Dırnaq göbələyi bir çox insanın gündəlik həyat keyfiyyətini aşağı salan, estetik və sağlamlıq baxımından narahatedici problemlərdən biridir. Bu vəziyyət həm ayaq dırnağı göbələyi, həm də əl dırnağı göbələyi şəklində özünü göstərə bilər və əksər hallarda göbələk infeksiyası fonunda inkişaf edir. Əgər siz də “Dırnaq göbələyi necə yaranır?” və ya “Dırnaq göbələyini evdə sağaltmaq mümkündürmü?” kimi sualların cavabını axtarırsınızsa, doğru ünvandasınız. Bu yazıda göbələk xəstəlikləri, dəri və dırnaq xəstəlikləri, göbələk müalicəsi və infeksiya müalicəsi ilə bağlı ətraflı məlumat təqdim ediləcək.
Oxuyacağınız bölmələrdə göbələk infeksiyası necə baş verir və ev şəraitində göbələkdən necə qurtulmalı yolları izah olunacaq. Eyni zamanda dırnaq göbələyinin əlamətləri, dırnaqda saralma səbəbləri, dırnağın qopması göbələk əlamətidirmi kimi tez-tez verilən suallara cavab tapacaqsınız.
Dırnaq göbələyinin tam müalicəsi varmı, göbələk infeksiyası olan dırnaq necə görünür, göbələk infeksiyasının yayılmaması üçün nə etməli, göbələk səbəbindən dırnaq qopması normaldırmı və daha çox sualın cavabı bu məqalədə sizi gözləyir. Oxumağa davam edin və dırnaq problemləri ilə vidalaşmağın yollarını təhlükəsiz və effektiv şəkildə öyrənin!
Dırnaq göbələyi nədir və necə tanınır?
Dırnaq göbələyi əsasən dermatofit adlı mikroskopik göbələk növlərinin səbəb olduğu göbələk infeksiyasıdır və bu infeksiya dırnaq problemləri arasında ən geniş yayılmış hallardan biridir. Göbələk dırnağın alt təbəqəsinə yerləşərək onun strukturunu pozur, rəngini dəyişdirir və zamanla qalınlaşma, kövrəklik və deformasiya ilə müşayiət olunur. İlk əlamətlər adətən dırnaq ucu altında sarımtıl və ya ağ ləkə şəklində özünü göstərir və bu dəyişikliklər tədricən dırnağın bütün sahəsinə yayılır.
Statistik məlumatlara əsasən, dünyada hər beş nəfərdən biri ömrünün müəyyən bir dövründə dırnaq göbələyi (elmi adı ilə onikomikoz) ilə qarşılaşır. Xəstəlik ən çox ayaq dırnağı göbələyi formasında rast gəlinir, çünki ayaq barmaqları qapalı və nəmli mühitdə daha çox qalır. Bununla yanaşı, əl dırnağı göbələyi də xüsusilə peşəkar olaraq su ilə tez-tez təmasda olan insanlarda inkişaf edə bilər.
Göbələk xəstəlikləri tez-tez dəri və dırnaq xəstəlikləri kateqoriyasına daxil edilir və müalicə edilmədikdə digər barmaqlara, hətta dəridəki digər bölgələrə də yayıla bilər. Dermatoloji xəstəliklər arasında yer alan bu infeksiyanın düzgün və vaxtında müəyyən olunması həm infeksiya müalicəsi, həm də başqalarına yoluxmanın qarşısını almaq baxımından olduqca vacibdir.
Dırnaq göbələyinin yaranma səbəbləri hansılardır?
Dırnaq göbələyi təkcə estetik problem deyil, həm də göbələk infeksiyası nəticəsində inkişaf edən ciddi dermatoloji xəstəliklər kateqoriyasına daxildir. Bu infeksiya adətən dırnağın quruluşunun zədələnməsi və göbələk sporları üçün əlverişli mühitin yaranması ilə başlayır. Dırnaq göbələyi daha çox ayaq dırnağında, daha az hallarda isə əl dırnağında müşahidə olunur. Bu bölmədə göbələyin əmələ gəlmə səbəbləri və risk faktorları izah olunacaq.
- Zədələnmiş və travmaya məruz qalmış dırnaqlar
- Rütubətli və qapalı mühitlərdə uzun müddət qalmaq
- Steril olmayan ictimai məkanlarla təmas
- Zəif immun sisteminə malik şəxslər
- Gigiyena qaydalarına əməl olunmaması
Zədələnmiş və travmaya məruz qalmış dırnaqlar
Dırnaq göbələyi çox zaman fiziki zədələnmələr və travmalar nəticəsində yaranır. Dırnaq səthinə alınan zərbələr onun qoruyucu qatını zəiflədir və göbələk infeksiyası üçün giriş nöqtəsi yaradır. Zərbə almış dırnaqların quruluşu dəyişir və dırnaq problemləri daha da artır. Ayaq dırnağı göbələyi xüsusilə dar və sərt ayaqqabı geyinən şəxslərdə sıx görülür. Zədələnmiş əl dırnağı göbələyi isə ev işləri və fiziki əmək zamanı yaranan mikrotravmalarla əlaqələndirilir. Dəri və dırnaq xəstəlikləri arasında bu problem ön sıradadır.
