Bud-çanaq ağrısı bir çox insanda rast gəlinən ortopedik problemlərdən biridir. Bu ağrılar gündəlik hərəkətləri məhdudlaşdırır, hərəkət zamanı narahatlıq yaradır və həyat keyfiyyətinə mənfi təsir göstərir. Bud-çanaq oynağı bədənin ən böyük oynaqlarından biri olduğu üçün burada yaranan problemlər hərəkət məhdudiyyəti, gücsüzlük və xroniki ağrılara səbəb ola bilər.
Bud və çanaq nahiyəsində ağrılar sümük, əzələ, bağlar, sinirlər və oynaqlarla bağlı problemlərdən qaynaqlana bilər. Bu ağrılar bəzən ciddi xəstəliklərin və ya degenerativ dəyişikliklərin ilkin göstəricisi ola bilər. Xüsusilə qadınlarda hormonal dəyişikliklər, doğuş sonrası problemlər və menopauza dövrü çanaq ağrılarını artıran faktorlar arasındadır.
Bud-çanaq ağrısının səbəblərini düzgün müəyyən etmək üçün həkim müayinəsi və müxtəlif diaqnostik üsullar tələb olunur. Ağrının mənbəyinə görə tətbiq edilən müalicə üsulları fərqli ola bilər. Yüngül hallarda istirahət, fizioterapiya və dərman müalicəsi kifayət edirsə, daha ciddi hallarda cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər.
Məqalənin davamında bud-çanaq ağrılarının əsas səbəbləri, bu ağrıların hansı xəstəliklərlə əlaqəli olduğu və müalicə metodları barədə ətraflı məlumat verəcəyik.
Bud-Çanaq Ağrısının Əsas Səbəbləri
Bud-çanaq nahiyəsində ağrılar müxtəlif səbəblərdən yarana bilər və bu insanın hərəkət qabiliyyətinə ciddi təsir göstərə bilər. Çanaq sümüyü və bud-çanaq oynağı bədənin ən vacib hərəkət sistemlərindən biri olduğu üçün burada yaranan problemlər hərəkət məhdudiyyətinə, diskomforta və xroniki narahatlığa səbəb ola bilər. Səbəblər arasında travmalar, degenerativ dəyişikliklər, iltihabi xəstəliklər və hormonal faktorlar yer alır.
Çanaq Sümüyü və Onun Strukturu
Çanaq sümüyü skelet sisteminin əsas dayaqlarından biridir və bud-çanaq oynağı ilə birlikdə aşağı ətrafların hərəkətliliyini təmin edir. Bu sümük güclü bir quruluşa malik olsa da, yaşlanma, travmalar və bəzi xəstəliklər səbəbindən zəifləyə bilər. Çanaq sümüyündə olan problemlər aşağı ətraflarda ağrı və funksional itkilərlə nəticələnə bilər.
Çanaq Sümüyündə Ağrı və Onun Yaranma Səbəbləri
Çanaq sümüyündə ağrı adətən mexaniki zədələnmələr, degenerativ proseslər və iltihabi problemlərlə əlaqəlidir. Travmalar, xüsusilə idmançılarda və ağır fiziki iş görən insanlarda daha çox rast gəlinir. Osteoartrit və osteoporoz kimi degenerativ xəstəliklər çanaq sümüyünün zəifləməsinə və ağrıların yaranmasına səbəb olur. Bəzi hallarda, çanaq sümüyündə ağrılar infeksiyalar və şişlər səbəbindən də baş verə bilər.
Qadınlarda Çanaq Ağrısı və Hormonal Dəyişikliklər
Qadınlarda çanaq ağrısının spesifik səbəblərindən biri hormonal dəyişikliklərdir. Hamiləlik və doğuş zamanı çanaq oynağı və sümüyündə yük artdığı üçün burada ağrılar meydana çıxa bilər. Həmçinin, menopauza dövründə estrogen səviyyəsinin azalması sümük sıxlığının azalmasına və çanaq ağrılarının yaranmasına səbəb ola bilər. Qadınlarda çanaq nahiyəsində ağrılar, həmçinin yumurtalıq kistaları, endometrioz və ya ginekoloji problemlərlə bağlı ola bilər.
