Ağız quruluğu gündəlik həyatda narahatlıq yaradan, danışma, udqunma və hətta yuxu keyfiyyətinə təsir edən ciddi bir problemdir. Əgər siz də ağızda quruluq hissi və ya dil quruluğu səbəbləri kimi şikayətlərlə qarşılaşırsınızsa, bu yazı tam da sizə uyğundur. Ağız quruluğuna nə səbəb olur, ağız quruluğu necə keçər və ağız quruluğu üçün müalicə üsulları barədə ətraflı məlumat axtarırsınızsa, doğru yerdasınız.
Bu yazıda ağız quruluğu səbəbləri, ağız quruluğu müalicəsi, ağızda tüpürcək azlığı və digər əlaqəli tibbi faktorlar barədə geniş şəkildə bəhs ediləcək. Eyni zamanda dərmanların yan təsiri kimi ağız quruluğu, gecə ağız quruluğu, quru dodaqlar və ağız quruluğu və daha bir çox amilə toxunulacaq. Oxumağa davam edin, ağız və diş sağlamlığı üçün faydalı tövsiyələrlə tanış olun. Məqalənin sonunda sizi həm səbəblərlə, həm də effektiv müalicə yolları ilə bağlı praktik bilgilər gözləyir!
Ağız quruluğunun əsas səbəbləri hansılardır?
Ağız quruluğu gündəlik həyat keyfiyyətini aşağı salan və bir çox sağlamlıq probleminin xəbərçisi ola biləcək bir haldır. Bu vəziyyət bəzən sadə su çatışmazlığından qaynaqlansa da, ciddi sistemik xəstəliklərin və dərman istifadəsinin də göstəricisi ola bilər. Ağızda tüpürcək azlığı müxtəlif bioloji və tibbi səbəblərlə əlaqəli ola bilər və bu səbəbləri vaxtında tanımaq vacibdir. Aşağıda ağız quruluğuna nə səbəb olur sualının ətraflı cavablarını təqdim edirik.
- Susuzluq və maye çatışmazlığı
- Dərmanların yan təsiri
- Siqaret və spirt istifadəsi
- Yaşlanma və hormonal dəyişikliklər
- Şəkərli diabet və metabolik pozuntular
- Autoimmun xəstəliklər
- Sinir zədələnmələri və nevroloji səbəblər
- Xərçəng müalicələri və radiasiya terapiyası
- Ağız nəfəsi və burun tıxanıqlığı
Susuzluq və maye çatışmazlığı
Ağız quruluğu hallarında ən əsas səbəblərdən biri bədənin kifayət qədər maye qəbul etməməsidir. Orqanizmdə susuzluq və bədən balansı pozulduqda, ağızda tüpürcək azlığı müşahidə olunur. Bu, xüsusilə isti havalarda, intensiv fiziki fəaliyyət zamanı və ya xəstəlik hallarında daha çox baş verir. Hərarət və ağız quruluğu arasında da birbaşa əlaqə var. Yüksək hərarət zamanı orqanizm çoxlu miqdarda maye itirir.
Bu da quru ağız hissi ilə nəticələnir və dil quruluğu səbəbləri arasında önəmli yer tutur. Həddindən artıq tərləmə, qusma və ishal kimi hallar da ağız quruluğu səbəbləri sırasındadır. Bəzən fərqinə varmadan gündəlik su qəbulunun azaldılması bu problemi yaradır. Ağız və diş sağlamlığı baxımından da maye çatışmazlığı mənfi təsir göstərir. Bu zaman oral gigiyena da pozula bilər, çünki tüpürcək həm bakteriyaları neytrallaşdırır, həm də ağız boşluğunu təmiz saxlayır.
Ağız quruluğu simptomları artdıqca, danışmaqda və udmaqda çətinlik yaranır. Bu kimi hallarda ilk tövsiyə ağız quruluğu necə keçər sualının cavabı kimi su qəbulunun artırılmasıdır. Xüsusilə gecə ağız quruluğu yaşayanlar axşam saatlarında maye qəbuluna diqqət yetirməlidir. Unutmayaq ki, su orqanizmin hər funksiyası kimi tüpürcək vəzilərinin funksiyası üçün də həyati əhəmiyyət daşıyır.
Dərmanların yan təsiri
Ağız quruluğu bəzi dərman preparatlarının istifadəsi nəticəsində yaranan bir yan təsirdir. Xüsusilə antidepressantlar və yan təsirlər arasında bu hal tez-tez qeyd olunur. Həm reseptli, həm də reseptsiz verilən preparatlar orqanizmdə tüpürcək istehsalını azalda bilər. Bu prosesin əsas səbəbi sinir sisteminə təsir edən maddələrin tüpürcək vəzilərinin fəaliyyətini zəiflətməsidir. Nəticədə ağızda quruluq hissi müşahidə olunur və bu, zamanla narahatlıq doğura bilər.
Antihistaminlər, dekonjestanlar, sidikqovucular və əzələ gevşedicilər də bu təsiri göstərə bilər. Xəstələr çox vaxt bu yan təsirin fərqində olmur və problemi başqa səbəblərlə əlaqələndirirlər. Təzyiq dərmanları və yan təsirləri arasında da bu hal öz yerini tutur. Bəzi hallarda preparatlar təkcə tüpürcək istehsalını deyil, həm də dad alma qabiliyyətini azaldır. Nəticə etibarilə ağız quruluğu gündəlik həyatda ciddi narahatlıqlara səbəb olur.
Uzun müddət istifadə edilən medikamentlər bu vəziyyəti daha da şiddətləndirə bilər. Xəstələrin dərman seçimi zamanı həkimlə məsləhətləşməsi bu riskin qarşısını almaqda vacibdir. Bəzi hallarda alternativ müalicə vasitələri düşünülə bilər. Bu zaman ağız quruluğu üçün dərman dəyişdirilməsi və ya əlavə tədbirlər nəzərdən keçirilə bilər.
Siqaret və spirt istifadəsi
Ağız quruluğu siqaret və spirt kimi zərərli vərdişlərə sahib şəxslərdə daha çox müşahidə olunur. Tütün məhsulları ağız selikli qişasını qıcıqlandıraraq tüpürcək vəzilərinin fəaliyyətini zəiflədir. Nikotin ifrazatı azaldır və tüpürcək vəzilərinin funksiyası normal səviyyədə işləyə bilmir. Alkoqol isə ağız daxilindəki nəmliliyi azaldaraq qıcıqlanmanı artırır.
