Bronxit nəfəs yollarında yaranan ciddi iltihabi proses olmaqla, həm uşaqlarda, həm də böyüklərdə geniş yayılmış bir tənəffüs yolu infeksiyasıdır. Xüsusilə bronxitin ilkin əlamətləri düzgün şəkildə vaxtında tanınmadıqda, bu vəziyyət xroniki bronxit əlamətləri və daha ağır ağciyər xəstəlikləri ilə nəticələnə bilər. Bəs bronxit necə başlayır, onun əsas göstəriciləri hansılardır və bronxitin müalicə yolları nədir?
Bu yazıda kəskin bronxit simptomları, bronxitdə öskürək, bronxitdə nəfəs darlığı və bronxitin səslə dəyişməsi kimi klinik hallar, həmçinin qrip və bronxit fərqi, bronxit və astma əlaqəsi, virus mənşəli xəstəliklər kontekstində izah ediləcək. Eyni zamanda, bronxitin diaqnostikası, bronxit üçün dərmanlar, bronxit üçün antibiotiklər, bronxitə qarşı evdə nə etməli, bronxitin təbii müalicəsi, bronxitdə bitki çayları və bronxit üçün buğu vannası kimi həm tibbi, həm də dəstəkvi yollar barədə məlumat verəcəyik.
Oxucu olaraq siz həmçinin nəfəs alma problemləri, bronxitin fəsadları, bronxit və pnevmoniya fərqləri, bronxit zamanı qidalanma, bronxit və COVID fərqi, bronxit üçün nəmləndirici cihaz kimi mövzularda da faydalı məlumatlarla tanış olacaqsınız. Yazını oxuyaraq həm bronxit uşaqlarda necə olur, yaşlılarda bronxit riski kimi yaş qruplarına uyğun yanaşmaları, həm də bronxitlə mübarizədə həyat tərzi və bronxitin müalicəsində səhvlər barədə praktiki bilikləri öyrənəcəksiniz.
Bronxit nədir və necə yaranır?
Bronxit ağciyərlərə hava daşıyan bronxial boruların iltihablanması ilə xarakterizə olunan bir tənəffüs yolu infeksiyasıdır. Bu vəziyyət zamanı bronxların selikli qişası qalınlaşır, şişir və ifraz olunan selik artaraq nəfəs alma problemləri yaradır. Bu xəstəlik həm virus mənşəli xəstəliklər, həm də bakteriyalar və kimyəvi qıcıqlandırıcılar səbəbindən inkişaf edə bilər. Bronxit iki əsas növə bölünür: kəskin bronxit və xroniki bronxit. Aşağıda hər biri ayrıca izah edilir:
Kəskin bronxit nədir?
Kəskin bronxit adətən qısa müddətli və yoluxucu xarakter daşıyan bir tənəffüs xəstəliyidir. Əsas səbəbkarlar viruslardır, lakin bəzən bakteriyalar da iştirak edə bilər. Kəskin bronxit simptomları qəfil başlayır və 7-10 gün ərzində keçə bilər, lakin bronxitdə bəlğəmli öskürək kimi bəzi əlamətlər bir neçə həftə davam edə bilər. Bu tip bronxit əsasən soyuqdəymə, qrip, fiziki və emosional gərginlik və ifrət soyuma hallarında baş verir.
Xroniki bronxit nədir?
Xroniki bronxit iltihabın uzunmüddətli və təkrarlayan formasını təmsil edir. Bu növ bronxit ən azı 2 il ardıcıl olaraq, ildə 3 ay və ya daha çox müddətdə davam edən öskürək və bəlğəmlə xarakterizə olunur. Əsas səbəb isə siqaret çəkmə, kimyəvi maddələrə məruz qalma, ətraf mühitin çirkliliyi və bəzi peşə riskləridir. Xroniki bronxit əlamətləri zamanla tənəffüs sisteminin iltihabı və ağciyər funksiyasının zəifləməsi ilə nəticələnir. Bu vəziyyət çox zaman KOAH (Xroniki Obstruktiv Ağciyər Xəstəliyi) çərçivəsində qiymətləndirilir.
Bronxitin əsas əlamətləri nələrdir?
Bronxit tənəffüs yollarının iltihabı nəticəsində yaranan və çox zaman soyuqdəymə, qrip və ya ətraf mühit faktorları ilə əlaqəli inkişaf edən bir xəstəlikdir. Bu xəstəlik zamanı baş verən əlamətlər bəzən digər tənəffüs yolu infeksiyaları ilə qarışdırıla bilər. Xüsusilə kəskin bronxit və xroniki bronxit əlamətləri arasında fərqliliklər olsa da, bəzən bir çox simptom ortaq şəkildə müşahidə olunur. Bu yazıda bronxitin simptomlarını izah edəcəyik.
Kəskin bronxit əlamətləri
Kəskin bronxit, adətən qısa müddətli və viral infeksiyalardan sonra inkişaf edən vəziyyətdir. Aşağıdakı simptomlarla özünü göstərir:
- Davamlı və məhsuldar öskürək (bəzən quru başlayıb bəlğəmli davam edir)
- Sarı, yaşıl və ya ağ rəngli selik
- Sinə içində yanma və ya sıxılma hissi
- Nəfəs alarkən xırıltılı səslər
- Nəfəs darlığı
- Aşağı dərəcəli qızdırma
- Üşümə və bədən ağrıları
- Boğaz ağrısı
- Burun axması və ya tutulması
- Baş ağrısı
- Yorğunluq və halsızlıq
- Bəzən mədə ağrısı və iştahsızlıq
- Fiziki fəaliyyət zamanı nəfəs almaqda çətinlik
Xroniki bronxit əlamətləri
Xroniki bronxit uzun müddət davam edən və daha ciddi sayılan bir formadır. Əlamətləri aşağıdakılardır:
- Hər gün təkrarlanan və uzunmüddətli bəlğəmli öskürək (ən azı 3 ay, 2 il ardıcıl)
- Səhərlər daha çox bəlğəm ifrazı
- Tez-tez nəfəs darlığı (xüsusilə fiziki fəaliyyət zamanı)
- Nəfəs alarkən fitvari və ya xırıltılı səslər
- Sinə içində narahatlıq və təzyiq hissi
- Tez-tez təkrarlanan respirator infeksiyalar
- Davam edən zəiflik və yorğunluq
- Siqaret çəkdikdən sonra simptomların ağırlaşması
- Bəzən dodaq və dırnaqlarda mavi rəng (oksigen çatışmazlığına görə)
- Kilo itkisi və əzələ zəifliyi (xəstəliyin irəliləmiş mərhələlərində)
- Gec sağalan soyuqdəymə və ya qrip epizodları
- İmmunitetin zəifləməsi nəticəsində tez-tez xəstələnmə
- Bəzən nəfəs çatışmazlığına bağlı yuxusuzluq və narahatlıq hissi
Bronxitə səbəb olan əsas faktorlar
Bronxit tənəffüs yollarında — daha dəqiq desək, bronxial borularda — yaranan iltihab prosesidir və onun yaranmasında bir neçə daxili və xarici amil rol oynayır. Bu amillər immun sisteminin zəifləməsindən tutmuş, ətraf mühitin çirkliliyinə və zərərli həyat tərzinə qədər dəyişir. Xüsusilə kəskin bronxit və xroniki bronxit fərqli səbəblərlə meydana çıxır. Bu bölmədə bronxitin əsas səbəbləri izah olunur.