Travmalar nəticəsində dırnaq altında mikroçatlar yaranır və göbələk xəstəlikləri bu sahələrdə çoxalır. Əgər dırnaq altı göbələk inkişaf edərsə, bu, artıq irəliləmiş infeksiyanın göstəricisidir. Nəzarətsiz qaldıqda göbələk infeksiyası necə baş verir sualına konkret cavab bu nöqtədə aydınlaşır. Dırnağın qopması göbələk əlamətidir kimi hallar da fiziki travmalarla əlaqələndirilə bilər. İnfeksiya müalicəsi üçün ilk addım zədələnmələrin qarşısını almaqdır.
Rütubətli və qapalı mühitlərdə uzun müddət qalmaq
Dırnaq göbələyi rütubətli və hava almayan şəraitlərdə sürətlə inkişaf edir. Xüsusilə ayaq gigiyenası və göbələk arasında sıx əlaqə mövcuddur. Ayaqların uzun müddət nəm qalması, duşdan sonra qurudulmaması göbələk infeksiyası üçün ideal şərait yaradır. Rütubət və göbələk əlaqəsi elmi olaraq da sübut edilmişdir. Sintetik corablar və nəfəs almayan ayaqqabılar bu problemi daha da artırır.
Ayaq dırnağı göbələyi bu səbəbdən daha çox yayılır. Qapalı ayaqqabılarda yaranan istilik və rütubət göbələk xəstəlikləri üçün risk faktorudur. Bu vəziyyət daha çox payız və qış aylarında müşahidə olunur. Soyuq havalarda ayaqların ventilyasiyasız qalması infeksiyanın çoxalmasına şərait yaradır. Dırnaq qalınlaşması nədir sualına cavab olaraq, bu cür mühitlərin yaratdığı xroniki göbələk halları göstərilə bilər. Nəmlik həmçinin dırnaq strukturunu yumşaldır. Dırnaq göbələyinin qarşısını alma yolları arasında rütubətdən qorunmaq mütləq yer almalıdır.
Steril olmayan ictimai məkanlarla təmas
Dırnaq göbələyi ictimai yerlərdə gigiyenik qaydalara əməl edilmədikdə asanlıqla yayılır. İctimai yerlərdə göbələk riski xüsusilə duş kabinələri, üzgüçülük hovuzları və idman zallarında yüksəkdir. Bu məkanlarda yerə ayaqyalın basmaq infeksiya üçün ideal şərait yaradır. Göbələk infeksiyası dəriyə keçdikdən sonra dırnağa nüfuz edərək infeksiyaya səbəb olur. Göbələk xəstəlikləri əsasən bu tip yerlərdə yayılan sporlarla bağlı olur. Steril olmayan manikür və pedikür alətləri də risk faktorudur.
Hər bir vətəndaş göbələk üçün həkimə nə zaman müraciət etməli sualını cavablandırmaq üçün bu risklərdən xəbərdar olmalıdır. Aptekdə satılan göbələk dərmanları bu hallarda müalicəyə dəstək ola bilər, amma profilaktika daha vacibdir. Gigiyenik olmayan yerlərdə təkrar yoluxma ehtimalı yüksəkdir. Dırnaqda saralma səbəbləri arasında ictimai yerlərdə yoluxma ilk sıralardadır. Bu mühitlərdə olan uşaqlarda göbələk infeksiyası daha sürətli inkişaf edir. İdmançılarda tez-tez rast gəlinən göbələk də məhz bu səbəblərlə əlaqələndirilir. Göbələk infeksiyası üçün bitki mənşəli yağlar bu hallarda ancaq yardımçı vasitə kimi istifadə oluna bilər.
Zəif immun sisteminə malik şəxslər
Dırnaq göbələyi bədəndəki müdafiə mexanizmləri zəiflədikdə daha sürətlə inkişaf edir. İmmunitet və göbələk əlaqəsi birbaşa və elmi şəkildə sübut olunmuşdur. Diabet, ürək-damar xəstəlikləri, xroniki antibiotik istifadəsi kimi hallarda orqanizmin infeksiyalara qarşı müqaviməti azalır. Zəif immun sistemində göbələk infeksiyası olan dırnaq necə görünür sualının cavabı daha ağır formalarla cavablanır.
Dəri və dırnaq xəstəlikləri bu insanlarda daha geniş yayılır. Qadınlarda dırnaq göbələyi hormonal dəyişikliklər səbəbilə də immun zəifliyi ilə sıx əlaqəlidir. Ağrılı dırnaq göbələyi müalicəsi bu insanlarda daha uzun çəkə bilər. Təbii yollarla dırnaq göbələyindən qurtulmaq mümkündür, lakin bu hallarda infeksiya müalicəsi daha çətin olur. Dırnaq göbələyini evdə sağaltmaq mümkündürmü sualına cavab bu kontekstdə fərqlənir. Nəticə olaraq, profilaktik tədbirlər və güclü immunitet göbələk xəstəliklərinin qarşısında ən təsirli müdafiədir.