Bud-Çanaq Oynağında Travmalar və Zədələnmələr
Travmalar bud-çanaq oynağında ağrıların ən yayılmış səbəblərindən biridir. Düşmələr, avtomobil qəzaları və idman zədələri nəticəsində bud-çanaq oynağında çatlar, sınıqlar və bağ yırtılmaları meydana gələ bilər. Travmaların nəticəsi olaraq oynaqda şişkinlik, hərəkət məhdudiyyəti və şiddətli ağrılar müşahidə oluna bilər. Zədələnmiş bud-çanaq oynağı düzgün müalicə edilmədikdə gələcəkdə xroniki problemlərə səbəb ola bilər.
Bud-çanaq ağrısının səbəbini dəqiq müəyyən etmək üçün həkim müayinəsi və diaqnostik testlər tələb olunur. Ağrının səbəbindən asılı olaraq müalicə metodları dəyişə bilər. Növbəti bölmədə bud-çanaq ağrılarının hansı xəstəliklərlə bağlı ola biləcəyi və onların diaqnostikası haqqında ətraflı məlumat veriləcək.
Bud-Çanaq Ağrılarının Xəstəliklərlə Bağlı Olması
Bud-çanaq nahiyəsində baş verən ağrılar çox vaxt müəyyən xəstəliklərlə əlaqələndirilir. Bu ağrılar əsasən oynaq degenerasiyası, sinir sıxılması, iltihabi proseslər və ya travmalar nəticəsində yaranır. Bud-çanaq oynağı bədənin hərəkət sistemində mühüm rol oynadığı üçün burada baş verən problemlər insanın gündəlik fəaliyyətinə ciddi təsir göstərə bilər. Xüsusilə, artroz, sinir sıxılması və iltihabi xəstəliklər bud-çanaq ağrılarının əsas səbəblərindən biridir.
Bud-Çanaq Oynağının Artrozu: Simptomlar və Müalicə
Artroz – oynaq qığırdaqlarının degenerasiyası və zamanla aşınması nəticəsində baş verən bir xəstəlikdir. Bud-çanaq oynağının artrozu əsasən yaşlanma, oynağa düşən həddindən artıq yük və travmalar nəticəsində inkişaf edir. Xəstəliyin ilkin mərhələlərində yüngül ağrılar müşahidə olunsa da, zamanla bu ağrılar artır və hərəkət məhdudiyyəti yaranır.
Artrozun əsas simptomları arasında oynaqlarda sərtlik, uzun müddət oturduqdan və ya yatdıqdan sonra ayağa qalxarkən ağrı, çanaq nahiyəsində sızıltılar və hərəkət zamanı səslərin gəlməsi yer alır. Müalicədə əsas məqsəd ağrını azaltmaq, hərəkətliliyi artırmaq və qığırdaq toxumasını qorumaqdır.
Müalicə üsulları fərqli ola bilər:
- Fizioterapiya və məşqlər – Bud-çanaq oynağının hərəkətliliyini artırmaq və əzələləri gücləndirmək üçün xüsusi məşqlər tövsiyə edilir.
- Dərman müalicəsi – İltihabəleyhinə dərmanlar və ağrıkəsicilər xəstəliyin simptomlarını yüngülləşdirə bilər.
- PRP və proloterapiya – Oynaqdakı qığırdaq toxumasını bərpa etmək üçün tətbiq edilən müasir üsullardandır.
- Cərrahi müdaxilə – Xəstəliyin irəliləmiş mərhələlərində endoprotezləşdirmə (bud-çanaq oynağının süni protezlə dəyişdirilməsi) tətbiq oluna bilər.
Bud-Çanaq Oynaq Ağrıları və Onların Diaqnostikası
Bud-çanaq oynaq ağrılarının dəqiq səbəbini müəyyən etmək üçün müasir diaqnostik üsullardan istifadə olunur. Xəstənin şikayətləri dinlənilir, fiziki müayinə aparılır və diaqnoz dəqiqləşdirilir. Müayinə zamanı həkim oynağın hərəkət diapazonunu, şişkinlik və ağrının yayılmasını qiymətləndirir.