Bu səbəbdən quru ağız hissi siqaret çəkən və mütəmadi spirt qəbul edən insanlarda daimi hal alır. Zərərli vərdişlərin davam etməsi ilə xroniki ağız problemləri meydana gəlir. Spirt və nikotin bədənin su balansını da pozduğundan, əlavə olaraq susuzluq əlamətləri də müşahidə edilir. Ağız boşluğu quruduqda, həm dad alma, həm də çeynəmə çətinləşir.
Həmçinin bu vərdişlər ağız qoxusu və quru ağız kimi əlavə problemləri də ortaya çıxara bilər. Uzun müddətli təsir nəticəsində diş ətində geri çəkilmə və iltihablanma baş verir. Ağız florası dəyişdiyindən infeksiyalara qarşı müdafiə zəifləyir. Bununla yanaşı, bu vərdişlər bədənin ümumi immun cavabını da zəiflədə bilər. Beləliklə, sağlamlığın qorunması üçün bu faktorlar mütləq nəzarət altına alınmalıdır.
Yaşlanma və hormonal dəyişikliklər
Ağız quruluğu yaşla birlikdə artan hormonal dəyişikliklər nəticəsində tez-tez rast gəlinən bir problemdir. Xüsusilə menopauza və andropauza dövründə hormonal səviyyələrdəki dalğalanmalar tüpürcək ifrazını azalda bilər. Bu zaman hormon balansı və tüpürcək ifrazı arasında əlaqə daha da aydın şəkildə üzə çıxır. Orqanizmin su saxlama qabiliyyəti azalır və ağızda tüpürcək azlığı daha çox müşahidə olunur.
Bu hal yaşlı şəxslərdə ağız quruluğu simptomları ilə özünü göstərir. Hormonal qeyri-sabitlik təkcə tüpürcək vəziləri deyil, həm də sinir sistemini təsir edir. Nəticədə, həm fiziki, həm də psixoloji narahatlıqlar artır. Yaşlanma prosesində dərman istifadəsi də çoxaldığından əlavə faktorlar da mövcuddur. Həmçinin oral gigiyena zəifləyir və bakteriya balansı pozulur.
Çeynəmə funksiyası zəiflədikcə tüpürcək ifrazı azala bilər. Yaşlı şəxslər çox zaman ağız və diş sağlamlığı ilə bağlı problemləri gec fərq edir. Bu isə vəziyyətin xronikləşməsinə səbəb olur. Ağızın içindəki toxumalar yaşla birlikdə daha həssas və quruluğa meylli olur. Bu səbəbdən bu dövrdə xüsusi diqqət və mütəmadi nəmləndirmə tələb olunur.
Şəkərli diabet və metabolik pozuntular
Ağız quruluğu şəkərli diabet və digər maddələr mübadiləsi pozğunluqlarının tez-tez rast gəlinən əlamətlərindəndir. Diabet xəstələrində qanda şəkərin yüksək olması bədənin su balansını pozur. Bu səbəbdən diabet və ağız quruluğu arasında birbaşa əlaqə mövcuddur. Hiperglisemiya orqanizmin daha çox maye itirməsinə səbəb olur. Bu da quru dodaqlar və ağız quruluğu ilə nəticələnir. Diabetin ilk əlamətlərindən biri bəzən məhz bu quruluq ola bilər.
Tez-tez sidiyə çıxma və daim susuzluq hissi ağızda nəm səviyyəsini azaldır. Ağızda quruluq hissi artdıqca udqunma və danışma çətinləşir. Maddələr mübadiləsinin pozulması ilə yanaşı, vitamin çatışmazlığı və simptomlar da müşahidə edilir. Bu isə tüpürcək istehsalına dolayısıyla təsir göstərir.
Qanda şəkərin səviyyəsi nə qədər yüksək olarsa, orqanizm bir o qədər tez maye itirir. İnfeksiyalara qarşı müqavimət azalır və ağız içində iltihablanmalar ola bilər. Diabetik xəstələrdə bu hal mütəmadi nəzarət və balanslı qidalanma ilə yüngülləşdirilə bilər. Lakin simptomlara qarşı diqqətli olmaq və erkən reaksiya vermək vacibdir.
Autoimmun xəstəliklər
Ağız quruluğu bədənin öz toxumalarına hücum etdiyi autoimmun xəstəliklər zamanı tez-tez ortaya çıxır. Bu xəstəliklər immun sistemin tüpürcək vəzilərinə qarşı reaksiyası nəticəsində yaranır. Autoimmun xəstəliklər və ağız quruluğu arasında xüsusilə Sjögren sindromu nümunə olaraq göstərilir. Bu sindrom zamanı həm tüpürcək, həm də göz yaşı vəziləri zədələnir. Nəticədə ağız içi daimi olaraq quru qalır.
Dil quruluğu səbəbləri arasında da bu vəziyyət əsas yer tutur. Həmçinin reumatoid artrit və ağız problemi kimi hallar da paralel inkişaf edə bilər. Autoimmun proseslər zamanı selikli qişalarda çatlar və quruluq yaranır. Bu isə infeksiyalara qarşı müqaviməti azaldır.
Bəzi hallarda dilin səthində qaysaq kimi əlamətlər də müşahidə olunur. Bədənin ümumi enerji səviyyəsi düşür və bu, ağız boşluğuna da təsir edir. Əgər bu xəstəliklər vaxtında diaqnoz edilməzsə, xroniki ağız problemləri inkişaf edə bilər. Belə hallarda mütləq mütəxəssisə müraciət edilməlidir.
Sinir zədələnmələri və nevroloji səbəblər
Ağız quruluğu bəzi hallarda sinir sistemindəki zədələnmələrin nəticəsi olaraq ortaya çıxır. Baş və boyun bölgəsində aparılan cərrahi müdaxilələr və ya travmalar tüpürcək vəzilərini idarə edən sinirlərə zərər verə bilər. Bu vəziyyətdə sinir sistemi xəstəlikləri və tüpürcək ifrazı arasında funksional pozuntu yaranır. Zədələnmiş sinirlər vəzilərə doğru siqnal ötürə bilmədiyindən tüpürcək axını zəifləyir. Bu isə ağız quruluğu simptomları ilə özünü büruzə verir.
Parkinson və Alzheimer xəstələrində bu hal daha da güclənə bilər. Hərəkət və koordinasiya problemləri ilə yanaşı, ağızda nəm səviyyəsinin azalması da müşahidə olunur. Bu proseslər nəticəsində ağız içi yanma hissi də yarana bilər. Uzunmüddətli zədələnmələr tüpürcək axınının tam dayanmasına səbəb ola bilər.