Gigiyena qaydalarına əməl olunmaması
Dırnaq göbələyi gündəlik gigiyenik vərdişlərə laqeyd yanaşma nəticəsində meydana çıxa bilər. Əl və ayaqların nəmli qalması, duşdan sonra qurudulmaması göbələk infeksiyası riskini artırır. Ayaq dırnağı göbələyi bu səbəbdən daha çox müşahidə olunur. Əl işlərindən sonra əllərin tam qurudulmaması əl dırnağı göbələyi üçün şərait yaradır.
Göbələk infeksiyasının yayılmaması üçün nə etməli sualına əsas cavablardan biri məhz gigiyenadır. Manikür və pedikür zamanı istifadə olunan alətlərin steril olmaması da göbələk xəstəlikləri üçün yol açır. Pedikür və göbələk riski yüksək olduğuna görə gigiyenik qaydalara ciddi əməl edilməlidir. Dırnaq problemləri gigiyenik qaydalar pozulduqda daha da şiddətlənir. Xüsusilə uşaqlarda göbələk infeksiyası gigiyena qaydalarına düzgün əməl olunmadıqda daha sürətli yayılır.
Dəridə və dırnaqlarda olan sporlar uyğun mühitdə sürətlə çoxalaraq göbələk infeksiyası yaradır. Göbələyə qarşı təbii vasitələr gigiyena ilə birlikdə istifadə olunmalıdır. Beləliklə, gigiyenik yanaşma dırnaq göbələyinin qarşısını alma yolları içində ən təsirli üsuldur.
Dırnaq göbələyinin ən çox rast gəlinən əlamətləri
Dırnaq göbələyi əksər hallarda dırnağın xarici görünüşündə nəzərə çarpan dəyişikliklərlə özünü büruzə verir. Bu dəyişikliklər təkcə estetik narahatlıq yaratmır, həm də göbələk infeksiyası fonunda daha ciddi dəri və dırnaq xəstəliklərinin xəbərçisi ola bilər. Əlamətlər dırnağın rəngindən formasına, qoxusundan toxumasına qədər müxtəlif şəkillərdə özünü göstərə bilər. Aşağıda dırnaq göbələyinin əlamətləri sırasında ən çox rast gəlinən hallar sıralanır:
- Dırnağın qalınlaşması və sərtləşməsi
- Sarı, ağ və ya qəhvəyi rəng dəyişiklikləri
- Dırnaq ucu altında ağ və ya sarımtıl ləkələrin görünməsi
- Dırnaqda parıltının itməsi və solğunluq
- Dırnağın asanlıqla qırılması və kövrəkləşməsi
- Dırnaq səthində nizamsızlıq və qabarmalar
- Dırnağın formaca deformasiyaya uğraması
- Dırnaq kənarlarında qopmalar və soyulmalar
- Basqı zamanı və ya gəzərkən ağrı hissi
- Dırnaq ətrafında iltihab və qızartı
- Xoşagəlməz qoxu yayılması (nadir hallarda)
- Dırnağın tamamilə ayrılması və ya qopması
- Bir neçə dırnaqda eyni vaxtda oxşar dəyişikliklərin yaranması
Bu əlamətlər müşahidə edildikdə, göbələk xəstəlikləri ilə bağlı dəqiq diaqnoz üçün dermatoloqa müraciət olunması və infeksiya müalicəsi yönündə addımlar atılması vacibdir.
Evdə dırnaq göbələyinə qarşı effektiv müalicə üsulları
Dırnaq göbələyi gündəlik həyat keyfiyyətini aşağı salan, yayılma ehtimalı yüksək olan göbələk infeksiyası növüdür. Xoşbəxtlikdən, ilkin mərhələlərdə bu problemi ev şəraitində təbii vasitələrlə nəzarət altına almaq mümkündür. Evdə dırnaq göbələyi müalicəsi üçün tətbiq olunan üsullar həm əlçatan, həm də əlavə tibbi dəstəyə əlavə olaraq istifadə oluna biləcək həllərdir. Aşağıda göbələk xəstəlikləri ilə mübarizədə faydalı olan bir sıra təbii və bitki mənşəli vasitələr təqdim olunur.