Ən çox istifadə olunan diaqnostik üsullar:
- Rentgen müayinəsi – Oynaqda sümük dəyişikliklərinin və artrozun dərəcəsinin müəyyən edilməsinə kömək edir.
- Maqnit Rezonans Tomoqrafiya (MRT) – Bağ, vətər və qığırdaq toxumalarındakı zədələnmələri aşkar etmək üçün effektiv üsuldur.
- Ultrasəs müayinəsi – Oynağın içində maye yığılması və yumşaq toxuma problemlərini araşdırmaq üçün istifadə olunur.
- Qanın laborator müayinələri – İltihabi proseslərin olub-olmadığını müəyyən etmək üçün analizlər aparılır.
Omba Ağrısı və Sinir Sıxılması Problemləri
Omba nahiyəsindəki ağrıların əsas səbəblərindən biri sinir sıxılmasıdır. Sinir sıxılması nəticəsində ağrı bud və çanaq nahiyəsindən ayağa qədər yayıla bilər. Bu vəziyyət əsasən oturaq sinirin (nervus ischiadicus) sıxılması ilə əlaqəlidir və siyatik ağrı adlanır.
Sinir sıxılması zamanı aşağıdakı simptomlar müşahidə oluna bilər:
- Ayağa yayılan şiddətli ağrı və uyuşma
- Hərəkət zamanı yanma və dartılma hissi
- Oturarkən və ya uzanarkən ağrının artması
Sinir sıxılması disk yırtığı, əzələ spazmları və oynaq problemləri nəticəsində baş verə bilər. Müalicə zamanı əsas məqsəd sinir üzərindəki təzyiqi azaltmaq və ağrını aradan qaldırmaqdır.
Omba Sinir Ağrısı Müalicəsi və Bərpa Prosesləri
Omba sinir ağrısının müalicəsində fərqli yanaşmalar mövcuddur. Müalicə planı xəstənin vəziyyətindən və ağrının şiddətindən asılı olaraq tərtib edilir. İlk mərhələdə ağrını azaldan üsullar tətbiq edilir:
- Fizioterapiya və xüsusi məşqlər – Sinir sıxılmasını azaldaraq omba nahiyəsində rahatlıq yaradır.
- Dərman müalicəsi – İltihabəleyhinə dərmanlar və sinir ağrılarını azaldan preparatlar istifadə olunur.
- Proloterapiya və PRP inyeksiyaları – Təbii sağalma prosesini stimullaşdırmaq və toxumaların bərpasını sürətləndirmək üçün tətbiq edilir.
- Cərrahi müdaxilə – Əgər sinir sıxılması ciddi problemlər yaradırsa və digər müalicələr nəticə vermirsə, cərrahi əməliyyat tələb oluna bilər.
Bərpa prosesi fərdi olaraq dəyişsə də, ümumilikdə 2-8 həftə ərzində xəstələr nəzərəçarpacaq yaxşılaşma hiss edirlər. Müalicə zamanı doğru qidalanma, müntəzəm idman və düzgün duruş vərdişlərinin formalaşdırılması da vacibdir.
Bud-çanaq ağrılarının qarşısını almaq və uzunmüddətli sağlamlıq təmin etmək üçün düzgün diaqnoz və erkən müdaxilə olduqca vacibdir. Əgər ağrılar uzun müddət davam edirsə, hərəkət məhdudiyyəti yaradırsa və həyat keyfiyyətini aşağı salırsa, mütləq ortoped və ya nevroloqla məsləhətləşmək lazımdır.
Bud-Çanaq Ağrısının Müalicəsi
Bud-çanaq ağrılarının müalicəsi ağrının səbəbinə və şiddətinə əsasən fərqli üsullarla həyata keçirilir. Yüngül hallarda ağrıları azaltmaq üçün həyat tərzi dəyişiklikləri və fizioterapiya kifayət edə bilər. Ancaq xroniki və irəliləmiş hallarda daha ciddi tibbi müdaxilələr tələb oluna bilər. Müalicə üsulları əsasən qeyri-cərrahi və cərrahi yanaşmalar olmaqla iki qrupa bölünür. Əksər xəstələrdə qeyri-cərrahi müalicə üsulları ilə əhəmiyyətli yaxşılaşma əldə edilir və cərrahiyyə yalnız ağır hallarda tətbiq olunur.