Zədə dərin olduqda bərpa prosesi uzun çəkə bilər. Bəzi hallarda baş ağrısı və quru ağız əlaqəsi də özünü göstərə bilər. Hər bir nevroloji müdaxilə potensial olaraq bu problemi inkişaf etdirə bilər. Bu səbəbdən əməliyyatlardan sonra simptomlara qarşı ayıq olmaq vacibdir.
Xərçəng müalicələri və radiasiya terapiyası
Ağız quruluğu xərçəng müalicəsi zamanı xüsusilə tez-tez rast gəlinən bir haldır. Kimyaterapiya və radioterapiya tüpürcək vəzilərinin funksiyasını zəiflədərək onların ifrazını azaldır. Bu vəziyyət daha çox baş və boyun bölgəsinə yönəlmiş müalicələrdə meydana çıxır. Radiasiya və kimyəvi təsirlər vəziləri zədələyərək qalıcı quruluq yarada bilər.
Bu zaman xəstələr ağızda tüpürcək azlığı və selikli qişanın quruması ilə qarşılaşır. Bu xəstələrdə ağız içində yaralar və çatlar inkişaf edə bilər. Xerostomiya nədir sualının cavabı məhz bu vəziyyətdə daha aktuallaşır. Bəzi hallarda sümük iliyi xəstəlikləri və simptomlar da ağız quruluğu ilə müşayiət olunur.
Müalicə dövründə su itkisi və zərərli yan təsirlər ümumi vəziyyəti çətinləşdirə bilər. Ağız mühiti quru olduqda bakteriyalar daha sürətlə inkişaf edir. Hər bir xərçəng xəstəsi üçün bu hal fərqli şəkildə müşahidə oluna bilər. Ona görə də simptomlar erkən mərhələdə diqqətə alınmalıdır.
Ağız nəfəsi və burun tıxanıqlığı
Ağız quruluğu burunla nəfəs almaqda çətinlik çəkən insanlarda geniş yayılmışdır. Xüsusilə gecələr ağızla nəfəs alma selikli qişanın qurumasına səbəb olur. Burun tıkanıklığı nəfəsin ağız vasitəsilə alınmasına yol açdıqda ağız boşluğu təbii nəmli mühitini itirir. Bu zaman gecə ağız quruluğu adlanan hal yaranır. Xoruldama və yuxu pozğunluqları da bu vəziyyəti ağırlaşdıra bilər. Ağızdan nəfəs alma həm nitqdə, həm də qida qəbulunda problemlərə gətirib çıxarır.
Belə şəxslərdə quru dodaqlar və ağız quruluğu əlamətləri paralel şəkildə müşahidə edilir. Otaq havasının çox quru olması da simptomları şiddətləndirə bilər. Bu xüsusilə kondisionerli və az rütubətli mühitlərdə müşahidə olunur. Əgər bu vəziyyət uzun müddət davam edərsə, ağız quruluğu səbəbləri arasında sabitləşir. Bu halda ağız selikli qişası zəifləyir və müdafiəsiz qalır.
Nəticədə bakteriyaların fəaliyyəti artır və infeksiyalar baş qaldıra bilər. Ağız içi yanma hissi və pis nəfəs kimi hallar da paralel olaraq inkişaf edə bilər. Uşaqlarda və yaşlılarda bu hal daha ağır simptomlarla nəticələnə bilər. Bu səbəbdən nəfəs problemləri vaxtında həll edilməli və ağız sağlamlığı nəzarətdə saxlanmalıdır.
Ağız quruluğu hansı əlamətlərlə özünü göstərir?
Ağız quruluğu yalnız ağızda quru hisslə məhdudlaşmır, həmçinin bədəndə müxtəlif narahatlıqlarla özünü göstərə bilər. Bu vəziyyət tüpürcək vəzilərinin normal fəaliyyət göstərmədiyi hallarda daha qabarıq şəkildə müşahidə olunur. Aşağıda ağız quruluğu simptomları olaraq ortaya çıxan əsas əlamətlər sadalanmışdır:
- Ağızda daimi quruluq və yapışqanlıq hissi
- Tez-tez susuzluq
- Quru və ya sərt dil
- Dildə yanma və karıncalanma hissi
- Qalın və ipli görünən tüpürcək
- Dad hissində dəyişiklik və zəifləmə
- Çeynəmə və udma zamanı çətinlik
- Nitq problemləri və boğazda quruluq
- Quru boğaz və qıdıqlanma hissi
- Səsin kobudlaşması və boğuqluq
- Ağızda qıcıqlanma və yaralar
- Dodaqlarda çatlamalar və quruluq
- Ağız künclərində yaralar
- Diş çürümələrinin artması
- Quru burun və quru gözlər
- Pis nəfəs və ağız qoxusu
- Protez taxmaqda narahatlıq
- Dərinin quruluğu və dəri döküntüləri
- Tüpürcək vəzilərində böyümə və diskomfort
- Boğaz ağrısı və udqunma çətinliyi
Ağız quruluğunun diaqnostikası necə aparılır?
Ağız quruluğu bir çox fərqli tibbi və ya funksional səbəbdən yarana bilər və onun doğru şəkildə diaqnoz olunması düzgün müalicə üçün vacibdir. Diaqnoz prosesi sadəcə simptomların müşahidəsi ilə məhdudlaşmır; daha dərin analizlər və testlərlə səbəb müəyyənləşdirilməlidir. Həkimlər bunun üçün pasiyentin tibbi tarixçəsini, dərman istifadəsini və ağız boşluğunun vəziyyətini geniş şəkildə qiymətləndirir. Aşağıdakı bölmələrdə bu prosesin əsas mərhələləri təqdim olunur:
- Tibbi tarixçənin və dərman istifadəsinin nəzərdən keçirilməsi
- Fiziki müayinə və ağız boşluğunun yoxlanılması
- Tüpürcək istehsalının ölçülməsi (Sialometriya və sialoqrafiya)
- Qan testləri ilə sistemik xəstəliklərin araşdırılması
- Biopsiya və Sjögren sindromunun diaqnostikası
1. Tibbi tarixçənin və dərman istifadəsinin nəzərdən keçirilməsi
Ağız quruluğunun ilkin səbəblərini müəyyənləşdirmək üçün pasiyentin tibbi keçmişi diqqətlə analiz olunur. İstifadə edilən dərmanlar – istər reseptli, istərsə də reseptsiz – bu vəziyyətə səbəb ola bilər. Antidepresantlar, antihistaminlər, təzyiq və sidikqovucu preparatlar xüsusilə diqqətə alınır. Tibbi tarixçədə şəkərli diabet, tiroid pozğunluqları və ya autoimmun xəstəliklər kimi risk faktorları da dəyərləndirilir. Bu mərhələ, diaqnostikanın əsas təməlini təşkil edir.