- Sarımsaqla dırnaq göbələyinin müalicəsi
- Çay ağacı yağı ilə antiseptik tətbiqlər
- Alma sirkəsi ilə dırnaq göbələyinin təmizlənməsi
- Çörək soda ilə təmizləmə prosedurları
- Kokos yağı ilə təbii qoruma
- Dırnaq lakı şəklində tətbiq olunan göbələk əleyhinə preparatlar
- Kəklikotu yağı ilə təbii antibakterial tətbiq
- Hidrogen peroksidlə lokal təmizləmə
- Lavanda yağı ilə sakitləşdirici və göbələk əleyhinə təsir
- Spirt və sarımsaq qarışığı ilə sürətli təsir
- Vicks Vaporub ilə alternativ tətbiq
1. Sarımsaqla dırnaq göbələyinin müalicəsi
Dırnaq göbələyi ilə mübarizədə təbii antibiotik təsiri olan sarımsaq effektiv bitki mənşəli vasitə sayılır. Sarımsağın tərkibindəki allicin maddəsi göbələk infeksiyası yaradan mikroorqanizmləri zərərsizləşdirmək qabiliyyətinə malikdir. Müxtəlif tədqiqatlar sarımsağın M. guilliermondii və R. mucilaginosa kimi göbələk növlərinə qarşı təsirli olduğunu göstərmişdir.
Əzilmiş sarımsaq gündə 30 dəqiqə yoluxmuş dırnaq üzərinə tətbiq oluna bilər. İstifadə zamanı sarımsağın ətraf ərazilərlə təmasını məhdudlaşdırmaq üçün sarğıdan istifadə olunmalıdır. Bu üsul ayaq dırnağı göbələyi və əl dırnağı göbələyi hallarında faydalı ola bilər. Sarımsaq həmçinin iltihabın azalmasına da yardımçı olur. Sarımsağın göbələyə təsiri həm antiseptik, həm də antioksidant təsirindən irəli gəlir. İnfeksiya dərinləşmədən tətbiq olunarsa, nəticə daha tez alınır. Dırnaq göbələyini evdə sağaltmaq istəyənlər üçün bu üsul əlverişlidir. Bununla belə, sarımsağa qarşı allergiyası olanlar ehtiyatlı olmalıdır. Göbələk müalicəsi zamanı bu metod digər vasitələrlə birlikdə istifadə oluna bilər. Effektin artırılması üçün gigiyenaya ciddi əməl edilməlidir.
2. Çay ağacı yağı ilə antiseptik tətbiqlər
Dırnaq göbələyi ilə mübarizədə istifadə edilən çay ağacı yağı təbii antiseptik və göbələk əleyhinə təsiri ilə tanınır. Bu yağın tərkibindəki terpenoidlər göbələk infeksiyası törədən mikrobları məhv etməyə kömək edir. Çay ağacı yağı ilə göbələk müalicəsi zamanı yağ təmiz pambıq vasitəsilə birbaşa dırnaq üzərinə çəkilir. Tətbiq gündə iki dəfə olmaqla davam etdirilməlidir.
Yağın istifadəsindən əvvəl dırnağın səthi təmizlənməli və quru olmalıdır. Əgər iltihabi reaksiya və yanma hissi olarsa, yağın su ilə durulaşdırılıb tətbiq edilməsi məsləhət görülür. Dırnaq problemləri yaşayan şəxslər üçün bu yağ faydalı seçim ola bilər. Bəzi klinik tədqiqatlar çay ağacı yağının effektivliyini təsdiqləsə də, genişmiqyaslı sübutlar hələ də araşdırma mərhələsindədir. Bununla belə, evdə dırnaq göbələyi müalicəsi üçün təcrübədə geniş istifadə olunur. Bu üsul həm əl dırnağı göbələyi, həm də ayaq dırnağı göbələyi hallarında uyğundur. Beləliklə, göbələyə qarşı təbii vasitələr arasında ən populyarlardan biridir.
3. Alma sirkəsi ilə dırnaq göbələyinin təmizlənməsi
Dırnaq göbələyi üçün istifadə edilən məşhur təbii vasitələrdən biri alma sirkəsidir. Alma sirkəsinin tərkibindəki sirkə turşusu patogen mikrobların yaşamasını çətinləşdirir. Bu mühit göbələk infeksiyası üçün əlverişsizdir. Alma sirkəsi həm profilaktik, həm də müalicəvi məqsədlə istifadə oluna bilər. Gündəlik 15–20 dəqiqə ayaq vanna proseduru effektivlik baxımından tövsiyə olunur.
Sirkə ilə qarışdırılmış ilıq su qabına yoluxmuş barmaq salınaraq saxlanılır. Sirkə ilə dırnaq göbələyi müalicəsi zamanı dırnaq ətrafındakı dəridə qızartı olarsa, prosedur dayandırılmalıdır. Bu metod daha çox dəri və dırnaq xəstəlikləri arasında erkən mərhələdə istifadə edilir. Təmizlənmə prosesindən sonra dırnaqlar qurudulmalı və havalandırılmalıdır. Ev şəraitində göbələkdən necə qurtulmalı sualına cavab olaraq bu üsul sadə və praktikdir. Sirkə digər üsullarla birlikdə tətbiq olunarsa, daha yaxşı nəticələr əldə etmək mümkündür. Göbələk xəstəlikləri üçün təkbaşına yetərli olmasa da, dəstəkləyici rola malikdir.
