıncı ləkə yaratması normaldırmı?
Balqabaq tərkibindəki beta-karoten səbəbindən həddən artıq istehlak edildikdə dəridə narıncımtıl rəng dəyişiklikləri yarada bilər. Bu vəziyyət sağlamlıq üçün təhlükəli deyil və müvəqqətidir.
Balqabaq uşaqlara neçə aylıqdan verilə bilər?
Balqabaq adətən körpələrə 6-cı aydan etibarən əlavə qida olaraq verilə bilər. Yumşaq bişmiş və püre halında təqdim edilməsi tövsiyə olunur.
Balqabaq şirəsi necə hazırlanır və nə zaman içilməlidir?
Balqabaq şirəsi təzə balqabağın sıxılaraq suyunun alınması ilə hazırlanır. Səhər acqarına və ya yeməklərdən əvvəl az miqdarda içilməsi məsləhətdir.
Balqabağın tumunu hər gün yemək olarmı?
Balqabaq tumları faydalı yağlar və minerallarla zəngindir, lakin gündəlik qəbul miqdarı 1 ovucdan çox olmamalıdır. Duzsuz və qovrulmamış formada istehlak edilməsi daha sağlamdır.
Balqabaqla arıqlamaq mümkündürmü?
Balqabaq pəhrizdə istifadə olunduqda, aşağı kalorili və doyurucu xüsusiyyətləri ilə çəki itirməyə kömək edə bilər. Müntəzəm idman və balanslı qidalanma ilə birlikdə təsiri daha güclü olur.
Balqabaqla detoks etmək nə qədər doğrudur?
Balqabaq orqanizmi toksinlərdən təmizləməyə kömək edən lif və antioksidantlarla zəngindir. Lakin uzunmüddətli detoks məqsədilə təkbaşına istifadə edilməməlidir.
Balqabağın allergik təsiri varmı?
Balqabaq nadir hallarda allergik reaksiyalara səbəb ola bilər. Həssas şəxslərdə qaşınma, şişkinlik və ya həzm pozuntuları müşahidə edilə bilər.
Balqabaqla hansı yeməklər hazırlamaq daha faydalıdır?
Balqabaq şorba, püre, bişmiş yeməklər və salatlar üçün ideal tərkib hissəsidir. Minimal işlənmiş və az yağlı reseptlər daha çox fayda təmin edir.
Balqabaq kimlər üçün uyğun deyil?
Balqabaq ümumilikdə əksər insanlar üçün təhlükəsiz olsa da, öd və mədə problemi olan bəzi şəxslər onu çiy halda istifadə edərkən narahatlıq hiss edə bilər. Belə hallarda həkim məsləhəti alınmalıdır.
Balqabaq necə bişirilir?
Balqabaq buxarda, sobada, qaynadılaraq və ya pürə halında bişirilə bilər. Bişirmə üsulu onun qida dəyərini qoruyaraq istifadəyə yararlı hala gətirir.
Balqabağı necə saxlamaq olar?
Balqabaq soyuducuda kəsilmiş halda 3-5 gün, bütöv şəkildə isə sərin və quru yerdə bir neçə həftə saxlanıla bilər. Dondurulmuş formada isə daha uzunmüddətli qorunması mümkündür.
Balqabağı çiy yemək olarmı?
Balqabaq çiy şəkildə salatlara və smuzilərə əlavə edilə bilər, lakin bəzi insanlar üçün çiy forması həzm baxımından çətinlik yarada bilər. Ən yaxşısı bişmiş və ya buxarda hazırlanmış formada istifadə edilməsidir.
