Sink Hansı Qidalarda Var? Faydaları və Çatışmazlığı

Sink orqanizm üçün vacib bir mikroelementdir və bədənimizdə bir çox mühüm funksiyanı yerinə yetirir. Sink tərkibli qidalar sağlam həyat tərzi və düzgün qidalanma üçün böyük əhəmiyyət daşıyır. Sinkin əksikliyi xərçəng, şəkər xəstəliyi, testosteron səviyyəsi və hormonal balans kimi sahələrdə ciddi problemlərə səbəb ola bilər. Bu yazıda sinkin ən yaxşı mənbələrini, faydalarını və çatışmazlığını necə aradan qaldırmağın yollarını müzakirə edəcəyik.

Sink (Zn) nədir?

Sink (Zn) bədən üçün çox vacib olan bir mikroelementdir və bir çox bioloji prosesdə iştirak edir. Sinkin bədənə təsiri olduqca genişdir, çünki bu mineral həm immunitet sistemini gücləndirir, həm də orqanizmin digər vacib funksiyalarını dəstəkləyir. Sink tərkibli qidalar orqanizmə bu vacib mineralı təmin etmək üçün ən yaxşı yoldur. Sink çatışmazlığının əlamətləri arasında immunitetin zəifləməsi və saç tökülməsi kimi simptomlar da vardır. Bu səbəbdən, sink əlavəsi və sinkli qidalar pəhrizdə yer almalıdır. Sinkin əksikliyi necə aradan qaldırılır sualına cavab olaraq sinklə zəngin qidalar və təbii qida əlavələri ilə bu çatışmazlığı aradan qaldırmaq mümkündür. Aşağıda, sinkin bədənə təsiri, sink mənbələri və sink çatışmazlığının aradan qaldırılması barədə daha ətraflı məlumat verəcəyik.

Sink hansı qidalarda mövcuddur?

Sink bədən üçün çox vacib bir mineraldır və müxtəlif qida mənbələrində mövcuddur. Bu mineral sinkin faydaları ilə yanaşı, həm də bir çox fizioloji funksiyanın düzgün işləməsi üçün əhəmiyyətlidir. Aşağıda sink mənbələri ilə zəngin bəzi qidaları təqdim edirik.

• Dana əti

• Quzu əti

• Hindi əti

• Mal qaraciyəri

• Toyuq

• Balqabaq toxumu

• Sarımsaq

• Fıstıq, badam, qoz

• Ağ göbələk

• Yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər (ispanaq, pazı və s.)

• Kakao

• Yumurta sarısı

• Lobya, taxıl bitkiləri

• Noxud

• Susam (küncüt)

Sinkin əsas faydaları nələrdir?

Sinkin faydaları saymaqla bitməz və həmçinin, onun çatışmazlığı bir çox əlamətə səbəb ola bilər. Bədənimizdəki sink tərkibli qidalar həm sinkin bədənə təsiri, həm də sağlamlığımız üçün əhəmiyyətlidir. Gəlin, sinkin orqanizmə faydaları barədə daha ətraflı məlumat verək.

• İmmunitet sistemini gücləndirir
• Sinkin dəri sağlamlığına müsbət təsiri
• Saç tökülməsinin qarşısını alır
• Xroniki yorğunluğun qarşısını alır
• Sinkin sümük sağlamlığına təsiri
• Sinkin bədən inkişafına təsiri
• Yaraların sağalmasını sürətləndirir
• Dırnaqları gücləndirir və sərtləşdirir
• Menstruasiya ağrılarını və sonsuzluq problemlərini aradan qaldırır

İmmunitet sistemini gücləndirir

Sink immunitet sisteminin düzgün işləməsi üçün vacib bir mineraldır. İmmunitet sistemini gücləndirən qidalar arasında sinkli qidalar ön planda yer alır. Bu mineral immun hüceyrələrinin aktivliyini artırır və orqanizmin infeksiyalara qarşı müdafiəsini gücləndirir. Sink və immunitet arasında sıx bir əlaqə vardır. Məsələn, sink çatışmazlığı olan şəxslərdə bədənin infeksiyalara qarşı müqaviməti zəifləmiş olur. Bu soyuqdəymə və digər viral xəstəliklərə tutulma riskini artırır. Üstəlik, sinkin beynə təsiri immunitet sisteminin sağlamlığında vacib bir rol oynayır. Bu səbəbdən sink çatışmazlığının əlamətləri və sinkin orqanizmə faydaları məsələsi ciddi şəkildə nəzərə alınmalıdır.