4. Çörək soda ilə təmizləmə prosedurları
Dırnaq göbələyi üçün istifadə olunan ən sadə və əlçatan vasitələrdən biri də çörək sodasıdır. Çörək sodası alkalik mühit yaradaraq göbələk infeksiyası yaradan mikroorqanizmlərin inkişafına mane olur. Bu maddənin həm məcun, həm də toz halında istifadəsi mümkündür. Ayaqlar üçün soda ilə ilıq su vannası hazırlanaraq infeksiyaya qarşı mühit zəiflədilə bilər. Məcun şəklində qarışdırıldıqda birbaşa yoluxmuş dırnağa tətbiq edilə bilər. Gündə bir dəfə istifadə edilən bu metod ev şəraitində göbələkdən qurtulmaq üçün faydalıdır.
Çörək soda ilə yumşaldılmış dırnaqları təmizləmək daha rahat olur. Ən əsası tətbiqdən sonra dırnaqların tam qurudulması vacibdir. Dırnaq göbələyinin qarşısını alma yolları arasında bu üsul gigiyena ilə birlikdə tövsiyə olunur. Soda eyni zamanda pis qoxunun qarşısını almağa da kömək edir. Lakin dərin infeksiyalarda bu üsul təkbaşına yetərli olmaya bilər.
5. Kokos yağı ilə təbii qoruma
Dırnaq göbələyi hallarında istifadə edilən digər təbii vasitə kokos yağıdır. Bu yağın tərkibindəki laurik turşusu göbələk infeksiyası törədən orqanizmlərin membranını dağıdaraq onların fəaliyyətini zəiflədir. Kokos yağı birbaşa dırnağın üzərinə çəkilərək tətbiq olunur. Masajvari hərəkətlərlə yağ dırnağa və ətrafına yayılır. İstifadədən sonra steril sarğı ilə dırnağın örtülməsi effektin uzunmüddətli olmasına kömək edir. Dırnaq göbələyini evdə sağaltmaq istəyənlər üçün bu üsul zərərsiz və sadə tətbiq oluna biləcək alternativdir.
Kokos yağı həm də dəriyə nəmləndirici təsir göstərir və dəri və dırnaq xəstəlikləri olanlarda qıcıqlanmanı azalda bilər. 2007-ci il laboratoriya araşdırması kokos yağının Candida albicans kimi göbələk növlərinə qarşı effektivliyini ortaya qoymuşdur. Bu məlumatlar bitki mənşəli yağların göbələk müalicəsi üçün faydalı olduğunu göstərir. Nəticə olaraq, göbələk infeksiyası üçün bitki mənşəli yağlar arasında təhlükəsiz və geniş yayılan üsuldur. Təbii məhsul istifadəsi effektin güclənməsində mühüm rol oynayır.
6. Dırnaq lakı şəklində tətbiq olunan göbələk əleyhinə preparatlar
Dırnaq göbələyi üçün evdə istifadə oluna biləcək dərmanlardan biri də antifungal dırnaq laklarıdır. Bu vasitələr apteklərdə reseptsiz və ya həkim məsləhəti ilə əldə edilə bilər. Göbələk infeksiyası erkən mərhələdədirsə, yalnız lak istifadə etməklə nəticə əldə etmək mümkündür. Dırnağın səthinə çəkilən bu dərmanlı laklar mikoz törədən mikrobların çoxalmasını dayandırır. Gündəlik və ya həftəlik tətbiqlə infeksiya məhdudlaşdırıla bilər. Aptekdə satılan göbələk dərmanları arasında bu üsul ən praktik olanlardan sayılır.
Lakin istifadədən əvvəl dırnaq səthi təmizlənməli və ölü toxumadan təmizlənməlidir. Dərmanlı laklar əl dırnağı göbələyi üçün də əlverişlidir, çünki gündəlik əl hərəkətləri ilə yayılma riski daha yüksəkdir. Bu metod evdə dırnaq göbələyi müalicəsi üçün həm rahat, həm də təsirli vasitədir. Dırnaq problemləri aradan qaldırıldıqca estetik görünüş də bərpa olunur. Lak şəklində tətbiq topikal müalicənin sadələşdirilmiş formasıdır. Əsas şərt müntəzəm tətbiq və səbirlə nəticə gözləməkdir.
7. Kəklikotu yağı ilə təbii antibakterial tətbiq
Dırnaq göbələyi ilə mübarizədə kəklikotu yağı təbii antiseptik xüsusiyyətləri ilə tanınır. Bu bitki mənşəli yağın tərkibindəki karvakrol maddəsi güclü antifungal və antibakterial təsirə malikdir. Göbələk infeksiyası səbəblərdən biri olan mikrob yükünü bu yağ azalda bilər. Gündə iki dəfə pambıq çubuqla tətbiq edilən kəklikotu yağı infeksiyalı bölgəyə birbaşa təsir edir. Bu üsul dəri və dırnaq xəstəlikləri zamanı dəstəkləyici rol oynayır. Həssas dərili şəxslər üçün seyreltilmiş formada istifadə olunması tövsiyə olunur.