- Virus və bakteriyalar
- Siqaret çəkmək və passiv siqaret tüstüsü
- Havanın çirklənməsi
- Toz, kimyəvi maddələr və zərərli buxarlar
- Soyuq hava və rütubətli mühit
- Allergik reaksiya və astma
- İmmunitetin zəifləməsi
- Qrip və soyuqdəymə
Virus və bakteriyalar
Bronxit çox zaman virus mənşəli xəstəliklər səbəbilə yaranır və xüsusilə kəskin bronxit bu kateqoriyaya daxildir. İnfeksion agentlər arasında ən çox rast gəlinənlər qrip virusları, adenovirus, parainfluenza və respirator sinsitial viruslar sayılır. Bu viruslar tənəffüs yollarının selikli qişasına zərər verərək iltihab prosesi yaradır. Zədələnmiş toxuma özünü müdafiə edə bilmədiyi üçün infeksiyanın yayılması asanlaşır.
Bakterial mənşəli bronxit daha az hallarda rast gəlinir, lakin Haemophilus influenzae və Streptococcus pneumoniae kimi bakteriyalar bəzi şəxslərdə bronx iltihabını şiddətləndirə bilir. Bu proses nəticəsində bəlğəm qalınlaşır və bronxitdə öskürək daha narahatedici hala gəlir. Viruslar həm uşaqlarda, həm də yaşlılarda nəfəs alma problemləri yaratmaqla xəstəliyin ağırlaşmasına səbəb ola bilər. Əgər virus və bakteriyalar eyni anda aktivdirsə, tənəffüs yollarının daralması daha da sürətlənir.
Belə vəziyyətlərdə bronxitin diaqnostikası və düzgün yanaşma vacibdir. İnfeksiyanın növünə görə bronxitin səbəbləri və gedişi dəyişə bilər. Xüsusilə payız və qış aylarında bu tip infeksiyalar daha çox yayılır. Bronxitin ilkin əlamətləri kimi tanınan öskürək, bəlğəm və halsızlıq məhz bu mikroorqanizmlərdən qaynaqlanır. İmmuniteti zəif şəxslərdə viruslar daha uzun müddət təsirini saxlayır. Hər bir virus fərqli klinik təzahürə səbəb ola bilər.
Siqaret çəkmək və passiv siqaret tüstüsü
Bronxit xəstəliyinin ən yayılmış səbəblərindən biri siqaret tüstüsünə məruz qalmaqdır. Aktiv siqaret çəkən şəxslərin bronx selikli qişası daim qıcıqlanmış vəziyyətdə olur. Tüstü ilə tənəffüs edilən maddələr — qatran, karbonmonoksid və ağır metallar — bronxitin xroniki forması üçün ideal zəmin yaradır. Bu maddələr bronxları örtən qoruyucu epitel hüceyrələrini zədələyir. Nəticədə ağciyər xəstəlikləri inkişaf edir və bronxitdə bəlğəmli öskürək daimi hala keçir.
Hətta passiv siqaret çəkmə, yəni siqaret çəkməyən birinin tüstüyə məruz qalması belə bronxit riskini artırır. Uşaqlarda bu təsir daha güclü şəkildə müşahidə olunur. Siqaret təkcə toxumalara deyil, həm də ağciyərlərin özünü təmizləmə sisteminə zərər verir. Bu halda bronxitin uzunmüddətli təsirləri ortaya çıxır və müalicə çətinləşir. Siqaretin yaratdığı daimi qıcıqlanma tənəffüs sisteminin iltihabı ilə nəticələnir.
Bronxitə qarşı vitaminlər və dərmanlar bu zədələnməni geriyə çevirə bilməz. Siqareti tərgitmədən bronxitdən qorunma yolları uğursuz ola bilər. Xroniki bronxit əlamətləri siqaret çəkmə tarixi ilə paralel şəkildə güclənir. Bu səbəbdən müalicə yalnız simptomatik yox, həm də profilaktik yanaşma tələb edir. Siqaret və bronxit əlaqəsi elmi cəhətdən dəfələrlə sübut olunmuşdur.
Havanın çirklənməsi
Bronxit həm də ətraf mühit çirkliliyi səbəbilə baş verən xəstəliklər sırasındadır. Böyük şəhərlərdə nəqliyyat vasitələri və sənaye müəssisələri havaya çoxlu miqdarda zərərli qaz buraxır. Bu qazlar arasında azot oksid, kükürd dioksid və karbonmonoksid xüsusi yer tutur. Bu maddələr bronxitin inkişafına səbəb olan qıcıqlandırıcı faktorlar arasında yer alır. Nəfəs yollarının sağlamlığı bu tip havalarda asanlıqla pozula bilir. Uşaqlar, yaşlılar və astmatik şəxslər üçün risk daha yüksəkdir.
Uzun müddət bu cür hava şəraitində yaşamaq xroniki bronxit üçün əsas səbəblərdən sayılır. Bronxitin səbəbləri nələrdir sualının cavabı, əslində, yaşadığımız mühitlə birbaşa əlaqəlidir. Tənəffüs yolu infeksiyaları üçün zəmin hazırlayan bu maddələr bronxitdə sinə ağrısı və nəfəs çətinliyini artırır. Hava keyfiyyətinin aşağı olduğu bölgələrdə bronxitin müalicəsi daha uzunmüddətli və çətin olur.
Bronxit və allergiya halları bu çirkləndirici maddələrlə birləşərək klinik mənzərəni ağırlaşdırır. Ağciyər sağlamlığı üçün məsləhətlər arasında təmiz havada qalmaq və havanı filtrləmək vacib yer tutur. Nəticə olaraq, davamlı çirklənməyə məruz qalmaq bronxitin fəsadları riskini artırır.