Sinkin dəri sağlamlığına müsbət təsiri

Saç tökülməsinin qarşısını alır

Sink və saç tökülməsi arasında bir əlaqə vardır. Sinkin faydaları sayəsində saçın sağlamlığına dəstək verilir. Sink saç follikullarını gücləndirir və saçın daha sürətli uzanmasına kömək edir. Sinkin bədənə təsiri xüsusilə saç və dərinin sağlamlığına müsbət təsir göstərir. Sink, həmçinin saçın qurulamasını qarşısını alır və daha sağlam görünməsini təmin edir. Sink əlavəsi saç tökülməsinin qarşısını almaq və saçın sağlam inkişafını dəstəkləmək üçün çox faydalıdır. Bununla yanaşı, sinkin bədənə faydaları arasında saçın strukturunu möhkəmləndirmək və tük köklərinin sağlamlığını qorumaq da var. Saçın sağlam qalması üçün sink və testosteron səviyyələrinin balansı çox önəmlidir.

Xroniki yorğunluğun qarşısını alır

Sinkin orqanizmə təsiri arasında xroniki yorğunluğun qarşısını almaq da var. Sink çatışmazlığı enerji səviyyəsinin aşağı düşməsinə və yuxu problemlərinə səbəb ola bilər. Sink və metabolizma arasında sıx bir əlaqə var, çünki sink qida maddələrinin doğru şəkildə emal olunmasına kömək edir. Sinkin faydaları həmçinin bədənin yorulmasını azaltmaq və enerjini artırmaqla bağlıdır. Sinkin digər faydalarından biri də yuxusuzluq və yorğunluğun aradan qaldırılmasıdır. Qida və sağlamlıq əlaqəsi baxımından sinkin əhəmiyyəti böyükdür, çünki o, bədənin enerjini artıraraq daha məhsuldar olmağa kömək edir. Sinkin təsiri gün boyu aktiv qalmağa və həyat keyfiyyətini yüksəltməyə kömək edir. Bu səbəbdən, sinkin əksikliyi necə aradan qaldırılır sualı da diqqətə alınmalıdır.

Sinkin sümük sağlamlığına təsiri

Sinkin sümük sağlamlığına təsiri böyükdür. Sink sümük quruluşunun inkişafında mühüm rol oynayır və sümük minerallarının bərpasına kömək edir. Bu xüsusilə yaşlandıqca sümük itkisinin qarşısını alır. Sink tərkibli qidalar sümük sıxlığını qorumağa və osteoporoz kimi xəstəliklərin qarşısını almağa kömək edir. Sinkin faydaları, həmçinin sümük sağlamlığını gücləndirən digər minerallar ilə qarşılıqlı təsir göstərərək daha güclü bir struktura sahib olmağınıza imkan verir. Sink çatışmazlığı sümük zəifliyinə və qırılmalarına səbəb ola bilər. Qida zənginləşdirmə yanaşması ilə sinkin sümük sağlamlığına təsiri daha da artırıla bilər.

Sinkin bədən inkişafına təsiri

Sinkin bədənə təsiri yalnız immunitet və dəri sağlamlığı ilə məhdudlaşmır. Bu mineral həmçinin bədənin ümumi inkişafına kömək edir. Sinkin faydaları böyümə dövründə xüsusilə nəzərə çarpır, çünki bu mineral hüceyrə bölünməsi və təmiri üçün vacibdir. Sink əlavəsi xüsusilə gənc yaşda olan şəxslər üçün vacibdir, çünki bu bədənin inkişafını dəstəkləyir və enerji səviyyələrini artırır. Sink və testosteron əlaqəsi kişilərdə bədən inkişafının və fiziki gücün artırılması baxımından böyük rol oynayır. Həmçinin, sink və bədən inkişafı arasında əhəmiyyətli bir əlaqə olduğu üçün bu mineralın düzgün balansda olması böyümə prosesinə də təsir edir.

Yaraların sağalmasını sürətləndirir

Sinkin faydaları arasında yara sağalmasını sürətləndirmək də yer alır. Sink yaraların sağalmasını və toxuma təmirini sürətləndirən əsas minerallardan biridir. Sink kollagenin istehsalını artıraraq zədələnmiş toxumaların təmirinə dəstək verir. Sink çatışmazlığı yaraların daha uzun müddət sağalmasına və bədənin təmir prosesində çətinliklərə səbəb ola bilər. Sink həmçinin, xüsusilə post-əməliyyat dövründə bədənin bərpasını sürətləndirir. Bu səbəbdən sinkin orqanizmə faydaları arasında yara sağalmasının sürətlənməsi vacib bir yer tutur.

Dırnaqları gücləndirir və sərtləşdirir

Sinkin faydaları yalnız dəri və saçla məhdudlaşmır, həmçinin dırnaqların sağlamlığını da dəstəkləyir. Sink tərkibli qidalar dırnaqların güclənməsini və daha sağlam olmasını təmin edir. Sink çatışmazlığı dırnaqların incəlməsinə, zədələnməsinə və asanlıqla qırılmasına səbəb ola bilər. Sink dırnaqların sərtləşməsini təmin edir və onların sağlam qalmasına kömək edir. Sinkin bədənə təsiri bu baxımdan da çox əhəmiyyətlidir, çünki sağlam dırnaqlar ümumiyyətlə orqanizmin düzgün işləməsinin göstəricisidir.