2. Fiziki müayinə və ağız boşluğunun yoxlanılması
Ağız quruluğu diaqnozu zamanı həkim, ağız və boğazın vizual baxışını həyata keçirir. Tüpürcək vəzilərinin ölçüsü, bərkliyi, həssaslığı və simmetriyası yoxlanılır. Selikli qişanın vəziyyəti, dilin quruluğu və diş-əti sağlamlığı qiymətləndirilir. Ağızda rütubətin səviyyəsi, çatlar, yaralar və qızartılar da müşahidə olunur. Bu fiziki əlamətlər quruluğun dərəcəsini müəyyənləşdirməkdə mühüm rol oynayır.
3. Tüpürcək istehsalının ölçülməsi (Sialometriya və sialoqrafiya)
Ağız quruluğu diaqnozunda tüpürcək miqdarını və axın sürətini ölçmək üçün sialometriya testi istifadə olunur. Bu test həm istirahət vəziyyətində, həm də stimullaşdırılmış şəraitdə tüpürcək axışını qiymətləndirir. Sialoqrafiya isə tüpürcək axarlarının strukturunu görüntüləmək üçün kontrast maddə ilə edilən radioloji testdir. Bu testlər vasitəsilə tüpürcək vəzilərinin funksiyası daha dəqiq analiz olunur və hər hansı blokaj, iltihab və ya struktur dəyişikliklər aşkar edilir.
4. Qan testləri ilə sistemik xəstəliklərin araşdırılması
Ağız quruluğu bəzi sistemik xəstəliklər – məsələn, diabet, tiroid pozğunluğu, hiperkalsemiya və Sjögren sindromu – səbəbindən meydana gələ bilər. Bu hallarda qan analizləri ilə qlükoza səviyyəsi, qalxanabənzər vəz hormonları və elektrolit balansı yoxlanılır. Bu testlər həm də kalsium səviyyələrini və immun markerləri ortaya çıxararaq dərin diaqnoz imkanı verir.
5. Biopsiya və Sjögren sindromunun diaqnostikası
Əgər həkim Sjögren sindromundan şübhələnirsə, tüpürcək vəzisindən kiçik bir toxuma nümunəsi (biopsiya) götürülə bilər. Biopsiya vəzilərdəki iltihabi hüceyrə topluluqlarının mövcudluğunu araşdırmaqla autoimmun xəstəlik diaqnozunu dəstəkləyir. Bu test, adətən dodaq içindən icra olunur və dəqiq nəticə verir. Sjögren sindromu həm ağız, həm də göz quruluğuna səbəb olduğu üçün kompleks yanaşma tələb olunur.
Ağız quruluğunu aradan qaldırmaq üçün evdə nələr etmək olar?
Ağız quruluğu gündəlik həyat keyfiyyətini aşağı salan narahatlıqlardan biridir və müalicəsi yalnız tibbi vasitələrlə məhdudlaşmır. Evdə edilə biləcək sadə, lakin effektiv üsullar bu vəziyyəti yüngülləşdirməyə və hətta qarşısını almağa kömək edə bilər. Əsas məqsəd ağız boşluğunun təbii nəm səviyyəsini bərpa etmək və tüpürcək ifrazını artırmaqdır. Aşağıda ev şəraitində tətbiq edilə biləcək faydalı metodlara nəzər salaq:
1. Gündəlik su qəbulunu artırın
Ağız quruluğu yaşayan insanların ilk və ən təbii addımı gündəlik su qəbulunu artırmaq olmalıdır. Su orqanizmdə maye balansını qoruyur və selikli qişanın nəmliliyini təmin edir. Gün ərzində az su içmək, xüsusilə isti iqlim şəraitində ağız boşluğunun qurumasına səbəb ola bilər. Gündə azı 2-2,5 litr təmiz su içmək bu baxımdan mühüm rol oynayır. Su yalnız ağız boşluğunu nəmləndirmir, həm də orqanizmin toksinlərdən təmizlənməsinə kömək edir.
Tüpürcək istehsalı birbaşa maye qəbulundan asılı olduğundan bu məsələ gözardı edilməməlidir. Səhər yuxudan durduqdan dərhal sonra içilən bir stəkan su tüpürcək ifrazını aktivləşdirə bilər. Əgər su içməkdə çətinlik çəkirsinizsə, limon dilimi və ya nanə əlavə etməklə bunu vərdişə çevirmək mümkündür. Quru hava şəraitində, xüsusilə qış aylarında su qəbulunu artırmaq daha vacib olur.
Günboyu fasilələrlə su içmək ağızda selik təbəqəsinin qurumasının qarşısını alır. Eyni zamanda digər maye itkisinə səbəb olan faktorlara qarşı tədbir görmək də vacibdir. Su həyatdır və ağız quruluğu səbəbləri içərisində ən sadə və ən təsirli müalicə yollarından biri məhz kifayət qədər su içməkdir.
2. Şəkərsiz saqqız və ya konfet istifadə edin
Ağız quruluğu tüpürcək ifrazının zəifləməsi ilə əlaqəli olduqda, ağızda saqqız və ya konfet çeynəmək bu funksiyanı təbii yolla stimullaşdıra bilər. Xüsusilə şəkərsiz saqqız tüpürcək vəzilərini hərəkətə gətirərək ağız boşluğunun nəmlənməsini təmin edir. Bu üsul həm təhlükəsiz, həm də rahat şəkildə tətbiq oluna bilər. Ən yaxşı nəticə üçün ksilitol tərkibli məhsullar seçilməlidir, çünki bu maddə həm dişləri qoruyur, həm də tüpürcək axınını artırır. Ağız quruluğu necə keçər sualına cavab axtaranlar üçün bu üsul gündəlik həyatda əlçatan və praktik bir həll sayılır.
Şəkərsiz olması isə dişlərin çürüməsinin qarşısını almağa kömək edir. Xüsusilə yeməkdən sonra və ya uzun müddət danışıqdan əvvəl istifadə etmək faydalıdır. Əmzikli konfetlər də eyni təsiri yarada bilər, amma onlarda da şəkərsiz və dişlərə zərər verməyən növlər üstünlük təşkil etməlidir. Həddindən artıq istifadə bəzi insanlarda qarnın işləməsinə səbəb ola bilər, buna görə miqdara nəzarət vacibdir. Bu metod həm evdə, həm işdə, həm də səfər zamanı istifadəyə uyğundur.