Toz, kimyəvi maddələr və zərərli buxarlar
Bronxit tənəffüs yollarına daxil olan toz hissəcikləri, kimyəvi maddələr və sənaye buxarları nəticəsində də inkişaf edə bilər. Bu maddələr bronxların iç səthindəki hüceyrələri zədələyərək iltihab prosesinə səbəb olur. Xüsusilə zavod, fabrik, mədən və boya sexlərində çalışan şəxslər bu risklə daha tez-tez üzləşirlər. Peşə bronxiti adlanan bu forma daimi kimyəvi təmas nəticəsində yaranır və getdikcə xroniki bronxit əlamətləri ilə özünü göstərir.
Qapalı və tozlu iş mühitində uzun müddət qalmaq bronxial toxumaların müdafiə mexanizmini zəiflədir. Belə şəxslərdə bronxitin diaqnostikası da gecikə bilər, çünki əlamətlər yavaş inkişaf edir. Kimyəvi maddələr yalnız birbaşa deyil, həm də havada buxar şəklində təsir edə bilər. Bu zaman bronxitdə nəfəs darlığı və xırıltı daha çox hiss olunur. Təmizləyici məhsulların buxarları, yapışqanlar və tikinti materialları da eyni təsiri göstərə bilər. Bu maddələr ağciyər xəstəlikləri ilə yanaşı bronxitin fəsadları üçün də zəmin yaradır.
Uzun müddətli təsir nəticəsində bronxitin təbii müalicəsi çətinləşir və dərmanlara ehtiyac artır. Bronxitin qarşısını almaq üçün bu sahələrdə çalışanlar üçün qoruyucu maskalar və havalandırma sistemləri vacibdir. Kimyəvi qıcıqlandırıcıların təsiri təkcə bronxitlə bitməyə bilər, KOAH və astma riskini də artırır. Ətraf mühitin keyfiyyəti və iş yerlərindəki sanitar-gigiyenik şərait bu baxımdan mühüm rol oynayır.
Soyuq hava və rütubətli mühit
Bronxit üçün əlverişli şərait yaradan amillərdən biri də soyuq və rütubətli hava şəraitidir. Soyuq havada uzun müddət ağızla nəfəs almaq bronxial qişaların qurumasına və zədələnməsinə səbəb olur. Bu zaman virus və bakteriyalar tənəffüs yollarına daha asan daxil ola bilir. Xüsusilə qış aylarında, 12°C-dən aşağı temperaturda uzun müddət çöldə qalmaq kəskin bronxit riskini artırır. Bronxit necə başlayır sualının cavablarından biri məhz bədənin soyuması və müdafiə mexanizmlərinin zəifləməsidir.
Rütubətli hava mikroorqanizmlərin yaşaması üçün əlverişli mühit yaradır və bu da yoluxma ehtimalını artırır. Uşaqlar və yaşlılar bu tip havaya qarşı daha həssasdırlar və bronxitin ilkin əlamətləri bu qruplarda daha kəskin özünü göstərir. Bronxit və allergiya arasındakı əlaqə burada bir daha ön plana çıxır. Soyuq hava bronxitdə sinə ağrısı və sıxılma hissi yarada bilər, çünki bronxlar daralır. Bu hallar nəfəs alma problemləri ilə nəticələnə bilər.
Bəzi hallarda bronxit qrip fərqi ayırd etmək çətinləşir, çünki hər iki vəziyyətdə soyuq hava rol oynayır. Soyuq mühitdə çalışan şəxslər, məsələn, açıq havada işləyən fəhlələr daha yüksək risk altındadır. Evdə də rütubətin yüksək olması eyni dərəcədə təhlükəlidir. Bu səbəbdən bronxitdən qorunma yolları arasında bədənin isti saxlanması və hava şəraitinə uyğun geyim də yer alır.
Allergik reaksiya və astma
Bronxit bəzi şəxslərdə allergen maddələrə həssaslıq nəticəsində də inkişaf edə bilər. Toz, heyvan tükü, kif, polen və kimyəvi aerozollar kimi maddələr bronxial qıcıqlanma yaradır. Bu qıcıqlanma nəticəsində tənəffüs sisteminin iltihabı başlayır və bronxitin əlamətləri ortaya çıxır. Allergik şəxslərdə immun sistemi normal vəziyyətlərdə zərərsiz olan maddələrə qarşı güclü reaksiya verir. Bu reaksiya bronxlarda şişkinlik, selik artımı və nəfəs almaqda çətinlik ilə nəticələnə bilər.
Bronxit və astma əlaqəsi bu baxımdan mühümdür, çünki hər iki vəziyyətdə hava yolları daralır. Astmatik şəxslərdə xroniki bronxit riski daha yüksəkdir, çünki bronxlar artıq həssasdır. Allergik bronxitin inkişafında genetik meyllilik də rol oynayır. Bu tip bronxitə tutulan şəxslər mövsümi dəyişikliklər zamanı daha çox əziyyət çəkirlər. Xüsusilə yaz aylarında polen miqdarının artması bronxit tutmalarını şiddətləndirə bilər. Eyni zamanda tozlu mühit, köhnə mebel və xalçaların olması vəziyyəti daha da pisləşdirir.
Bronxitin təbii müalicəsi bu hallarda effekt verməyə bilər, çünki allergen mənbəyi hələ də aktivdir. Bu səbəbdən allergik reaksiya keçmişi olan şəxslər mütəmadi olaraq bronxitin qarşısını almaq üçün mühitlərini nəzarətdə saxlamalıdırlar. Bronxit uşaqlarda necə olur sualı da bu konteksdə vacibdir, çünki uşaqlarda allergik fonda bronxit daha ağır keçə bilər.
İmmunitetin zəifləməsi
Bronxit riskini artıran əsas faktorların biri də zəif immun sistemidir. Orqanizmin müdafiə qabiliyyəti azaldıqda, virus və bakteriyalar daha asanlıqla tənəffüs yollarına daxil olur. Bu, xüsusilə uşaqlar, yaşlılar və xroniki xəstəliyi olanlar üçün keçərlidir. Bronxitin səbəbləri arasında bu kateqoriyadakı insanlar daha çox təsirə məruz qalır. Stress, yuxusuzluq, düzgün qidalanmamaq, vitamin çatışmazlığı və hormonal pozğunluqlar immunitetin zəifləməsinə səbəb olur.