Bud Ağrısı Üçün Tətbiq Edilən Müasir Müalicə Yolları
Müasir tibbdə bud-çanaq ağrılarının müalicəsində bir çox yenilikçi üsullar tətbiq olunur. Ağrıların aradan qaldırılması və oynaqların sağlamlığının bərpası üçün müalicə planı fərdi olaraq hazırlanmalıdır. Bud-çanaq ağrılarının müalicəsində istifadə edilən müasir üsullardan biri PRP (trombositlə zəngin plazma) inyeksiyalarıdır. Bu prosedur zamanı xəstənin öz qanından əldə edilən xüsusi bir plazma oynaq nahiyəsinə inyeksiya edilir və toxumaların regenerasiyası stimullaşdırılır. PRP terapiyası bud-çanaq oynağında degenerasiya və iltihabın azalmasına kömək edir.
Bundan əlavə, proloterapiya kimi bioloji müalicə metodları da bud-çanaq ağrılarında effektiv nəticələr göstərir. Bu prosedur oynaqda kollagen istehsalını artıraraq bağların və qığırdaq toxumasının güclənməsinə kömək edir. Şok dalğa terapiyası (ESWT) da bud-çanaq oynağında qan dövranını artıraraq ağrını azaltmaq və sağalma prosesini sürətləndirmək üçün istifadə olunan üsullardan biridir.
Bud-Çanaq Oynağı Ağrıları Üçün Fizioterapiya və İdman Məşqləri
Fizioterapiya bud-çanaq ağrılarının müalicəsində əsas üsullardan biridir. Bu müalicə üsulu ağrının səbəbinə uyğun olaraq fərqli texnikalarla həyata keçirilir. Xüsusilə, elektroterapiya, ultrasəs müalicəsi və lazer terapiyası iltihabı azaltmaq və ağrıları aradan qaldırmaq üçün istifadə olunur.
Bundan əlavə, düzgün seçilmiş idman hərəkətləri və reabilitasiya məşqləri bud-çanaq ağrılarının aradan qaldırılmasına və gələcəkdə bu problemlərin qarşısının alınmasına kömək edir. Gücləndirici məşqlər bud əzələlərini möhkəmləndirərək oynağın stabilizasiyasını artırır və yükü azaldır.
Bud-çanaq oynağının elastikliyini artırmaq üçün pilates və yoga da effektiv metodlardan biri sayılır. Bu məşqlər oynaq hərəkətliliyini artırır, duruşu düzəldir və əzələ tarazlığını bərpa etməyə kömək edir. Reabilitasiya prosesində su içində edilən məşqlər (hidroterapiya) da oynaqlara yükü azaldaraq ağrıları minimuma endirməyə kömək edir.
İltihabi Proseslərdə Bud-Çanaq Ağrısının Azaldılması
Bud-çanaq oynağında iltihabi proseslər artrit, bursit və ya infeksion xəstəliklər nəticəsində baş verə bilər. Bu hallarda əsas məqsəd iltihabın qarşısını almaq və toxumaların bərpasını sürətləndirməkdir.
İltihabi proseslərin müalicəsində aşağıdakı üsullar tətbiq olunur:
- İltihabəleyhinə dərmanlar (NSAİD-lər) – Diklofenak, ibuprofen və naproksen kimi dərmanlar iltihabı azaltmağa və ağrını minimuma endirməyə kömək edir.
- Buz terapiyası və kompreslər – Şişkinlik və qızartını azaltmaq üçün təsirli üsullardan biridir.
- Qidalanma dəyişikliyi – Antioksidantlarla zəngin qidalar (zəncəfil, sarıkök, balıq yağı) iltihabı azaldır və toxumaların bərpasını sürətləndirir.
- Təbii müalicə üsulları – Aloe vera, efir yağları və təbii iltihabəleyhinə bitkilər dəstəkləyici müalicə üsulları kimi istifadə edilə bilər.