Saqqız çeynəmək həmçinin bəzi hallarda stressin azaldılmasına da yardım edə bilər, bu da dolayı yolla stress və ağız sağlamlığı mövzusuna da müsbət təsir göstərir. Müntəzəm istifadənin nəticəsi olaraq ağızda tüpürcək azlığı problemi xeyli dərəcədə yüngülləşə bilər. Saqqız və konfet istifadəsi tibbi müalicəyə alternativ deyil, lakin dəstəkləyici tədbir kimi olduqca faydalıdır.
3. Nəfəs alarkən burnunuzdan istifadə edin
Ağız quruluğu nəfəs almanın düzgün şəkildə həyata keçirilmədiyi hallarda daha da şiddətlənə bilər. Əgər ağızla nəfəs alırsınızsa, bu zaman selikli qişa daha tez quruyur. Burun vasitəsilə nəfəs alma selikli qişaları nəmləndirir və hava filtrasiyasını təmin edir. Gecə saatlarında ağzıaçıq yatmaq isə ağızda quruluq hissi ilə nəticələnə bilər. Bu, xüsusilə burun tıxanıqlığı və allergiya hallarında baş verir.
Belə hallarda burnun açıq saxlanması üçün duzlu burun spreylərindən istifadə tövsiyə olunur. Burnun daima tıxalı olması ağız nəfəsini zəruri edir və bu, quruluğun xronikləşməsinə səbəb olur. Uşaqlarda da bu hal adətən böyümüş burun əti və ya allergik rinitlə bağlı olur. Burunla nəfəs alma refleksini bərpa etmək üçün müəyyən nəfəs texnikaları öyrənilə bilər.
Gündəlik burun gigiyenasına diqqət etmək bu məsələdə faydalıdır. Burun tıxanıqlığı davamlı olarsa, həkim müayinəsi şərtdir. Səhər ağızda quruluqla oyanmaq bu problemin əsas göstəricisidir. Beləliklə, burunla nəfəs alma öyrənildikdə, quruluğun qarşısı əhəmiyyətli dərəcədə alınır.
4. Otaq havasını nəmləndirin
Ağız quruluğu, xüsusilə quru iqlimlərdə və istilik sistemləri ilə qızdırılan mühitlərdə daha da ağırlaşır. Bu səbəbdən yaşadığınız və ya yatdığınız məkanın havasını nəmləndirmək çox önəmlidir. Gecə saatlarında hava nəmləndiriciləri ideal həlldir. Havanın nəmləndirilməsi ağız boşluğunun təbii rütubətini qoruyur. Elektron hava nəmləndirici cihazlar bunun üçün effektiv və təhlükəsiz üsuldur.
Otaqda rütubət səviyyəsi 40-60% arasında olmalıdır. Əgər bu dəyərdən aşağıdırsa, quruluq daha tez hiss olunur. Qış aylarında bu hal daha qabarıq şəkildə müşahidə edilir. Quru hava dil quruluğu səbəbləri arasında mühüm yer tutur. Yatmazdan əvvəl nəmləndirici cihazı işə salmaq səhər oyandıqda daha az quruluq hissi ilə nəticələnə bilər.
Alternativ olaraq, otağa su dolu qab yerləşdirmək və ya yaş dəsmal asmaq da təsir göstərə bilər. Bitkilərin otaqda yerləşdirilməsi də rütubəti artırmağa kömək edə bilər. Otaq havasının təmiz və rütubətli olması həm də daha rahat nəfəs almağa imkan verir. Bu üsul sadə və effektiv bir ev vasitəsidir. Davamlı tətbiq edildikdə, ağız selikli qişası daha sağlam vəziyyətdə qalır.
5. Tütün və alkoqoldan uzaq durun
Ağız quruluğu tütün və spirtli məhsulların istifadəsi nəticəsində daha da dərinləşə bilər. Bu maddələr ağız selikli qişasını qıcıqlandıraraq nəmli mühiti pozur. Hər iki faktor ağızda pH səviyyəsini dəyişdirərək bakteriyaların artmasına şərait yaradır. Bu, diş çürüməsinə və qıcıqlanmalara gətirib çıxarır.
Əgər bu vərdişlər dayandırılmazsa, müalicəvi tədbirlərin effektivliyi də azalır. Tütün məhsulları eyni zamanda oral gigiyena baxımından da mənfi nəticələrə yol açır. Nəticə olaraq, ağız quruluğundan əziyyət çəkən şəxslər bu maddələrdən uzaq durmalıdırlar.
Tütün və spirt istifadəsi həmçinin bədənin ümumi su ehtiyatını da azaldır. Vərdişin tərgidilməsi, ümumi ağız sağlamlığının bərpası üçün əsas şərtdir. Unutamayın ki, sağlamlıq baxımından yalnız ağız deyil, orqanizmin digər sistemləri də bu qərardan faydalanacaq.
6. E vitamini ilə dodaq baxımı edin
Ağız quruluğu yalnız ağız boşluğunda deyil, eyni zamanda dodaqlarda da narahatlıq yarada bilər. Xüsusilə çatlamış və qurumuş dodaqlar bu vəziyyətin vizual və fiziki nəticələrindəndir. E vitamini ilə zəngin dodaq balzamları bu problemləri aradan qaldırmaq üçün effektiv üsullardandır. E vitamini dərinin regenerasiyasını sürətləndirir və nəm balansını qoruyur. Dodaqlara mütəmadi olaraq E vitamini tətbiq edildikdə, quru dodaqlar və ağız quruluğu daha yüngül keçə bilər.
Bu üsul selikli qişanın qorunmasına da yardım edir. Qış aylarında və kondisionerli mühitlərdə dodaqlar daha tez quruyur. Həssas və çatlamış bölgələr E vitamini vasitəsilə tezliklə bərpa oluna bilər. Həmçinin bu yağ dəriyə daxil olduqca onu xarici təsirlərə qarşı qoruyur. Ağızda quruluq hissi azaldıqca, dodaqlarda da rahatlama hiss edilir. Dodaq balzamlarının tərkibində E vitamini ilə yanaşı aloe vera və kakao yağı da ola bilər.
Bu da təsirin güclənməsinə səbəb olur. Dodaqlara səhər və gecə olmaqla gündə iki dəfə tətbiq edilməsi tövsiyə olunur. Bu qayğı yalnız quruluğun qarşısını almaqla qalmır, eyni zamanda dodaq sağlamlığını da dəstəkləyir. Bəzi hallarda E vitamini kapsul şəklində istifadə edilərək birbaşa dodaqlara tətbiq oluna bilər. Bu, sadə, təhlükəsiz və effektiv bir ev üsuludur.