Bəzi dərmanlar, məsələn, immunosupressiv preparatlar da müdafiə mexanizmini zəiflədir. İmmuniteti zəif olan şəxslərdə kəskin bronxit daha tez-tez və daha ağır keçir. Belə şəxslər daha uzun müddət xəstə qalır və bronxitin fəsadları daha tez ortaya çıxır. Məsələn, sadə bir soyuqdəymə belə tənəffüs yolu infeksiyaları ilə nəticələnə bilər. Bronxitin ilkin əlamətləri bu qrupda daha ağır simptomlarla müşayiət olunur.
Bronxitdən sonra halsızlıq uzun müddət keçməyə bilər. Bu şəxslər üçün bronxitin qarşısını almaq üçün peyvəndlər və gücləndirici müalicələr tövsiyə olunur. Həkimlər bronxitin diaqnostikası üçün bu risk qrupuna daha diqqətlə yanaşır. Güclü immun sisteminə sahib olmaq bronxitə qarşı ən güclü qalxandır.
Qrip və soyuqdəymə
Bronxit çox zaman qrip və ya soyuqdəymə kimi yuxarı tənəffüs yolu infeksiyalarından sonra inkişaf edir. Bu tip viruslar bronxial toxumalarda iltihaba səbəb olacaq zədələnmə yaradır. Qrip virusları, xüsusilə influenza A və B bronxial hüceyrələrin qoruyucu funksiyasını zəiflədərək ikincili infeksiyalara yol açır. Nəticədə virus mənşəli xəstəliklər daha dərin tənəffüs yollarına yayılır.
Bu prosesdə bronxların müdafiə sistemi sıradan çıxdığı üçün bakteriyaların əlavə təsiri ilə bronxitin əlamətləri daha güclü ortaya çıxır. Sadə görünən bir soyuqdəymə belə kəskin bronxit riskini artırır. Xüsusilə uşaqlarda bu vəziyyət daha sürətlə inkişaf edir və nəfəs alma problemləri yaradır. İmmun sistemi zəif olan şəxslər infeksiyanı dəf edə bilmədiyindən iltihab uzun müddət davam edir. Bu infeksiyaların təsiri ilə bronxitdə bəlğəmli öskürək və sinə içində sıxılma halları müşahidə olunur.
Bronxit necə başlayır sualına cavab olaraq, ilk mərhələdə qripə bənzər simptomlar diqqət çəkir. Ardınca öskürək dərinləşir və bronxitin diaqnostikası daha ciddi əlamətlər üzərindən aparılır. Soyuqdəymə zamanı orqanizmin su balansının pozulması da selik istehsalını artırır və bu da bronxitin fəsadları ilə nəticələnə bilər. Tənəffüs yolu infeksiyaları müalicə olunmadan və ya düzgün nəzarət edilmədən bronxların dərin qatlarına təsir edə bilər. Əgər xəstəlik vaxtında aşkarlanmazsa, xroniki bronxit əlamətləri inkişaf edə bilər.
Bronxitin diaqnostikası necə aparılır?
Bronxit digər tənəffüs yolu xəstəliklərinə çox oxşar simptomlarla müşahidə olunduğuna görə, onun düzgün və dəqiq şəkildə diaqnoz olunması vacibdir. Kəskin bronxit hallarında diaqnoz bəzən klinik simptomlara əsasən qoyula bilər, lakin xroniki bronxit üçün daha geniş müayinələr tələb olunur. Bu proses yalnız öskürək və bəlğəmlə bağlı deyil, həm də ağciyər funksiyalarının dəyərləndirilməsi, infeksiya mənşəyinin araşdırılması və digər ağciyər xəstəliklərinin istisna edilməsi ilə həyata keçirilir. Aşağıda bronxitin diaqnostikasında istifadə olunan üsullar izah olunur.
- Tibbi tarix və simptomların qiymətləndirilməsi
- Fiziki müayinə və auskultasiya
- Döş qəfəsinin rentgenoqrafiyası
- Spirometriya və ağciyər funksiyası testləri
- Bəlğəm analizi və mucus testi
- Qan testləri
- Arterial qan qazı analizi
- Kompüter Tomoqrafiyası (KT)
1. Tibbi tarix və simptomların qiymətləndirilməsi
Bronxit diaqnozunun ilk addımı xəstənin simptomlarını və tibbi keçmişini dəyərləndirməkdir. Həkim xəstənin öskürəyin müddəti, bəlğəm xarakteri, nəfəs alma çətinliyi, sinə ağrısı, yorğunluq və əvvəlki respirator xəstəlikləri barədə suallar verir. Kəskin bronxit adətən soyuqdəymə və ya qrip fonunda yaranırsa, bu, diaqnostik ipucu verir. Əgər bronxitin ilkin əlamətləri bir neçə həftədən artıq davam edirsə, xroniki bronxit ehtimalı artır.
Xəstənin siqaret çəkməsi, tozlu mühitdə işləməsi və ya allergiyaya məruz qalması da diaqnostik dəyərləndirmədə vacibdir. Həkim bu məlumatlara əsasən daha dərin testlərə ehtiyac olub-olmadığına qərar verir. Beləliklə, tibbi tarix bronxitin səbəbləri ilə diaqnoz arasında ilk əlaqəni qurur. Bu mərhələ həm profilaktik tədbirlərin planlaşdırılması, həm də müalicə strategiyasının seçilməsi üçün əsasdır.
2. Fiziki müayinə və auskultasiya
Bronxit diaqnozunda həkim tərəfindən aparılan fiziki müayinə və auskultasiya (dinləmə) mərhələsi mühüm rol oynayır. Bu zaman stetoskop vasitəsilə ağciyərlərdəki səs dəyişiklikləri, xırıltılı nəfəs alma və tənəffüs ritminin pozulması yoxlanılır. Xüsusilə bronxitdə nəfəs darlığı və sinədə sıxılma hissi fiziki müayinə zamanı müşahidə edilə bilər. Bəzən kəskin bronxit və sətəlcəm simptomları oxşar olduğundan, fərqləndirici qiymətləndirmə aparmaq zəruridir.
Həkim həmçinin qızdırma, bəlğəmin rəngi, nəbz və qan təzyiqi kimi ümumi göstəricilərə də diqqət yetirir. Müayinə zamanı əldə olunan nəticələr həkimə əlavə testlər üçün istiqamət verir. Əgər bronxit və pnevmoniya fərqləri tam aydın deyilirsə, radioloji görüntüləmə tövsiyə oluna bilər. Beləliklə, fiziki müayinə həm ağciyər səs tonlarının dəyişkənliyini müəyyən etməyə, həm də bronxitin gedişatını izləməyə imkan verir.