Menstruasiya ağrılarını və sonsuzluq problemlərini aradan qaldırır

Sinkin faydaları arasında menstruasiya dövrü ilə əlaqəli ağrıları aradan qaldırmaq da var. Sinkli qidalar hormonların balansını tənzimləyərək menstrual ağrıları azaldır və dövrü daha rahat keçirir. Sink həmçinin, sonsuzluq problemlərinin həllində də əhəmiyyətli rol oynayır. Sink çatışmazlığı, xüsusilə qadınlarda hormon balansızlığına səbəb ola bilər və bu da reproduktiv problemlərə yol açır. Sink hormonların düzgün işləməsini təmin edərək sonsuzluq riskini azaldır. Bu səbəbdən, sinkin düzgün qəbul edilməsi reproduktiv sağlamlıq üçün çox vacibdir.

Sink çatışmazlığının səbəbləri nələrdir?

Sink çatışmazlığı müxtəlif sağlamlıq problemlərinə səbəb ola biləcək bir vəziyyətdir və onun yaranmasına səbəb olan bir çox faktor mövcuddur. Sinkin faydaları çox geniş olsa da, orqanizm bu mineralı lazımi miqdarda əldə etmədikdə bir çox ciddi əlamətlər meydana çıxa bilər. Sink çatışmazlığının səbəbləri əsasən qidalanma, həyat tərzi və bəzi tibbi vəziyyətlərlə əlaqədardır. Aşağıda sink çatışmazlığının başlıca səbəbləri və bu vəziyyətin necə qarşısını almaq barədə ətraflı məlumat verəcəyik.

Alkoqol istifadəsi

Sink alkoqollu içkilərin həddindən artıq istehlakı ilə bədəndə düzgün mənimsənilmir. Alkoqol bağırsaqlarda sinkin sorulmasını azaldır və bu sink çatışmazlığının ən çox görülən səbəblərindən biridir. Uzun müddət alkoqol istifadə edən şəxslərdə immunitet sisteminin zəifləməsi, dəri problemləri və saç tökülməsi kimi sink çatışmazlığının əlamətləri daha çox görülür. Alkoqolun orqanizmdəki sink səviyyəsini aşağı salması, bədən funksiyalarını da mənfi təsir edir, xüsusilə metabolizma və orqan sağlamlığına mənfi təsir edir. Bu səbəbdən, alkoqol istifadəsini məhdudlaşdırmaq və sink ehtiva edən qidaları pəhrizə daxil etmək çox vacibdir.

Kifayət qədər sinkli qidaların istehlak edilməməsi

Sink çatışmazlığının qarşısını almaq üçün qidalanmanın rolunun önəmi çox böyükdür. Sink və qida çatışmazlığı kifayət qədər sinkli qidaların istehlak edilməməsi ilə əlaqələndirilir. Bədənə müsbət təsir edən qidalar sinkin təbii mənbələri olan heyvani və bitki mənşəli məhsulları ehtiva edir. Sink əsasən heyvani mənşəli qidalarda, xüsusilə qırmızı ət, dəniz məhsulları və süd məhsullarında tapılır. Beləliklə, əgər bir insan bu qidaları pəhrizinə daxil etmirsə, sink çatışmazlığı riski artır. Bitki mənşəli qidalar xüsusən də sinkli qidalardan məhrum qidalar daha az sink ehtiva edir və bədənin sinki mənimsəməsi çətinləşir. Sink çatışmazlığının qarşısını almaq üçün hər gün pəhrizdə sink tərkibli qidaların və əlavə məhsulların mütəmadi istehlak edilməsinə diqqət yetirilməlidir.

Vegetarian və vegan pəhrizləri

Sink vegetarian və vegan pəhrizləri olan şəxslərdə çatışmazlıq riski yaradır. Bu pəhrizlərdə sinkin əsas mənbələri olan qırmızı ət, dəniz məhsulları və bəzi süd məhsulları qida rasionunda yer almadığı üçün sinkin orqanizmə qəbulu çətinləşir. Sink çatışmazlığı xüsusilə vegetarian və vegan pəhrizini izləyənlərdə dəri problemləri, immunitet zəifliyi, hətta qavrayış pozuntuları kimi əlamətlərə səbəb ola bilər. Sink çatışmazlığının qarşısını almaq üçün bu şəxslərin pəhrizlərinə sink əlavələri və ya sinkin zəngin olduğu bitki mənşəli məhsullar əlavə etmələri lazımdır.