Yağ tətbiqindən əvvəl dırnaqlar təmizlənməli və qurudulmalıdır. Təbii yollarla dırnaq göbələyindən qurtulmaq istəyənlər üçün bu yağ alternativlər arasında effektivdir. Evdə dırnaq göbələyini sağaltmaq üçün bu üsul praktik cavabdır. Beləliklə, müntəzəm istifadə olunduqda göbələyə qarşı təbii vasitələr arasında kəklikotu yağı güclü yer tutur. Bu vasitə həm də xoşagəlməz qoxunun qarşısını almağa kömək edir. Həddindən artıq istifadədən çəkinmək lazımdır, çünki bu zaman dırnaq yatağı zədələnə bilər.
8. Lavanda yağı ilə sakitləşdirici və göbələk əleyhinə təsir
Dırnaq göbələyi üçün istifadə oluna biləcək təbii vasitələrdən biri də lavanda yağıdır. Lavanda yağı həm göbələk infeksiyası əleyhinə, həm də iltihab və ağrının azalmasına dəstək verən xüsusiyyətlərə malikdir. Onun tərkibindəki linalool və linalil asetat maddələri mikrobları məhv etməyə kömək edir. Lavanda yağı birbaşa dırnaq səthinə tətbiq edilir və bu zaman sakitləşdirici təsir də hiss olunur. İstifadədən əvvəl qızdırılmadan, otaq temperaturunda tətbiqi daha uyğundur.
Lavanda yağı digər bitki mənşəli yağlar ilə birlikdə də istifadə oluna bilər. Təbii yollarla dırnaq göbələyindən qurtulmaq üçün yumşaq, aromaterapevtik seçim sayılır. Eyni zamanda ağrılı dırnaq göbələyi müalicəsi zamanı sinir sisteminə də müsbət təsir göstərir. Bu üsul gigiyena və düzgün tətbiqlə birlikdə effektlidir. Lavanda yağı xüsusilə ayaq dırnağı göbələyi hallarında rahatlıq verir. Dırnaq problemləri ilə yanaşı dəri qıcıqlanmalarında da faydalı ola bilər. Mütəmadi istifadə üçün zərərsiz hesab olunur, lakin allergik reaksiya riski istisna deyil.
9. Spirt və sarımsaq qarışığı ilə sürətli təsir
Dırnaq göbələyi üçün alternativ və güclü təbii həll yollarından biri də spirt və sarımsaq ekstraktının qarışığıdır. Bu üsul həm göbələk infeksiyası, həm də dəri səthindəki patogenlərə qarşı təsirlidir. Tibbi spirt, sarımsaq suyu və su bərabər nisbətdə qarışdırılaraq hazırlanır. Gündə iki dəfə pambıqla dırnaqlara tətbiq edilir. Bu qarışıq xüsusilə qaşınma və qızartı müşahidə olunan hallarda sürətli rahatlıq təmin edə bilər.
Sarımsağın göbələyə təsiri bu məhlul vasitəsilə daha da güclənir. Dırnaq səthində yanma hissi olarsa, qarışığın seyreltilməsi (zəifləşdirilməsi) tövsiyə olunur. Bu müalicə həm əl, həm də ayaq dırnağı göbələyi üçün uyğundur. Məlumatlara görə, artıq 3-4 gün ərzində ilkin nəticələr görünə bilər. Uzunmüddətli effekt üçün gündəlik və sabit tətbiq vacibdir. İltihabi hallar azaldıqca dırnaq da normallaşmağa başlayır. Uşaqlar, şəkərli diabeti olan şəxslər və dərisi çatlamış insanlar üçün istifadə məsləhət görülmür.
10. Vicks Vaporub ilə alternativ tətbiq
Dırnaq göbələyi hallarında ev şəraitində istifadə edilə biləcək maraqlı alternativlərdən biri də Vicks Vaporub məlhəmidir. Tərkibindəki kamfora, mentol və okaliptus yağı göbələk əleyhinə xüsusiyyətlərə malikdir. Bu komponentlər dırnaq altına nüfuz edərək göbələk infeksiyası törədən mikroorqanizmlərə təsir edir. Məlhəm gündə bir və ya iki dəfə yoluxmuş dırnağa nazik təbəqə şəklində çəkilir.
Dırnaq göbələyini evdə sağaltmaq istəyənlər üçün bu metod qeyri-ənənəvi, amma praktik seçim ola bilər. Tədqiqatlar bu məlhəmin göbələk üçün spesifik hazırlanmadığını göstərsə də, istifadəçilər real fayda gördüklərini qeyd edir. İnfeksiya müalicəsi zamanı bu üsul dərmanlarla birgə və ya onların əvəzinə istifadə oluna bilər. Xüsusilə qış aylarında istifadə rahatlığına görə seçilir. Aptekdə satılan göbələk dərmanları ilə müqayisədə daha əlçatan və ucuzdur. Məlhəmin tərkibi həm də iltihabı və ağrını azalda bilər. Uzunmüddətli istifadə üçün təhlükəli deyil, amma hər gün istifadəsi tövsiyə olunur.