Xroniki iltihabi proseslər zamanı kortikosteroid inyeksiyaları tətbiq edilə bilər. Bu inyeksiyalar qısa müddətli rahatlama təmin etsə də, uzunmüddətli istifadəsi tövsiyə edilmir, çünki oynaq toxumalarına zərər verə bilər.
Dərman və Qeyri-Cərrahi Müalicə Yanaşmaları
Bud-çanaq ağrısının müalicəsində qeyri-cərrahi yanaşmalar daha çox üstünlük təşkil edir. Dərman müalicəsi əsasən iltihabın azaldılması, ağrının idarə olunması və oynaq funksiyasının yaxşılaşdırılması üçün istifadə edilir.
- Ağrıkəsici və iltihabəleyhinə dərmanlar – Non-steroid antiinflamatuar preparatlar (NSAİD-lər) müalicədə geniş istifadə olunur.
- Kondroprotektorlar (qığırdaq qoruyucu dərmanlar) – Qlükozamin və xondroitin sulfat kimi maddələr qığırdaq toxumasını qorumağa və onun yenilənməsini stimullaşdırmağa kömək edir.
- B vitamini kompleksi və maqnezium – Sinir sisteminin gücləndirilməsi və ağrının idarə olunmasında mühüm rol oynayır.
Bundan əlavə, müasir yanaşmalardan biri də hialuron turşusu inyeksiyalarıdır. Bu prosedur bud-çanaq oynağına tətbiq edilərək qığırdaq toxumasının sürtünməsini azaldır və ağrıları yüngülləşdirir. PRP (trombositlə zəngin plazma) terapiyası da toxumaların regenerasiyasını stimullaşdıran təsirli üsullardandır.
Cərrahi müdaxilə yalnız oynaq qığırdağının tam sıradan çıxması, oynağın funksional itkisinin baş verməsi və digər müalicə üsullarının təsirsiz qalması hallarında tətbiq edilir. Bud-çanaq oynağının endoprotezlə əvəz edilməsi cərrahi əməliyyatlar arasında ən geniş yayılanlardan biridir.
Müalicə metodlarının effektiv olması üçün ağrının səbəbinin düzgün müəyyən edilməsi və xəstəyə fərdi yanaşma göstərilməsi vacibdir. Sağalma prosesində həkim tövsiyələrinə əməl etmək, düzgün hərəkət vərdişləri formalaşdırmaq və fiziki aktivliyi qorumaq bud-çanaq ağrılarının qarşısının alınmasında mühüm rol oynayır. Əgər ağrılar uzun müddət davam edirsə və həyat keyfiyyətinə ciddi təsir göstərirsə, mütləq ortoped və ya revmatoloq kimi mütəxəssislərlə məsləhətləşmək lazımdır.
Bud-Çanaq Ağrılarının Qarşısını Alma Üsulları
Bud-çanaq ağrılarının qarşısını almaq üçün düzgün həyat tərzi və sağlam vərdişlər vacibdir. Bu oynağın sağlamlığını qorumaq üçün qidalanmaya diqqət yetirmək, düzgün hərəkət texnikalarını mənimsəmək və müntəzəm idmanla məşğul olmaq lazımdır. Xüsusilə, artıq çəki, qeyri-düzgün duruş, oturaq həyat tərzi və zərərli vərdişlər bud-çanaq nahiyəsində ağrıların yaranmasına səbəb ola bilər. Ağrının qarşısını almaq üçün ən vacib tədbirlərdən biri oynaq sağlamlığını dəstəkləyən qidalanma, fiziki aktivlik və düzgün duruş vərdişlərinin formalaşdırılmasıdır.
Oynaq Sağlamlığını Qorumaq Üçün Qidalanma Tövsiyələri
Bud-çanaq oynağının sağlamlığı üçün balanslı və qidalandırıcı bir pəhriz vacibdir. Oynaqların möhkəmlənməsi və qığırdaq toxumasının bərpası üçün zülal, vitaminlər, minerallar və omeqa-3 yağ turşuları ilə zəngin qidalar qəbul edilməlidir.
- Kalsium və D vitamini – Sümük sağlamlığı üçün ən vacib elementlərdən biridir. Süd məhsulları, yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər və günəş şüaları vasitəsilə orqanizmin D vitamini səviyyəsi artırıla bilər.