Dəmir əlavəsinin sinkin bağırsaqlardan sorulmasına təsiri

Sink dəmir kimi bədən üçün vacib minerallar arasında balansın qorunmasında mühüm rol oynayır. Sink yüksək miqdarda dəmir əlavələri istifadə edən şəxslərdə çatışmazlıq riski ilə üzləşir. Dəmir və sink bir-birinin sorulmasına qarşılıqlı təsir göstərir, yəni yüksək dəmir miqdarı, sinkin bağırsaqlardan sorulmasını çətinləşdirir. Bu xüsusilə dəmir əlavələri istifadə edən şəxslər üçün problem yaradır. Dəmir əlavəsi istifadə edərkən sinkin optimal səviyyələrini qorumaq üçün pəhrizdə sink tərkibli qidaların artırılması və balanslı qidalanmanın təmin edilməsi vacibdir.

Oraq hüceyrə xəstəliyi

Sink oraq hüceyrə xəstəliyi ilə əlaqəli hallarda çatışmazlıq riski daşıyır. Bu irsi qan xəstəliyi bədənin müxtəlif funksiyalarını poza bilər, o cümlədən sinkin mənimsənilməsi. Oraq hüceyrə xəstəliyi olan şəxslərin sinkə olan ehtiyacları artdıqca, bədənin sinki qəbul etməsi çətinləşir və nəticədə sink çatışmazlığı yaranır. Sinkin çatışmazlığı bu şəxslərdə həm immunitetin zəifləməsinə, həm də dəri və saç problemlərinə səbəb ola bilər. Bu xəstəliyə məruz qalan şəxslər müntəzəm olaraq sink səviyyələrini izləməli və sinkli qidalar ilə pəhrizlərini zənginləşdirməlidirlər.

Xroniki xəstəliklər

Sink xroniki xəstəliklər olan şəxslərdə çatışmazlıq riski yaradır. Xüsusilə diabet, ağır ürək xəstəlikləri və böyrək problemləri olan insanlarda sinkin bədənə mənimsənilməsi çətinləşir. Bu xəstəliklər bədənin sink ehtiyacını artırsa da, sinkin sorulması azalır. Sink və xərçəng sahəsində aparılan tədqiqatlar göstərir ki, sink bədən hüceyrələrinin zədələnməsini azaltmaq və onları qorumaq üçün mühüm rol oynayır. Bu səbəbdən, xroniki xəstəliklərdən əziyyət çəkənlər pəhrizlərində daha çox sinkli qidalar və ya sink əlavələri istifadə etməlidirlər. Sinkin şəkər xəstəliyinə təsiri insulin həssaslığını artıraraq qan şəkərinin tənzimlənməsinə kömək edir. Sink çatışmazlığı xəstəliklərin müalicə prosesinə də mənfi təsir göstərə bilər, buna görə bu xəstəliklərin müalicəsində sinkin vacibliyi nəzərə alınmalıdır.

Hamiləlik və laktasiya dövründə sink ehtiyacı

Sink və həyat keyfiyyəti hamiləlik və laktasiya dövründə daha da əhəmiyyət qazanır. Bu dövrlərdə bədənin sinkə olan tələbatı artır və sinkin çatışmazlığı həm ananın, həm də körpənin sağlamlığı üçün ciddi problemlərə yol aça bilər. Hamiləlik zamanı sink çatışmazlığı immunitetin zəifləməsinə, dərinin vəziyyətinin pisləşməsinə və hətta doğuş zamanı komplikasiyalara səbəb ola bilər. Laktasiya dövründə isə ananın südü vasitəsilə körpəyə sinkin keçməsi vacibdir və sink çatışmazlığı körpənin inkişafını zəiflədə bilər. Sinkin azlığı, həmçinin körpənin əqli inkişafına mənfi təsir göstərə bilər. Buna görə də, hamiləlik və laktasiya dövründə sağlamlıq üçün vitamin və mineral balansı vacibdir. 

Sink çatışmazlığının əlamətləri və riskləri

Sink çatışmazlığı bədənin düzgün işləməsi üçün vacib olan bu mineraldan kifayət qədər alınmaması nəticəsində bir sıra əlamətlər və sağlamlıq problemləri meydana gələ bilər. Sink çatışmazlığının əlamətləri arasında müxtəlif fiziki və psixoloji simptomlar mövcuddur ki, bunlar orqanizmdəki sink səviyyəsinin aşağı olması ilə əlaqəlidir. Bu yazıda sink çatışmazlığının əlamətləri və bu vəziyyətin riskləri barədə geniş məlumat verəcəyik. 