3. Döş qəfəsinin rentgenoqrafiyası
Bronxit şübhəsi olan xəstələrdə ağciyərlərin rentgenoqrafiyası əsas testlərdən biridir. Bu müayinə üsulu ilə pnevmoniya, KOAH, ağciyər xərçəngi və digər struktur dəyişikliklər istisna edilir. Xroniki bronxit hallarında rentgenoqrafiyada bronxların qalınlaşması və selik toplanması kimi əlamətlər görünə bilər. Kəskin bronxit zamanı isə rentgen görüntüləri normal da ola bilər, lakin bu, digər ağır xəstəlikləri aradan qaldırmaq üçün vacibdir.
Bu test həm də sinə ağrısı, dərin öskürək və uzunmüddətli nəfəs darlığı hallarında istifadə olunur. Rentgen nəticələri bronxitin fəsadları barədə ilkin məlumat verə bilər. Rentgen görüntülərində inflamasiya sahələri, hava dolu boşluqlar və bronxial tıxanma əlamətləri də diqqətlə analiz edilir. Bu üsul həm bronxitin diaqnostikası, həm də müalicəyə nəzarət üçün dəyərlidir.
4. Spirometriya və ağciyər funksiyası testləri
Bronxit diaqnozunda spirometriya — yəni ağciyər funksiyasını ölçən testlər — xüsusilə xroniki bronxit şübhəsində tətbiq olunur. Bu testlər vasitəsilə nəfəsin həcmi və nəfəsvermə sürəti ölçülür. Nəticələr bronxların daralıb-daralmadığını, hava tutumunun azalıb-azalmadığını göstərir. KOAH və astma ilə bronxitin fərqləndirilməsi üçün spirometriya geniş istifadə olunur.
Bu testin nəticələri xroniki tənəffüs problemi yaşayan şəxslərdə erkən diaqnostika üçün olduqca vacibdir. Spirometriya həm də müalicənin effektivliyini izləməyə kömək edir. Ağciyər funksiyası testləri bronxitlə yanaşı gedən nəfəsalma pozğunluqları barədə də məlumat verir. Nəticə olaraq, bu testlər tənəffüs sistemi xəstəliklərinin dərin analizinə imkan yaradır və diaqnostikanı daha dəqiq edir.
5. Bəlğəm analizi və mucus testi
Bronxit zamanı bəlğəmin xarakteri və tərkibi onun səbəbi haqqında dəyərli məlumat verir. Həkim mucus testi vasitəsilə bakterial və ya viral mənşəli olub-olmadığını müəyyən etməyə çalışır. Bakteriyalara qarşı antibiyotik təyin edilməsi yalnız bu analiz əsasında mümkün olur. Bəlğəmdə qan izləri, çoxlu selik, qoxu və rəng dəyişikliyi diaqnoz üçün əhəmiyyətlidir. Bu testlər həm də bronxitlə yanaşı gedən infeksiyaları müəyyən etməyə kömək edir.
Bronxit və allergiya hallarında bəlğəmin tərkibi fərqli ola bilər. Analiz nəticələri həm kəskin bronxitin gedişi, həm də xroniki formanın idarə olunması üçün dəyərlidir. Bu test laborator mühitdə aparıldığı üçün dəqiqlik və obyektivlik baxımından etibarlıdır. Bronxitin müalicəsində səhvlər bəzən bu testlərin aparılmaması səbəbindən baş verir. Beləliklə, bəlğəm testi müalicənin istiqamətini düzgün müəyyənləşdirməyə şərait yaradır.
6. Qan testləri
Bronxit şübhəsi olan xəstələrdə aparılan qan testləri orqanizmdə baş verən iltihabi reaksiyaları və infeksiya əlamətlərini göstərmək üçün mühüm göstəricilər verir. Bu testlərdə ağ qan hüceyrələrinin (leykositlərin) sayının artması infeksiyanın mövcudluğuna işarə edir. Eyni zamanda CRP (C-reaktiv protein) və ESR (eritrositlərin çökmə sürəti) kimi markerlər də bədəndə iltihabın səviyyəsini müəyyən edir. Bu göstəricilər yüksəkdirsə, bu, kəskin bronxitin və ya bakterial infeksiyanın əlaməti ola bilər. Anemiya və digər sistemik xəstəliklər də bu test vasitəsilə istisna edilə bilər. Xüsusilə xroniki bronxit hallarında qan testləri ümumi orqanizm vəziyyətinin qiymətləndirilməsi baxımından faydalıdır.
Həmçinin, qan şəkəri, elektrolitlər və qaraciyər fermentləri kimi əlavə göstəricilər də müalicə strategiyasını müəyyənləşdirməkdə rol oynaya bilər. Qan analizləri viral və bakterial infeksiyalar arasında fərq qoymağa kömək edir. Xəstənin immun vəziyyəti də bu analizlərlə qiymətləndirilə bilər. Həkimlər bu məlumatlardan istifadə edərək daha doğru və hədəfə yönəlmiş müalicə planı hazırlaya bilirlər. Qan testləri diaqnostika prosesində təhlükəsiz və sürətli nəticə verən metodlar sırasında yer alır.
7. Arterial qan qazı analizi
Bronxit xəstələrində, xüsusilə xroniki və ağır hallarda, qan qazı analizi diaqnostikanın ayrılmaz hissəsidir. Bu test vasitəsilə qanda oksigen (O₂) və karbon qazı (CO₂) səviyyələri ölçülür. Əgər oksigen səviyyəsi aşağı, karbon qazı yüksəkdirsə, bu, ağciyərlərin qaz mübadiləsi funksiyasının pozulduğuna işarə edir. Bu vəziyyət ağciyər ventilyasiyasının qeyri-kafi olduğunu göstərir və bronxitin fəsadları arasında sayılır. Qan qazı testi həmçinin qan pH-sını da qiymətləndirərək metabolik və respirator balans pozuntularını aşkar edir.
Bu analiz bronxitin diaqnostikası və KOAH kimi digər ağciyər patologiyalarından fərqləndirilməsi üçün çox vacibdir. Xroniki bronxit hallarında bu test oksigen terapiyasına ehtiyacın müəyyənləşdirilməsi üçün də istifadə olunur. Əgər xəstə nəfəs darlığı, dodaqlarda bənövşəlik və fiziki aktivlik zamanı boğulma hissi yaşayırsa, bu test vacib hesab olunur. Bu test nəticələri müalicə strategiyasını formalaşdırmaqda həkimlər üçün ciddi göstəricidir. Nəfəs alma problemləri olan xəstələrdə qaz mübadiləsinin pozulması ağciyər yetməzliyi riskini artırır. Bu baxımdan test həm diaqnoz, həm də təhlükənin qiymətləndirilməsi məqsədilə tətbiq olunur.