7. Ədviyyatlı və turş qidalardan uzaq durun
Ağız quruluğu bəzi qidaların tərkibi səbəbilə daha da şiddətlənə bilər. Ədviyyatlı, duzlu və turş qidalar ağız boşluğunda yanma və quruma hissini artırır. Bu növ qidalar selikli qişanı qıcıqlandıraraq mövcud quruluğu dərinləşdirə bilər. Turşulu məhsullar pH səviyyəsini dəyişərək tüpürcək istehsalına mənfi təsir göstərir. Xüsusilə sirkə, limon suyu və çox duzlu çerezlər bu baxımdan risk daşıyır.
Limon və ağız nəmliyi arasında tarazlıq qorunmalıdır; limon istifadəsi nəzarətsiz olduqda quruluğa səbəb ola bilər. Eyni zamanda çox acı və ədviyyatlı yeməklər də ağız quruluğu simptomlarını gücləndirə bilər. Bu cür qidalar ağız boşluğunda yanma, çat və yara əmələ gəlməsinə səbəb olur. Həssas selikli qişası olan şəxslər bu məhsullardan çəkinməlidirlər. Turş qidalar eyni zamanda diş minasına da zərər verə bilər.
Bu isə ağız və diş sağlamlığı üçün əlavə risk yaradır. Belə hallarda yumşaq, az duzlu və az ədviyyatlı yeməklər üstünlük təşkil etməlidir. Quru ağızla birlikdə qıcıqlanma və ağrı hissi varsa, qida seçimi daha da diqqətli edilməlidir. Qida rejimi nə qədər balanslı olarsa, quruluq da bir o qədər az hiss ediləcək. Bu, həm də mədə-bağırsaq sisteminin yükünü azaldır. Qısacası, düzgün qidalanma ağız sağlamlığına birbaşa təsir göstərir.
8. Qida zamanı tez-tez su için
Ağız quruluğu yemək zamanı daha da hiss oluna bilər, çünki quru ağız selikli qişanın sürtünmə gücünü artırır. Bu hal həm çeynəmə, həm də udqunma prosesini çətinləşdirir. Qida qəbul edərkən arada su içmək bu problemləri azaltmaq üçün faydalıdır. Su həm qidanın ağızda parçalanmasını asanlaşdırır, həm də çeynəmə və tüpürcək ifrazı prosesini dəstəkləyir. Tüpürcəyin az olduğu hallarda qida boğazda ilişib qala bilər.
Bu isə boğulma riski və diskomfort hissi yaradır. Su ilə müşayiət olunan qidalar ağızda quruluq hissini minimuma endirir. İsti və quru yeməklər yerinə, sulu yeməklərə üstünlük verilməsi tövsiyə olunur. Yeməkdən öncə və sonra bir neçə qurtum su içmək kifayət edə bilər. Bu üsul həm həzmi asanlaşdırır, həm də quruluğun qarşısını alır.
Xüsusilə çörək və quru qidalarla su içmək daha vacibdir. Qida zamanı fasilələrlə su yudumlamaq danışarkən də ağızda rahatlıq yaradır. Yemək sonrası ağız qarqarası istifadə etmək əlavə rahatlıq təmin edə bilər. Nəticə olaraq, su ilə birlikdə qidalanmaq ağız quruluğu necə keçər sualına sadə, lakin effektiv cavablardan biridir.
9. Ağızı nəmləndirən sprey və gellərdən faydalanın
Ağız quruluğu bəzən gündəlik tədbirlərlə keçmədikdə nəmləndirici məhsullardan istifadə zəruri olur. Bu məhsullar ağız içindəki quruluğu aradan qaldırmaq üçün xüsusi olaraq hazırlanır. Sprey və gellər, xüsusilə gecə ağız quruluğu üçün faydalıdır. Apteklərdə satılan bu vasitələrin bir çoxu süni tüpürcək məhlulu rolunu oynayır. Onlar tərkibində ksilitol, qliserin və aloe vera kimi nəmləndirici maddələr ehtiva edir.
Nəticədə ağız boşluğunda selikli qişa nəmlənir və narahatlıq azalır. Bu məhsullar müxtəlif formada mövcuddur: sprey, gel, ağız yaxalama mayesi və ya tablet şəklində. Gündə bir neçə dəfə istifadəsi mümkündür və daşıması da rahatdır. Tərkibi fərqli ola bildiyi üçün, məhsul seçərkən allergiya riski nəzərə alınmalıdır. Spreylər tez təsir göstərsə də, gellər daha uzunmüddətli nəmlik təmin edə bilər.
Ağız quruluğu əlamətləri azaldıqca, danışıq və udqunma daha rahatlaşır. Bu vasitələr qidalanma zamanı da yardımçı ola bilər. Ağız qıcıqlanmasını və selikli qişada çatlamaları önləmək üçün istifadə edilə bilər. Onların tərkibindəki aktiv maddələr həm nəmliyi artırır, həm də bakteriya artımının qarşısını alır. Nəticə olaraq, gündəlik istifadə üçün təhlükəsizdir və tibbi müalicəyə əlavə olaraq tətbiq edilə bilər.
10. Diş baxımını düzgün həyata keçirin
Ağız quruluğu düzgün aparılmayan ağız baxımı ilə daha da ağırlaşa bilər. Tüpürcək çatışmazlığı ağız florasının pozulmasına və bakteriyaların artmasına şərait yaradır. Bu səbəbdən oral gigiyena gündəlik həyatın ayrılmaz bir hissəsi olmalıdır. Gündə iki dəfə diş fırçalamaq və diş ipi istifadə etmək quruluğun fəsadlarını azalda bilər. Diş pastasının tərkibi də bu baxımdan önəmlidir.
Flüoridli məhsulların istifadəsi diş minasını qoruyaraq çürümənin qarşısını alır. Quru ağız hallarında xlorheksidin ehtiva edən qarqaralardan istifadə tövsiyə oluna bilər. Bu maddə bakteriyaları məhv edərək ağız boşluğunu infeksiyalardan qoruyur. Ağız quruluğu səbəbləri arasında bakteriyaların çoxalması da mühüm yer tutur. Diş fırçasının yumşaq olması selikli qişanı zədələməmək üçün vacibdir.