Yaraların gec sağalması

Sink yaraların gec sağalması ilə əlaqəli çatışmazlığın əlamətlərindən biridir. Sink bədənin təmir və bərpa proseslərində mühüm rol oynayır və zədələnmiş toxumaların sağalmasına kömək edir. Sink tərkibli qidalar orqanizmin yara düzəltmə qabiliyyətini artırır. Sink çatışmazlığı olduqda, bədənin immunitet sistemi zəifləyir və yaraların sağalması daha uzun çəkir. Ayrıca, sink bədən üçün vacib olan kollagen istehsalında da rol oynayır, buna görə də sink çatışmazlığı olan şəxslərdə yaraların daha çox infeksiya riski də mövcuddur. Sinkin bu xüsusiyyəti onu yaraların tez sağalmasını təmin edən vacib bir mikroelement edir.

Saç tökülməsi

Sink saç tökülməsi ilə əlaqəli çatışmazlığın başqa bir sıx rast gəlinən əlamətidir. Saç tökülməsi tez-tez vitamin və mineral çatışmazlığı ilə əlaqələndirilir. Sink saç follikullarının sağlam qalmasında və saçların böyüməsində mühüm rol oynayır. Sinkin çatışmazlığı saç dökülməsinə səbəb ola bilər və saçların zəifləmsi ilə nəticələnə bilər. Sinkli qidalar qəbul etməmək və sinkin bədəndə düzgün sorulmaması saç sağlamlığını mənfi təsir edir. Həmçinin, saçın uzanmasını stimullaşdıran fermentlərdə sinkin əhəmiyyəti böyükdür.

Quru dəri

Sink quru dəri ilə əlaqəli çatışmazlığın tipik simptomlarından biridir. Sinkin dəriyə olan müsbət təsiri böyükdür, çünki o, dərinin elastikliyini və qoruyucu təbəqəsini artırır. Sink çatışmazlığı olan şəxslərdə dəri qurur, xəstə və səpgilər meydana gələ bilər. Sink həmçinin dərinin təbii qoruma funksiyasını gücləndirir və iltihabların azalmasına kömək edir. Sinkli qidalar istehlak edildikdə dərinin daha sağlam və nəmli qalmasına kömək edir. Sinkin dəri sağlamlığına təsiri səpkilər, qızartılar və digər dəri problemlərinin qarşısını almağa kömək edir.

İmmunitet sisteminin zəifləməsi

Sink immunitet sisteminin zəifləməsi ilə əlaqəli çatışmazlığın ən ciddi nəticələrindən biridir. Sink bədənin immun cavabını gücləndirən bir mikroelementdir. Sinkin çatışmazlığı immunitet sisteminin zəifliyinə səbəb olur, bu da bədənin infeksiyalara qarşı dözümsüz olmasına gətirib çıxarır. Sinkin faydaları arasında immuniteti gücləndirmək və infeksiyalarla mübarizə aparmaq da vardır. Sink çatışmazlığı olan insanlar daha çox soyuqdəymə, qrip və digər infeksiyalara tutulurlar. Sinkin zəif olması nəticəsində bədənin müqavimət gücü azalır və bu da xroniki xəstəliklərin riskini artırır. İmmunitet sisteminin güclü qalması üçün qidalarla sağlamlıq önəmlidir.

Dırnaq pozğunluqları

Sink dırnaq pozğunluqları ilə əlaqəli çatışmazlığın başqa bir göstəricisidir. Dırnaqların zəif olması, çatlaması və asanlıqla qırılması sink əksikliyi ilə əlaqələndirilə bilər. Sink hüceyrə böyüməsi və təmiri üçün vacibdir, həmçinin dırnaqların sağlam qalması üçün lazım olan mikroelementdir. Sink tərkibli qidalar ilə zəngin pəhrizlər dırnaqların güclənməsinə və sağlam qalmasına kömək edir. Sink çatışmazlığı olan şəxslərdə dırnaqların rəngi dəyişir, zəif və asan qırılan hala gəlir. Bu simptom sinkin orqanizmə olan təsirinin birbaşa göstəricisidir.

Daimi ishal problemi

Sink daimi ishal problemi ilə əlaqəli çatışmazlığın digər ciddi nəticəsidir. Sinkin bədənə olan təsiri bağırsaq funksiyalarını da əhatə edir. Sinkin əksikliyi bağırsaqlarda qida maddələrinin düzgün sorulmasına maneə törədir və bu da ishal problemlərinə səbəb olur. Sink çatışmazlığı olan şəxslərdə bağırsaq fəaliyyətinin pozulması daha çox görülür və bu bədənin lazımi qida maddələrini mənimsəməsini çətinləşdirir. Sink əlavəsi və sinkli qidalar bu problemi aradan qaldıra bilər və bədənin düzgün funksiyasını təmin edir.