8. Kompüter Tomoqrafiyası (KT)
Bronxit şübhəsi olan və ya klassik üsullarla tam dəyərləndirilməsi mümkün olmayan hallarda kompüter tomoqrafiyası (KT) geniş istifadə olunur. Bu test ağciyərlərin və bronxların struktur vəziyyətini yüksək dəqiqliklə vizuallaşdırmağa imkan verir. Xroniki bronxit hallarında bronx divarlarının qalınlaşması, hava tələsi və selik birikmələri KT görüntülərində aydın görünür. Eyni zamanda bu üsul bronxitlə qarışdırıla bilən digər patologiyaları (KOAH, ağciyər xərçəngi, sətəlcəm) da istisna etmək üçün istifadə olunur. Məsələn, bronxial daralmaların, şişkin toxumaların və ya struktural deformasiya olub-olmadığı bu görüntülərlə qiymətləndirilir.
Ağciyər xəstəlikləri kompleks şəkildə analiz olunur və diaqnoz daha dəqiq qoyulur. KT, xüsusilə müalicəyə cavab verməyən və ya təkrarlanan bronxit hallarında, daha geniş mənzərə təqdim edir. Bu görüntüləmə üsulu həm müalicə öncəsi, həm də nəzarət mərhələsində istifadə oluna bilər. Həkimlər bu nəticələrə əsasən əldə olunan klinik əlamətlərlə radioloji tapıntıları qarşılaşdırırlar. Bronxitin uzunmüddətli təsirləri də KT görüntülərində müşahidə edilə bilər. Beləliklə, KT müayinəsi həkimə daha hədəfli müalicə planı hazırlamaq imkanı verir.
Bronxit üçün tətbiq olunan müalicə üsulları
Bronxit bronxial borularda yaranan iltihabi prosesdir və müalicəsinin məqsədi şişkinliyi azaltmaq, bəlğəmin xaric olunmasını asanlaşdırmaq və simptomları yüngülləşdirməkdir. Kəskin bronxit çox vaxt öz-özünə keçir, ancaq xroniki bronxit mütəmadi tibb nəzarəti tələb edir. Aşağıda bronxit üçün tətbiq olunan əsas müalicə üsulları izah olunur.
1. Dərman müalicəsi
Bronxit hallarda dərman istifadəsi əsas müalicə metodlarından biridir. Bronxitin ilkin əlamətləri adətən öskürək, bəlğəm və halsızlıqla başlayır. Bu simptomları aradan qaldırmaq üçün bronxit üçün dərmanlar istifadə edilir. Çox vaxt virus mənşəli xəstəliklər olduğu üçün antibiotik istifadə olunmur. Ancaq bronxitin diaqnostikası bakterial mənbə göstərirsə, bronxit üçün antibiotiklər təyin olunur.
Bronxitdə öskürək simptomatik siroplarla yüngülləşdirilə bilir. Xroniki bronxit əlamətləri olduqda inhalyasiya preparatları istifadə olunur. Bu müalicə iltihabı azaltmaq və nəfəs alma problemlərini həll etmək üçün vacibdir. Tənəffüs sistemi iltihabı davam etdikcə simptomlar gözə çarpır. Nəticə olaraq, düzgün dərman istifadəsi bronxitin fəsadlarının qarşısını alır.
2. Tənəffüs terapiyası
Bronxit hallarda tənəffüs yollarını açmaq üçün tənəffüs yardımcısı kimi müalicə yolları istifadə edilir. Xüsusilə bronxitdə nəfəs darlığı olan hallarda bu müalicə üsulu rahatlama yarada bilir. Bronxitin səslə dəyişməsi və fitvari səslər bu hallarda azalır. Bronxit üçün buğu vannası istifadə edilərək selik yumşaldılır. Buxar inhalasiyası tənəffüs yollarını nəmləndirir. Nəfəs yollarının sağlamlığı bu kimi prosedurlarla qorunur.
Bəzən bronxit və astma əlaqəsi olduğu hallarda da inhalyasiya cihazları istifadə olunur. Bronxitin təbii müalicəsi prosesində bu metodlar effektivdir. Nəmləndirici cihaz istifadəsi bronxit üçün faydalı ola bilir. Bronxitdə sinə ağrısı bu prosedurlar sayəsində azalır. Bu yöntəm ağciyər sağlamlığı üçün məsləhətlər arasında yer alır.
3. Qidalanma və maye istifadəsi
Bronxit hallarda bədənin su balansını qorumaq üçün bol maye qəbulu təklif olunur. Bronxitdə bəlğəmli öskürək hallarda su seliyi incəldir. Eyni zamanda bronxit zamanı qidalanma orqanizmin müdafiəsini gücləndirir. Immuniteti gücləndirmək üçün vasitələr olaraq C vitamini, sink təklif olunur. Bronxitə qarşı vitaminlər selik istehsalını azalda bilir. Sulu yeməklər, çaylar boğazın yumşalmasını təmin edir.
Bronxit və allergiya hallarda allergen təsirlərini azaldan yeməklər təklif edilir. Tənəffüs yolu infeksiyaları hallarda düzgün qidalanma tez sağalma əmələ gətirir. Bronxitin müalicəsində səhv yollar tez-tez məhz qidalanmanın pozulması ilə əlaqələndir. Bol su qəbulu bronxitdə öskürəyin tez bitməsinə kömək edir. Bronxitdə bitki çayları da bu rejimin təbii hissəsidir.
4. Siqaretin tərk edilməsi
Bronxit və siqaret əlaqəsi tibb ədəbiyyatında dafələrlə vurğulanıb. Siqaret bronxial toxumalarda daimi zədə yaradar. Bu da bronxitin uzunmüdcətli təsirlərinin yaranmasına səbəb olur. Xroniki bronxit əlamətləri mütəmadi siqaret istifadəsindən sonra artır. Nəfəs alma problemləri daha çox bu zədələr nəticəsində yaranır. Passiv siqaret qəbul edilən mühit də eyni təsiri yarada bilir.
Bronxitin qarşısını almaq üçün ilk addım siqaretin tamamilə tərkidir. Yaşlılarda bronxit riski siqaretə bağlı olaraq daha yüksəkdir. Təmiz hava bronxitlə mübarizədə həyat tərzinin əsas komponentidir. Bu adət tərk edilmədiyi halda müalicənin effektivliyi azalır.