11. Hidrogen peroksidlə lokal təmizləmə
Dırnaq göbələyi erkən mərhələdə olduqda hidrogen peroksid vasitəsilə lokal olaraq təmizlənə bilər. Bu maddə göbələk infeksiyası yaradan patogenlərin səthdə məhvinə yardım edir. Apteklərdə asanlıqla tapılan hidrogen peroksid 3% məhlulu gündəlik istifadə üçün uyğundur. Dırnaq üzərinə pambıq çubuqla tətbiq edilir və 2-3 dəqiqə saxlanılır. Bu üsul dərin infeksiyalarda yox, səthi təmizləmə və gigiyena məqsədilə tətbiq olunur. Göbələk xəstəlikləri zamanı bu vasitə köməkçi rol oynayır. Peroksid həm də parıltısını itirmiş və solğun dırnaqlarda rəngi açmaq üçün istifadə oluna bilər.
Dırnaqda saralma səbəbləri arasında göbələk varsa, peroksid görünüşə müsbət təsir edə bilər. Bu metod digər bitki mənşəli yağlar ilə birləşdirilərsə, təsiri artar. Peroksidin istifadəsindən sonra dırnaq qurulanmalı və havalandırılmalıdır. Təsir gücünü artırmaq üçün çörək soda ilə birlikdə tətbiq edilə bilər. Uzunmüddətli istifadə zamanı dəridə qıcıqlanma yaranarsa, ara verilməlidir.
Dırnaq göbələyinin qarşısını almaq üçün nə etməli?
Dırnaq göbələyi yalnız müalicə ilə deyil, qoruyucu tədbirlərlə də nəzarətdə saxlanıla bilən bir göbələk infeksiyasıdır. Yoluxma riskini azaltmaq üçün gündəlik gigiyena qaydaları, düzgün ayaqqabı seçimi və ümumi məkanlarda ehtiyatlı davranmaq son dərəcə önəmlidir. Bu tədbirlər həm sağlam fərdlərdə yoluxmanın qarşısını alır, həm də müalicədən sonra təkrarlamanın qarşısını almağa kömək edir. Aşağıda dırnaq göbələyinin qarşısını almaq üçün əsas tövsiyələr sıralanır:
- Ayaqları hər gün yumaq və barmaqlar arasında quruluğu təmin etmək
- Gün ərzində nəmlənmiş corabları dəyişmək
- Tərləmənin qarşısını almaq üçün nəfəs alan materiallardan olan corab və ayaqqabı geyinmək
- Dar, havasız və sintetik ayaqqabılardan uzaq durmaq
- Yaş ayaqqabını qurumadan geyinmək olmaz
- Aşınmış və infeksiyalı ayaqqabılardan təkrar istifadə etməmək
- Ayaqqabıların içərisinə göbələk əleyhinə toz səpmək
- Hər gün corab dəyişmək və isti havalarda ayaqlara hava alma imkanı vermək
- Dırnaqları qısa və düz formada kəsmək
- Dırnaq qayçı və digər alətləri istifadədən əvvəl sabunla yuyub dezinfeksiya etmək
- Başqalarının ayaqqabı, dəsmal və qayçılarını istifadə etməmək
- Ümumi duş, hovuz və idman zallarında şəxsi başmaq və dəsmaldan istifadə etmək
- Dırnaq baxımı salonlarında sterilizasiya olunmuş alətlərdən istifadə olunduğuna əmin olmaq
- İkinci əl ayaqqabı geyinməkdən çəkinmək və ya istifadə öncəsi dezinfeksiya etmək
- Göbələk müalicəsindən sonra istifadə olunmuş ayaqqabıları ya atmaq, ya da UV cihazı ilə təmizləmək
- Əllər və ayaqlar üçün nəmləndirici vasitələrdən istifadə edərək dəri çatlarının qarşısını almaq
- Dırnaqları zərbələrdən və travmalardan qorumaq
- Dırnaq göbələyi ilə bağlı müalicə keçirmiş şəxslərin əşyalarından uzaq durmaq
- Ayaq və əl dırnaqlarını mütəmadi yoxlayaraq ilk əlamətdə tədbir görmək
Dırnaq göbələyi ilə bağlı tez-tez verilən suallar
Dırnaq göbələyi yoluxucudurmu?
Dırnaq göbələyi yoluxucu bir infeksiyadır və ictimai yerlərdə, başqasının dəsmalından və ya ayaqqabısından istifadə etdikdə asanlıqla keçə bilər. Dırnaqda göbələk varsa nə etməli sualının cavabı ilk növbədə təmasdan çəkinmək və gigiyenaya ciddi riayət etməkdir.
Dırnaq göbələyini evdə müalicə etmək mümkündürmü?
Dırnaq göbələyi erkən mərhələdə olduqda ev şəraitində təbii vasitələrlə nəzarət altına alınması mümkündür. Evdə dırnaq göbələyinə qarşı ən effektiv üsullar arasında çay ağacı yağı, sarımsaq və alma sirkəsi kimi bitki mənşəli həllər yer alır.