Yavaş böyümə və inkişaf

Sink yavaş böyümə və inkişaf ilə əlaqəli çatışmazlığın xüsusilə uşaqlarda əlamətidir. Sink bədənin böyümə və inkişaf proseslərində vacib rol oynayır. Uşaqlarda sink çatışmazlığı onların fiziki və əqli inkişafının ləngiməsinə səbəb ola bilər. Sink həmçinin hormonların düzgün işləməsi və metabolizmanın balansını qorumağa kömək edir. Uşaqlarda sinkli qidalar ilə zəngin pəhrizlər onların sağlam böyüməsini və inkişafını təmin edir. Sink çatışmazlığı olan uşaqlar həmçinin immunitet problemləri və təkrarlanan xəstəliklərdən əziyyət çəkə bilərlər.

Hamiləlikdə düşük riski

Sink hamiləlikdə düşük riski ilə əlaqəli çatışmazlığın çox ciddi nəticələrindən biridir. Sink hamiləlik dövründə ananın və körpənin sağlamlığını qorumaq üçün vacibdir. Sinkin bədənə təsiri hamiləlik zamanı çox böyükdür, çünki sinkin çatışmazlığı düşüklər və erkən doğuş riskini artırır. Hamilə qadınlarda sink çatışmazlığı həmçinin körpənin inkişafına mənfi təsir göstərə bilər. Sinkin azlığı nəticəsində qida çatışmazlığı baş verə bilər və bu da bədənin optimal funksionallığını poza bilər. Hamiləlikdə sinkli qidalar istehlak etmək və sink əlavələri istifadə etmək çox vacibdir.

Kişilərdə aşağı testosteron istehsalı

Sink kişilərdə aşağı testosteron istehsalı ilə əlaqəli çatışmazlığın başqa bir ciddi nəticəsidir. Qida və hormonal balans kişilərdə testosteron səviyyəsinin normallaşdırılması üçün vacibdir. Sink testosteron istehsalını stimullaşdıran vacib mikroelementlərdən biridir. Sink və testosteron arasında sıx bir əlaqə var və sinkin çatışmazlığı kişilərdə testosteron səviyyəsini azalda bilər. Bu vəziyyət kişilərdə libido problemləri, enerji səviyyəsinin aşağı olması və əzələ inkişafının zəifləməsi ilə nəticələnə bilər. Sink tərkibli qidalar testosteron səviyyəsini artırmağa kömək edir və kişilərin ümumi sağlamlığını qoruyur.

Sızanaq və səpkilərin əmələ gəlməsi

Sink sızanaq və səpkilərin əmələ gəlməsi ilə əlaqəli çatışmazlığın dəri üzərindəki ən müəyyən əlamətlərindəndir. Sinkin dəridəki rolu çox böyükdür, çünki o, iltihabı azaldır və dəri hüceyrələrinin bərpasını sürətləndirir. Sinkin dəriyə təsiri sızanaqların və səpkilərin azalmasına kömək edir. Sink çatışmazlığı dərinin yağ balansını poza bilər və bu da sızanaqların yaranmasına səbəb olur. Sinkli qidalar bu cür dəri problemlərinin qarşısını almağa kömək edir və dəriyə təbii parıltı verir. 

Dad və qoxu hisslərinin pozulması

Sink dad və qoxu hisslərinin pozulması ilə əlaqəli çatışmazlığın müəyyən əlamətlərindən biridir. Sink sinir sisteminin düzgün işləməsi üçün vacibdir və dad və qoxu hissi ilə əlaqəli olan nevroloji funksiyaların yaxşı fəaliyyət göstərməsinə kömək edir. Sink çatışmazlığı bu hisslərin pozulmasına və ya itirilməsinə səbəb ola bilər. Sink tərkibli qidalar bədəndəki sinir sisteminin düzgün işləməsini təmin edərək bu problemlərin qarşısını alır. Sinkin çatışmazlığı nəticəsində dad və qoxu duyğularında itkilər baş verir və bu bəzi insanlarda qida qəbul etmə qabiliyyətinə də təsir edir. Bu da sağlam qidalanma ilə əlaqədar problemlər yarada bilər.

Görmə pozğunluqları

Sink görmə pozğunluqları ilə əlaqəli çatışmazlığın nəticəsində inkişaf edə bilər. Sink gözlərdəki retina hüceyrələrinin sağlamlığını qoruyan və şəkil qavrayışını yaxşılaşdıran vacib bir mineraldır. Sinkin faydaları arasında göz sağlamlığını qorumaq və gecə görmə qabiliyyətini yaxşılaşdırmaq da vardır. Sinkin çatışmazlığı görmə pozğunluqlarına, xüsusən də gecə görmə problemi (nyktalopiya) ilə əlaqəli problemlərə səbəb ola bilər. Həmçinin, uzun müddət sink çatışmazlığı olan insanlarda katarakt və digər göz xəstəlikləri riskinin artdığı müşahidə edilir. Sink tərkibli qidalar göz sağlamlığını qorumağa və görmə problemlərinin qarşısını almağa kömək edir.