Evdə bronxitin müalicəsi üçün nə etmək olar?
Bronxit tənəffüs yollarının iltihabı ilə müşayiət olunan və öskürək, bəlğəm, nəfəs darlığı kimi əlamətlərlə ortaya çıxan bir xəstəlikdir. Xüsusilə kəskin bronxit simptomları zamanı ev şəraitində görüləcək bəzi təbii və gigiyenik tədbirlər sağalma prosesini sürətləndirə bilər. Bu yanaşmalar həm bronxitin fəsadlarını azaltmağa, həm də ağciyər sağlamlığı üçün məsləhətlər tətbiq etməyə imkan yaradır. Aşağıda bronxitə qarşı evdə nə etməli sualına cavab olaraq praktik və təsirli üsullar təqdim olunub.
1. Buxar terapiyası və nəmləndiricilər
Bronxit üçün ev şəraitində ən faydalı yöntəmlərdən biri buxar terapiyası hesab olunur. Bu metod bronxitdə sinə ağrısı və öskürək hallarda rahatlanma verir. Bronxitin təbii müalicəsi sırasında yer alan bu terapiya seliyi yumşaldır. Bronxitə qarşı evdə nə etməli deyəndə ilk təklif olunan yanaşmalardandır. Nəmləndirici cihaz istifadə edildikdə nəfəs yollarının sağlamlığı qorunur.
Bu üsul bronxitdə nəfəs darlığı kimi hallarda xüsusilə faydalıdır. Qrip və bronxit fərqi bu prosedurlar sayəsində daha aydın sezilə bilir. Ev mühitində tətbiq edilə bilməsi bu terapiyanı populyar edir. Bronxitlə bağlı testlər əlamətlər dəvam edərsə aparılmalıdır. Buxarla nəfəs alma ağciyər xəstəliklərinə qarşı təbii qoruyucudur.
2. Bitki çayları və təbii qarışıqlar
Bronxit zamanı istifadə olunan bitki çayları boğazı sakitləşdirir və öskürəyi azaldır. Bronxitdə bitki çayları bəlğəmin xaric olunmasını asanlaşdırır. Zəncəfil, bal, cökə və nanə çayları bu baxımdan faydalıdır. Bu qarışıqlar həm də immuniteti gücləndirən vasitələr hesab olunur. Bronxitə nə yaxşı gəlir sualının təbii cavabıdır.
Bronxitin ilkin əlamətləri zamanı istifadə edilərsə sağalmanı sürətləndirir. Təbii vasitələr bronxitin təbii müalicəsi kimi həkim nəzarətində tətbiq olunmalıdır. Bal və limon qarışığı da bronxitdə öskürək üçün faydalıdır. Zəncəfil isə tənəffüs sistemi iltihabı ilə mübarizədə rol oynayır. Nəticə olaraq, gündəlik istifadədə faydalı təsir göstərir. Təbii üsullar yalnız əlavə vasitə kimi istifadə edilməlidir.
3. İstirahət və ev şəraitində gigiyena
Bronxit müalicəsində istirahət və gigiyenik mühit mühüm rol oynayır. Yaxşı yuxu nəfəs alma problemlərini yüngülləşdirə bilər. Xəstə otağı bronxitin fəsadlarını azaltmaq üçün daim havalandırılmalıdır. Təmiz və orta rütubətli otaq nəfəs yollarının sağlamlığı üçün idealdır. İfrat istilik və ya soyuqluq bronxitin səslə dəyişməsi kimi əlamətləri gücləndirə bilər.
Bronxit və pnevmoniya fərqləri gigiyenik fərqlərdən də qaynaqlana bilər. İstirahət zamanı maye qəbuluna davam etmək vacibdir. Bronxitdən sonra halsızlıq istirahətsizliklə daha da dərinləşə bilər. Hər gün otaq havası dəyişdirilməlidir. Bu, bronxitdən qorunma yolları arasında ən sadə üsuldur.
4. Qidalanma rejiminə nəzarət
Bronxit dövründə düzgün qidalanma rejimi sağalma prosesini sürətləndirir. Bronxit zamanı qidalanma balanslı və vitaminlərlə zəngin olmalıdır. Zülal və antioksidant mənbələri immun sistemini dəstəkləyir. Təzə meyvə-tərəvəz istifadəsi ağciyər sağlamlığı üçün məsləhətlər sırasındadır. Duzlu və yağlı yeməklərdən uzaq durmaq tövsiyə olunur.
Bronxitə qarşı vitaminlər bu dövrdə vacib yer tutur. Yemək saatlarının sabitliyi orqanizmə uyğunlaşmağa kömək edir. Bronxitdən sonra bəlğəmin kəsilməsi üçün isti mayelər əhəmiyyətlidir. Səhər yeməyi atlanmamalıdır. Sağlam menyu həm fiziki, həm də nəfəs rahatlığını bərpa edir.
Uşaqlarda bronxit əlamətləri və müalicə yolları
Bronxit uşaqlarda ən çox müşahidə olunan tənəffüs yolu infeksiyalarından biridir və adətən öskürək, hərarət və nəfəs çətinliyi ilə başlayır. Bronxitin ilkin əlamətləri arasında boğaz ağrısı, burun axıntısı və halsızlıq yer alır. Xəstəliyin irəliləməsi ilə bronxitdə öskürək dərinləşir və bronxitdə bəlğəmli öskürək müşahidə olunur. Bəzən bronxitdə nəfəs darlığı və bronxitdə sinə ağrısı da uşaqlarda narahatlıq yarada bilər.
Uşaqlarda kəskin bronxit simptomları adətən virus mənşəli olduğu üçün antibiotik tələb etməz. Bronxit necə başlayır sualına cavab olaraq, soyuqdəymə və qrip sonrası inkişaf edən öskürək və bəlğəm göstərici ola bilər. Qrip və bronxit fərqi uşaqlarda diqqətlə müşahidə edilməli və lazım olduqda pediatra müraciət olunmalıdır. Müalicədə əsas məqsəd iltihabı azaltmaq, seliyi yumşaltmaq və nəfəs yollarını açmaqdır.
Bronxit üçün dərmanlar yalnız həkim təyinatı ilə verilməlidir və özbaşına antibiotik istifadəsindən qaçınmaq vacibdir. Ev şəraitində bronxitin təbii müalicəsi məqsədilə buxar terapiyası, isti mayelər və bitki çayları istifadə oluna bilər. Valideynlər uşağın istirahət etməsinə və immuniteti gücləndirən vasitələr qəbul etməsinə şərait yaratmalıdır. Müalicə düzgün aparıldıqda bronxitin fəsadları olmadan sağalma mümkündür.