Gecə yatmazdan əvvəl ağızı su ilə yaxalamaq quruluğu yüngülləşdirə bilər. Diş həkimi tərəfindən mütəmadi yoxlamalar ağız problemlərinin qarşısını almağa yardım edir. Protez və ya breket istifadə edənlər daha çox diqqət göstərməlidirlər. Təmiz ağız mühiti quruluqla bağlı digər əlamətlərin də azalmasına səbəb olur. Bu sadə qaydalara əməl etməklə ağız və diş sağlamlığı qoruna bilər və quruluğun təsiri minimuma enər.
Ağız quruluğu üçün tətbiq olunan tibbi müalicə yolları
Ağız quruluğu, bəzi hallarda sadə dəyişikliklərlə keçsə də, daha ağır və davamlı vəziyyətlərdə tibbi müdaxilə vacib olur. Müalicə seçimi problemin səbəbinə əsasən fərqli yanaşmalar tələb edə bilər. Həkim nəzarəti ilə tətbiq olunan dərmanlar, nəmləndirici vasitələr və diş müalicəsi prosedurları bu istiqamətdə effektiv nəticələr verir. Aşağıda istifadə olunan əsas tibbi üsullar sadalanır:
1. Dərmanların dəyişdirilməsi və dozaya nəzarət
Ağız quruluğu çox zaman istifadə edilən bəzi dərmanların yan təsiri olaraq meydana çıxır. Əgər belə hal yaşanırsa, ilk addım müalicəvi preparatların həkimlə birlikdə yenidən nəzərdən keçirilməsidir. Dərman dəyişdirilməsi və ya dozanın azaldılması bu problemi yüngülləşdirə bilər. Məsələn, antidepressantlar və yan təsirlər arasında ağız quruluğu tez-tez qeyd olunur.
Bu səbəbdən xəstənin həyat keyfiyyətinə mənfi təsir göstərən preparatlar üçün alternativlər düşünülür. Həkim eyni təsir gücünə malik, lakin daha az quruluq yaradan dərmanlar təyin edə bilər. Bu dəyişiklik təkbaşına edilməməli, yalnız həkim nəzarətində həyata keçirilməlidir. Çünki dərmanın ani kəsilməsi əlavə fəsadlara yol aça bilər.
Dərman təhlili ilə yanaşı, xəstənin ümumi sağlamlıq vəziyyəti də nəzərə alınmalıdır. Alternativ olaraq tərkibində quruluğa səbəb olmayan maddələr olan preparatlara keçid mümkündür. Tibb işçisi həmçinin xəstəyə əlavə nəmləndirici tədbirlər də tövsiyə edə bilər. Bu yanaşma ilə həm əsas xəstəlik, həm də ağız quruluğu paralel şəkildə nəzarətdə saxlanılır.
2. Tüpürcək ifrazını stimullaşdıran dərmanlar
Ağız quruluğu bəzi hallarda tüpürcək vəzilərinin fəaliyyətini artıran dərmanlarla effektiv şəkildə müalicə edilə bilər. Bu tip preparatlar tüpürcək ifrazını stimullaşdıraraq ağız boşluğunda nəmlilik balansını bərpa etməyə çalışır. Bu dərmanlar sinir uclarına təsir göstərərək tüpürcək vəzilərinin funksiyasını aktivləşdirir. Xüsusilə autoimmun xəstəliklər və ağız quruluğu ilə əlaqəli hallarda bu dərmanlar daha çox tövsiyə olunur.
Onların məqsədi ağız içində təbii nəmliyi artırmaq və selikli qişanı qorumaqdır. Həkim tərəfindən təyin olunan doza və müalicə müddəti fərdi olaraq dəyişə bilər. Bu dərmanların istifadəsi mütləq nəzarət altında aparılmalıdır, çünki bəzi hallarda yan təsirlər müşahidə oluna bilər. Müalicə zamanı xəstənin ümumi su qəbuluna da diqqət yetirilməlidir.
Xəstənin digər dərmanlarla qarşılıqlı təsirləri nəzərə alınmalıdır. Əgər dərmanlar effektiv deyilsə, alternativ müalicə formaları da nəzərdən keçirilə bilər. Ağız quruluğu üçün dərman seçərkən xəstənin yaşı, yanaşı xəstəlikləri və allergik fonu diqqətdə saxlanılmalıdır. Bəzi hallarda bu dərmanlar ağız quruluğu əlamətlərini tamamilə aradan qaldırmasa da, əhəmiyyətli dərəcədə yüngülləşdirə bilir.
3. Göbələk infeksiyalarına qarşı antifungal müalicə
Ağız quruluğu selikli qişanın quruması nəticəsində göbələk infeksiyalarının inkişafına şərait yarada bilər. Bu cür infeksiyalar adətən Candida albicans göbələyi ilə əlaqəlidir. Nəticədə ağızda ağ örtük, yanma, dad dəyişməsi və ağız içi yanma hissi müşahidə oluna bilər. Bu zaman müalicə üçün antifungal dərmanlar tətbiq olunur. Bu preparatlar ağız içi üçün xüsusi olaraq hazırlanır və lozenq, maye yaxalama və ya kapsul formasında ola bilər.
Nistatin, flukonazol kimi preparatlar ən çox istifadə edilənlərdəndir. Göbələk infeksiyası müalicə olunmazsa, daha ciddi sistemik problemlərə yol aça bilər. Əlamətlər erkən mərhələdə aşkarlandıqda, müalicə daha uğurlu olur. Antifungal müalicə ilə yanaşı ağız gigiyenasına da ciddi nəzarət edilməlidir. Quru ağızlı xəstələr bu tip infeksiyalara daha həssas olduqları üçün profilaktika mühümdür.
Ağız quruluğu əlamətləri artdıqda və müşahidə edilən dəyişikliklər davamlı olarsa, mütləq həkimə müraciət edilməlidir. Yüksək şəkər səviyyəsi və zəif immun sistemləri də bu infeksiyaların yayılmasını asanlaşdırır. Göbələk müalicəsində həmçinin dil və damağın təmizliyi də xüsusi rol oynayır. Beləliklə, antifungal müalicə ağız selikli qişasını bərpa etməyə və funksional vəziyyəti normallaşdırmağa kömək edir.
4. Sjögren və digər xəstəliklərə yönəlik terapiya
Ağız quruluğu bəzi sistemik və autoimmun xəstəliklərin simptomu olaraq meydana çıxa bilər. Bu hallarda yalnız simptomatik müalicə yetərli olmur, əsas xəstəlik hədəfə alınmalıdır. Xüsusilə Sjögren sindromu tüpürcək və göz yaşı vəzilərinə zərər verərək ağız və göz quruluğu yaradır. Belə vəziyyətlərdə sistemik immunosupressiv dərmanlardan istifadə olunur. Bu preparatlar bədənin immun reaksiyasını zəiflədərək toxuma zədələnməsinin qarşısını alır.