Anemiya xəstəliyi

Sink anemiya xəstəliyi ilə əlaqəli çatışmazlığın nəticəsində inkişaf edə bilən digər bir sağlamlıq problemidir. Sink dəmirin bədəndə düzgün istifadə edilməsini təmin edir və qanın tərkibindəki oksigenin daşımasına kömək edir. Sinkin təsiri dəmirin həzm sistemində düzgün sorulmasını təmin etməkdə mühüm rol oynayır. Sink çatışmazlığı dəmir çatışmazlığının daha da pisləşməsinə və anemiyanın inkişafına səbəb ola bilər. Sinkin azlığı ilə əlaqəli olan bu vəziyyət halsızlıq, zəiflik və başgicəllənmə kimi simptomlarla müşayiət olunur. Sink əlavəsi və sinkli qidalar anemiyanı qarşısını almağa və qanın sağlamlığını qorumağa kömək edir.

Sinkin gündəlik tələbatı nə qədərdir?

Sink bədənimiz üçün vacib olan bir mineral olub, hüceyrə böyüməsi, immunitet sistemi, dəri sağlamlığı və metabolizmanın düzgün işləməsi üçün əsas rol oynayır. Bununla yanaşı, hər yaş qrupu və fərqli hallarda sink tələbatı dəyişir. Sink çatışmazlığı insan sağlamlığını mənfi təsir edə bilər, buna görə də hər yaşda düzgün sink qəbuluna diqqət yetirmək lazımdır. Aşağıda, müxtəlif yaş qrupları və hallarda sinkin gündəlik tələb olunan miqdarı və necə tamamlanmalı olduğu ilə bağlı məlumat verilmişdir.

• 0-6 aylıq körpələr: 2 mq
• 7-12 aylıq körpələr: 3 mq
• 1-3 yaş arası uşaqlar: 3 mq
• 4-8 yaşlı uşaqlar: 5 mq
• 9-13 yaşlı uşaqlar: 8 mq
• Qadınlar: 9 mq
• Kişilər: 11 mq
• Hamiləlik dövrü: 12 mq

Sinkin qida əlavələri və dozası

Sinkin orqanizmdəki balansı həm sağlamlıq, həm də enerji səviyyələri üçün əhəmiyyətlidir. Pəhriz yolu ilə kifayət qədər sink tərkibli qidalar alınmadıqda, sink çatışmazlığı baş verə bilər ki, bu da bir çox sağlamlıq probleminə yol aça bilər. Bu halda, sink əlavələri orqanizmə lazım olan sinki təmin etmək üçün istifadə olunur. Aşağıda, sink əlavəsi və onun gündəlik istifadəsi ilə bağlı vacib məlumatları öyrənəcəksiniz. Sink tərkibli qidalar ilə balanslı qidalanma və sink çatışmazlığı ilə bağlı problemləri aradan qaldırmaq üçün düzgün sink dozası və əlavələrin necə istifadə olunması barədə ətraflı məlumat verəcəyik.

Sink əlavəsi nədir və necə işləyir?

Sink əlavəsi bədənə lazım olan sinki təmin etmək üçün qəbul edilən qida əlavəsidir. Sink bədənin düzgün işləməsi üçün vacib bir mineraldır və pəhrizlə kifayət qədər alınmadıqda sink əlavəsi istifadə edilir. Sink əlavəsi sink çatışmazlığı yaşayan insanların orqanizmindəki sink miqdarını artırmaq üçün nəzərdə tutulur, xüsusən də dəri problemləri, saç tökülməsi və immunitet zəifliyi yaşayanlarda faydalıdır.

Sink əlavəsi hansı hallarda istifadə olunur?

Sink əlavəsi bədənə sink ehtiyacı olduğu zaman istifadə olunur. Əgər bir insanın pəhrizində sinkli qidalar azdır və ya müəyyən bir sağlamlıq problemi (məsələn, sink çatışmazlığı nəticəsində yaranan saç tökülməsi və dəri problemləri) varsa, sink əlavəsi istifadə edilməlidir. Eyni zamanda, hamiləlik dövründə olan qadınlar və vegeterianlar da sink əlavəsi ilə bu minerali daha rahat təmin edə bilərlər.

Sink əlavəsinin düzgün dozası nə qədər olmalıdır?

Sink əlavəsi istifadə edənlərin doğru dozanı bilməsi çox vacibdir. Yetişkinlər üçün gündəlik sink dozası təxminən 9-11 mq olmalıdır. Həddindən artıq sink əlavəsi bədənə zərər verə bilər, buna görə sink tərkibli qidalar ilə balanslı qidalanma və əlavələrin həkim nəzarəti ilə alınması tövsiyə olunur. Sink çatışmazlığı olanlar üçün həkim tərəfindən uyğun dozaj təyin edilməlidir.

Sink əlavələri hansı qida formalarında olur?