Bronxitin qarşısını almaq üçün profilaktik tədbirlər
Bronxit virus və ya bakteriya mənşəli tənəffüs yolu infeksiyaları nəticəsində yaranır və xüsusilə uşaqlarda və yaşlılarda daha ağır gedişata səbəb ola bilər. Bu xəstəliyin qarşısını almaq üçün gündəlik həyatımızda bəzi profilaktik tədbirlər görmək mühüm rol oynayır. Bronxitin qarşısını almaq yalnız fərdi gigiyena ilə deyil, eyni zamanda ətraf mühitin qorunması və immun sisteminin gücləndirilməsi ilə də bağlıdır. Aşağıda sadalanan üsullar həm bronxit riskini azaldır, həm də ümumilikdə nəfəs yollarının sağlamlığını qoruyur.
Profilaktik tədbirlər:
- Uşaqlara tez-tez və düzgün əl yuma vərdişini aşılamaq vacibdir. Bu, virusların yayılmasının qarşısını almağın ilk və ən təsirli üsullarından biridir.
- Öskürərkən və asqırarkən ağız və burnun örtülməsi bronxitin ətrafdakılara keçməsinin qarşısını alır.
- Tam peyvəndləmə uşaqlarda bronxitə səbəb ola biləcək infeksiyalara qarşı qoruyucu qalxan rolunu oynayır.
- Xəstə uşaqların sağlam uşaqlarla təmasını minimuma endirmək üçün məktəb və bağçalarda müvəqqəti məzuniyyət tətbiq olunmalıdır.
- Oyun, masa və ümumi səthlər gündəlik olaraq təmizlənməli və dezinfeksiya edilməlidir.
- Ana südü körpələrdə immun sistemini gücləndirir və bronxitin ilkin əlamətlərinin yaranma riskini azaldır.
- Siqaretdən uzaq durmaq və uşaqları passiv tütün tüstüsündən qorumaq tənəffüs sistemi üçün vacibdir.
- Kifayət qədər istirahət və balanslı qidalanma immuniteti gücləndirərək bronxitin fəsadlarının qarşısını alır.
- Soyuq havalarda uyğun geyim və ağızdan nəfəs almaqdan qaçmaq tənəffüs yollarını qıcıqlandırmamaq üçün tövsiyə edilir.
- Evdə və məktəbdə havalandırma sistemi səmərəli işləməli, qapalı mühitlərdə hava keyfiyyəti nəzarətdə saxlanılmalıdır.
- Uşaqlara tənəffüs gigiyenası və şəxsi qoruyucu vərdişlər erkən yaşlardan öyrədilməlidir.
Bronxit haqqında tez-tez verilən suallar
Kəskin və xroniki bronxit arasında nə fərq var?
Bronxit kəskin olduqda adətən qısa müddətli və virus mənşəlidir, bir neçə həftə ərzində sağalır. Xroniki bronxit isə uzun müddət davam edir və əsasən siqaret kimi qıcıqlandırıcılarla əlaqələndirilir.
Bronxit necə yoluxur və hansı yolla ötürülür?
Bronxit əsasən hava-damcı yolu ilə, öskürək və asqırıq vasitəsilə yayılır. Bu səbəbdən, bronxit xəstəliyi ilə təmasda olan şəxslərlə məsafə saxlamaq vacibdir.
Evdə bronxitə qarşı hansı tədbirlər görülə bilər?
Bronxit zamanı buxar inhalasiyası, bol maye qəbulu və istirahət evdə tətbiq olunan əsas tədbirlərdəndir. Bronxitin ev şəraitində müalicəsi zamanı bitki çayları və otağın nəmləndirilməsi də faydalı sayılır.
Bronxitlə COVID-19 arasında hansı fərqlər var?
Bronxit əsasən bəlğəmli öskürək və sinə tıxanması ilə xarakterizə olunur, COVID-19 isə daha geniş simptom spektrinə malikdir. COVID-də qoxu və dad itkisi daha çox müşahidə olunur.
Uşaqlarda bronxit təhlükəlidirmi və necə müdaxilə olunmalıdır?
Bronxit uşaqlarda immun sistemi zəif olduğu üçün daha ağır keçə bilər. Belə hallarda bronxit üçün həkimə nə zaman getməli sualına cavab – simptomlar 3 gündən çox davam edirsə dərhal getməkdir.
Bronxitin qarşısını almaq üçün necə qidalanmaq lazımdır?
Bronxit riskini azaltmaq üçün vitamin C, antioksidant və maye ilə zəngin qidalarla qidalanmaq tövsiyə olunur. Qidalanma immun sistemini gücləndirərək infeksiyanın qarşısını alır.
Siqaretin bronxitə təsiri nə dərəcədə güclüdür?
Bronxit siqaret çəkənlərdə daha tez-tez rast gəlinir və simptomları daha ağır olur. Siqaret tənəffüs yollarını zədələyərək iltihabi prosesin uzun müddət davam etməsinə səbəb olur.
Bronxit astmaya səbəb ola bilərmi?
Bronxit uzun müddət davam etdikdə tənəffüs yollarında qalıcı zədələnmələr yarada bilər. Bu isə bəzi hallarda astma riskini artırır, xüsusilə allergik fonda olan insanlarda.
Bronxit zamanı hansı dərmanlar istifadə olunur?
Bronxit zamanı əsasən bəlğəmgətirici, öskürək əleyhinə və iltihabəleyhinə dərmanlar təyin olunur. Bakterial səbəb aşkar edilərsə, antibiotiklər də istifadə oluna bilər.
Bronxit yoluxucudurmu?
Bronxit virus və ya bakteriya mənşəli olduqda yoluxucu ola bilər. Xüsusilə kəskin dövrdə digərləri ilə təmasda olarkən gigiyena qaydalarına əməl etmək vacibdir.
Bronxit neçə günə keçir?
Bronxit kəskin forması adətən 7-10 gün ərzində sağalır, lakin öskürək bir neçə həftə davam edə bilər. Xroniki hal isə daha uzunmüddətli müalicə və nəzarət tələb edir.
Bronxit hansı yaşda təhlükəli olur?
Bronxit əsasən 5 yaşa qədər uşaqlarda və 65 yaşdan yuxarı yaşlılarda daha ağır keçir. Bu yaş qruplarında fəsad riski yüksək olduğu üçün erkən diaqnoz vacibdir.