Autoimmun xəstəliklər və ağız quruluğu arasında güclü əlaqə mövcuddur. Sjögren sindromu ilə yanaşı lupus, reumatoid artrit və skleroderma da bu təsiri göstərə bilər. Bu xəstəliklərin müalicəsi revmatoloq tərəfindən aparılır. Paralel olaraq ağız boşluğunda nəmləndirici və qoruyucu vasitələr tətbiq edilir. Bu yanaşma kompleks müalicə adlanır və həm səbəbi, həm də əlamətləri hədəf alır.
Həkimin təyin etdiyi dərman rejimi dəqiq şəkildə tətbiq olunmalıdır. Belə terapiyalar uzunmüddətli olur və vaxtaşırı nəticələr qiymətləndirilir. Diş həkimi və terapevtin birgə nəzarəti daha effektiv nəticələr verir. Xəstəliyin aktivliyi azaldıqca ağızda tüpürcək azlığı da azalır. Bu isə həyat keyfiyyətinin artması deməkdir. Unutmayın ki, erkən diaqnoz və düzgün terapiya ilə bu xəstəliklər nəzarətdə saxlanıla bilər.
Ağız quruluğu ilə bağlı tez-tez verilən suallar
Ağız quruluğu daimidirsə bu normaldırmı?
Ağız quruluğu davamlı şəkildə yaşanırsa bu, adətən normal deyil və mütləq səbəbi araşdırılmalıdır. Xüsusilə tüpürcək vəzisi iltihabı kimi hallarda bu vəziyyət xroniki xarakter ala bilər və həkim müdaxiləsi tələb edir.
Hər səhər oyananda ağızda quruluq olması nə ilə əlaqəlidir?
Ağız quruluğu səhər saatlarında daha qabarıq şəkildə hiss olunursa, bu, gecə boyu ağızla nəfəs alma və burun tıxanıqlığı ilə əlaqəli ola bilər. Belə hallarda yatmazdan əvvəl kifayət qədər maye qəbul etmək faydalı ola bilər.
Ağız quruluğu şəkərli diabetin əlaməti ola bilərmi?
Ağız quruluğu şəkərli diabetin ilkin əlamətlərindən biri ola bilər və bu vəziyyətlə birlikdə tez-tez sidiyə getmə və susuzluq hissi də müşahidə edilir. Diabetli şəxslərdə ağız quruluğu olan xəstələr üçün diyet və şəkər səviyyəsinə nəzarət mütləqdir.
Hansı dərmanlar ağız quruluğuna səbəb ola bilər?
Ağız quruluğu antidepressantlar, antihistaminlər, təzyiq və sidikqovucu dərmanlar kimi bir çox preparatın yan təsiri ola bilər. Bu vəziyyətdə diş pastası seçimi və quruluq da nəzərə alınaraq ağız baxımına xüsusi diqqət yetirilməlidir.
Ağız quruluğu ağız qoxusuna səbəb olurmu?
Ağız quruluğu tüpürcək axınının azalması səbəbindən ağız florasında balanssızlıq yaradır və bu da pis nəfəsə yol aça bilər. Xüsusilə siqaret və ağız sağlamlığı arasında əlaqə bu problemi daha da gücləndirə bilər.
Quru ağız diş çürüməsini sürətləndirirmi?
Ağız quruluğu dişləri təbii qoruyan tüpürcəyin azalması ilə çürük riskini artırır. Bu səbəbdən müalicə üçün bitki çayları və nəmləndirici vasitələrdən istifadə dəstəkləyici tədbir kimi faydalı ola bilər.
Ağız quruluğunu evdə necə azaltmaq olar?
Ağız quruluğu ev şəraitində bol su içmək, şəkərsiz saqqız çeynəmək və otaq nəmləndiricilərindən istifadə etməklə yüngülləşdirilə bilər. Eyni zamanda alkoqol istifadəsi və quruluq arasında əlaqə olduğu üçün spirtli içkilərdən uzaq durmaq tövsiyə olunur.
Ağız quruluğuna görə həkimə nə zaman müraciət edilməlidir?
Ağız quruluğu iki həftədən uzun davam edirsə və udma, danışma və ya yuxu keyfiyyətinə təsir edirsə, həkimə müraciət etmək vacibdir. Bəzi hallarda bu simptomlar böyrək xəstəlikləri və ağızda quruluq kimi daha ciddi vəziyyətlərin göstəricisi ola bilər.
Ağız quruluğu ilə əlaqəli hansı testlər aparılır?
Ağız quruluğu sialometriya, sialoqrafiya, qan analizləri və bəzən biopsiya ilə diaqnoz edilir. Xüsusilə tiroid xəstəlikləri və quruluq şübhəsi varsa, hormon analizləri də aparılır.
Süni tüpürcək vasitələri nə qədər effektivdir?
Ağız quruluğu süni tüpürcək məhsulları ilə müəyyən qədər yüngülləşdirilə bilər, lakin bu vasitələr səbəbi aradan qaldırmır.
Stress və narahatlıq ağız quruluğuna təsir göstərə bilərmi?
Ağız quruluğu stress və emosional gərginlik zamanı sinir sisteminin təsiri ilə tüpürcək ifrazının azalması nəticəsində baş verə bilər. Belə hallarda dəmir çatışmazlığı və ağız quruluğu da paralel olaraq araşdırılmalıdır.
Ağız quruluğu müvəqqəti ola bilərmi?
Ağız quruluğu bəzi hallarda müvəqqəti olur və dərmanların yan təsiri, qısa müddətli xəstəliklər və ya dehidratasiya ilə əlaqəli ola bilər. Qısa müddətdə keçməyən hallar isə əlavə test və nəzarət tələb edir.
Yaş artdıqca ağız quruluğu daha çoxmu rast gəlinir?
Ağız quruluğu yaş artdıqca daha çox müşahidə olunur, çünki tüpürcək vəzilərinin fəaliyyəti zəifləyir. Bu səbəbdən yaşlanma və tüpürcək ifrazı arasında əlaqə tibb ədəbiyyatında dəfələrlə vurğulanmışdır.
Hansı xəstəliklər ağız quruluğuna səbəb ola bilər?
Ağız quruluğu Sjögren sindromu, şəkərli diabet, tiroid disfunksiyası, böyrək çatışmazlığı və bəzi nevroloji xəstəliklər nəticəsində inkişaf edə bilər. Həkim diaqnozu olmadan bu vəziyyətin səbəbini təyin etmək çətin ola bilər.