Sink əlavələri müxtəlif formalarla mövcuddur. Onlar tabletlər, kapsulalar, maye əlavələr və ya çeynənə bilən pastillər şəklində təqdim edilə bilər. Sinkli qidalar və sink tərkibli qidalar ilə tamamlanan pəhrizlər üçün bu əlavələr bədənə sink ehtiyacını qarşılamağa kömək edir. 

Sink əlavəsi və digər vitaminlər arasında qarşılıqlı təsir

Sink əlavəsi vitaminlər və mineralların qarşılıqlı təsiri baxımından diqqətlə istifadə edilməlidir, çünki bəzən digər vitaminlər və minerallar ilə təsir göstərə bilər. Məsələn, yüksək doza dəmir əlavəsi sinkin bağırsaqlarda sorulmasını azaldır, buna görə sinkli qidalar və sink əlavəsi ilə dəmir əlavəsi arasında vaxt fərqi qoyulmalıdır. Həmçinin, Vitamin C və sink birgə qəbul edilərək bədənin sinki daha yaxşı udmasını təmin edə bilər.

Sink əlavəsi ilə bağlı risklər və tərəddüdlər

Sink əlavəsi hər nə qədər bədənin sink ehtiyacını qarşılamada kömək etsə də, çox miqdarda istifadə edildikdə bəzi yan təsirlər yaranabilir. Yüksək dozada sink əlavəsi mədə narahatlığı, ishal və ya baş ağrısına səbəb ola bilər. Bundan əlavə, uzun müddət yüksək dozada sink əlavəsi istifadə etmək sink çatışmazlığına səbəb ola bilər, çünki bədən artıq sinki qəbul etməkdə çətinlik çəkir.

Sink haqqında tez-tez verilən suallar

Sinkin bədənə təsiri necədir?

Sink hüceyrə funksiyalarını tənzimləyir, sümüklərin sağlamlığını dəstəkləyir və bədənin enerji istehsalını yaxşılaşdırır. Eyni zamanda, sinkin bədəndəki antioksidant xüsusiyyətləri sərbəst radikallara qarşı mübarizəni gücləndirir.

Sink çatışmazlığı necə müalicə edilir?

Sink çatışmazlığı sink tərkibli qidaların pəhrizə daxil edilməsi və ya həkim tərəfindən verilən sink əlavələri ilə müalicə oluna bilər. Lakin, sink əlavələrini yalnız həkim məsləhəti ilə istifadə etmək vacibdir.

Sink çatışmazlığı hansı xəstəliklərə səbəb ola bilər?

Sink çatışmazlığı immunitetin zəifləməsinə, saç tökülməsinə, dəridə quruluğa, yara sağalmasının gecikməsinə və hətta anemiya kimi problemlərə səbəb ola bilər. Uzun müddət davam edən sink əksikliyi orqanizmin ümumi sağlamlığını mənfi təsir edir.

Sink çatışmazlığı necə qarşısı alınır?

Sink çatışmazlığının qarşısını almaq üçün pəhrizdə sink tərkibli qidalara, məsələn, qırmızı ət, dəniz məhsulları, balqabaq toxumu və qoz kimi məhsullara yer verilməlidir. Əlavə olaraq, sink əlavələrindən də istifadə edilə bilər.

Sink artıqlığının əlamətləri hansılardır?

Sinkin çoxluğu baş ağrıları, qızartılar, qusma, ürək bulanma və mədə problemlərinə səbəb ola bilər. Həmçinin, sink artığı sinir sistemini də zədələyə bilər, yuxusuzluğa və irritasiya halları yarada bilər.

Sink artığı necə aradan qaldırılır?

Sinkin artığını azaltmaq üçün pəhrizdəki sink tərkibli qidaların miqdarı azaldılmalı və lazım olduqda həkim nəzarətində müalicə tətbiq edilməlidir. Sinkin çoxluğunun qarşısını almaq üçün sink əlavələrinin dozajı diqqətlə izlənməlidir.

Hamiləlik dövründə sink çatışmazlığının təsiri nədir?

Sink çatışmazlığı hamiləlik dövründə ananın və körpənin sağlamlığına ciddi təsir göstərə bilər. Bu düşük, inkişaf geriliyi və doğum sonrası sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər.

Sinkin sümük sağlamlığına təsiri varmı?

Sink sümük sağlamlığının qorunmasında vacibdir. Sink çatışmazlığı sümük zəifliyi və osteoporoz riskini artıra bilər, xüsusilə yaşlı insanlarda.

Sink əlavəsi istifadə etməyin zərəri varmı?

Sink əlavələrini həkim məsləhəti ilə istifadə etmək lazımdır. Əks halda, yüksək dozada sink istifadəsi orqanizmdə yan təsirlərə, məsələn, mədə-bağırsaq problemlərinə səbəb ola bilər.