Aptekdə satılan göbələk dərmanları təsirlidirmi?
Dırnaq göbələyi üçün apteklərdə satılan antifungal dərmanlar və kremlər düzgün və davamlı istifadə edildikdə təsirli ola bilər. Həkim məsləhəti ilə istifadə edilən göbələk üçün krem tövsiyələri müalicənin daha sürətli nəticə verməsinə kömək edir.
Uşaqlarda və yaşlılarda dırnaq göbələyinə yanaşma necə olmalıdır?
Dırnaq göbələyi uşaqlarda və yaşlılarda immun sisteminin zəifliyi səbəbindən daha sürətlə yayıla bilər. Bu yaş qruplarında daha yumşaq və dərini qıcıqlandırmayan üsullar tətbiq edilə bilər.
Dırnaq göbələyinin təkrar yaranmasının qarşısını necə almaq olar?
Dırnaq göbələyi müalicə olunduqdan sonra gigiyenaya əməl edilməzsə, yenidən baş qaldıra bilər. Dırnaq göbələyinə nə səbəb olur və necə keçər sualına cavab taparaq səbəbləri aradan qaldırmaq təkrar infeksiyanın qarşısını alar.
Dırnaq göbələyinin tam müalicəsi mümkündürmü?
Dırnaq göbələyi vaxtında müdaxilə olunarsa tamamilə sağala bilər. Lakin uzun müddət gözlənilərsə, müalicə prosesi uzana bilər və bəzən təkrarlanma riski də arta bilər.
Göbələk infeksiyası olan dırnaq kəsilməlidirmi?
Dırnaq göbələyi zamanı yoluxmuş dırnaqların müntəzəm olaraq qısaldılması və gigiyenik saxlanması vacibdir. Bu, həm infeksiyanın yayılmasının qarşısını alır, həm də müalicə vasitələrinin təsirini artırır.
Lazer terapiyası dırnaq göbələyini tam aradan qaldıra bilərmi?
Dırnaq göbələyi üçün lazer terapiyası alternativ müalicə üsulu olaraq son illərdə geniş yayılıb. Bu metod infeksiyanı tam aradan qaldıra bilər, lakin nəticə şəxsdən şəxsə dəyişə bilər və bir neçə seans tələb oluna bilər.
Hamiləlik dövründə dırnaq göbələyinə qarşı hansı müalicə üsulları təhlükəsizdir?
Dırnaq göbələyi hamiləlik zamanı aşkarlandıqda bitki mənşəli və yerli tətbiq olunan üsullar daha təhlükəsiz hesab edilir. Dərman istifadəsi həkim nəzarəti altında olmalıdır, çünki bəzi preparatlar döl üçün riskli ola bilər.
Dırnaqdakı saralma mütləq göbələk əlamətidirmi?
Dırnaq göbələyi saralma və rəng dəyişikliklərinə səbəb olsa da, bu simptom başqa səbəblərlə də bağlı ola bilər. Tam diaqnoz üçün dermatoloqun müayinəsi vacibdir.
Dırnağın qopması göbələk infeksiyasından ola bilərmi?
Dırnaq göbələyi uzun müddət müalicə edilmədikdə dırnaq lövhəsinin zəifləməsinə və qopmasına səbəb ola bilər. Bu halda əlavə infeksiyalar da yarana bilər, ona görə erkən müdaxilə vacibdir.
Göbələk infeksiyası üçün nə zaman həkimə müraciət olunmalıdır?
Bir neçə həftə ərzində ağrı, qızartı, irin kimi simptomlar müşahidə olunarsa, həkimə müraciət etmək mütləqdir. Xüsusilə şəkərli diabet və ya zəif immun sistemi olan şəxslər üçün vaxtında müdaxilə həyati əhəmiyyət daşıyır.
Dırnaq göbələklərini necə müalicə etmək olar?
Dırnaq göbələyi həm təbii, həm də tibbi üsullarla müalicə oluna bilər. Dərin infeksiyalarda topikal krem və dərmanlarla yanaşı həkim məsləhəti ilə evdə dırnaq göbələyinə qarşı ən effektiv üsullar da tətbiq oluna bilər.
Dırnaq göbələyi öz-özünə yox olurmu?
Dırnaq göbələyi öz-özünə keçmir və mütləq müalicə tələb edir. Müalicə olunmadıqda yayılma və dırnağın daimi zədələnməsi riski artır.
Təbii müalicə üsullarını nə qədər müddətə tətbiq etməliyəm?
Dırnaq göbələyi üçün tətbiq olunan təbii vasitələr adətən 6–12 həftə davamlı şəkildə istifadə olunmalıdır. Dırnaq tam sağalmayana qədər tətbiqlərə ara verməmək vacibdir.
Dırnaq göbələyi yenidən əmələ gəlirmi?
Dırnaq göbələyi düzgün gigiyena və profilaktika tədbirləri görülmədikdə yenidən yarana bilər. Təkrar infeksiyanın qarşısını almaq üçün əvvəlki səbəblər diqqətlə analiz olunmalıdır.