- Omeqa-3 yağ turşuları – İltihabın qarşısını almağa və oynaq sağlamlığını qorumağa kömək edir. Balıq (xüsusilə somon, sardina, tuna), çia toxumu və kətan toxumu omeqa-3 baxımından zəngindir.
- Antioksidantlar və kollagen dəstəkləyici qidalar – Qığırdaq toxumasını qorumaq və oynaq mayesini dəstəkləmək üçün meyvələr, tərəvəzlər, yaşıl çay və jelatin əsaslı qidalar tövsiyə edilir.
- Qlükozamin və xondroitin mənbələri – Dirsək və bud-çanaq oynaqlarını qoruyan təbii maddələrdir. Bu elementlər sümük suyu, dəniz məhsulları və bəzi əlavələr vasitəsilə qəbul edilə bilər.
- Su istehlakı – Oynaqların elastikliyini qorumaq və qığırdaq toxumasının qurumasının qarşısını almaq üçün gündə ən azı 2 litr su içmək vacibdir.
Bud və Çanaq Əzələlərini Gücləndirən Məşqlər
Bud və çanaq əzələlərini gücləndirmək bud-çanaq nahiyəsində yükü azaldaraq ağrıların qarşısını almağa kömək edir. Güclü əzələlər oynaqların stabilizasiyasını təmin edir və zədələnmələrin qarşısını alır. Xüsusilə, aşağıdakı məşqlər bud-çanaq ağrılarının qarşısını almaqda mühüm rol oynayır:
- Squatlar və lunges (dizüstü çökmə məşqləri) – Bud əzələlərini gücləndirir və çanaq oynağının stabilizasiyasına kömək edir.
- Glute bridge (çanaq qaldırma məşqi) – Omba əzələlərini gücləndirərək oynaqlara düşən yükü azaldır.
- Leg raises (ayaq qaldırma hərəkətləri) – Bud əzələlərini aktivləşdirir və oynaq hərəkətliliyini artırır.
- Yoga və pilates məşqləri – Əzələlərin elastikliyini artırır və duruşu düzəldir. Xüsusilə, “pigeon pose” və “butterfly stretch” bud-çanaq oynağı üçün faydalıdır.
- Su içində idman (hidroterapiya) – Suda edilən məşqlər oynaqlara təzyiqi azaldaraq rahat hərəkət etməyə imkan yaradır.
Bu məşqlər müntəzəm olaraq yerinə yetirildikdə bud-çanaq ağrılarının yaranmasının qarşısını almağa və mövcud ağrıların azalmasına kömək edə bilər. Ancaq hər hansı bir xroniki oynaq problemi varsa, məşqləri həkim və ya fizioterapevtin tövsiyəsi ilə etmək tövsiyə olunur.
Bud-Çanaq Ağrılarından Qaçınmaq Üçün Hərəkət və Duruş Qaydaları
Gündəlik hərəkət vərdişləri və duruş qaydalarına diqqət yetirmək bud-çanaq nahiyəsində yaranan ağrıların qarşısını almaq üçün vacibdir. Yanlış duruş və qeyri-düzgün hərəkət formaları oynaqlara həddindən artıq yük salaraq iltihabi prosesləri və xroniki ağrıları yarada bilər.
- Düzgün oturma mövqeyi – Oturarkən bel və çanaq düzgün vəziyyətdə olmalıdır. Çox aşağı və ya yumşaq kreslolarda oturmaq oynaqlara zərər verə bilər.
- Ayaqüstə durarkən ağırlığın bərabər paylanması – Ağırlığı bir ayağa salmaq bud-çanaq oynağına əlavə yük yaradır.
- Ağır yükləri düzgün qaldırmaq – Ağırlığı qaldırarkən dizlərdən bükülmək və oynaqlara birdən yük düşməsinin qarşısını almaq lazımdır.
- Uzun müddət eyni vəziyyətdə oturmamaq – Uzun müddət hərəkətsiz oturmaq qan dövranını azaldır və bud-çanaq nahiyəsində sərtlik yaradır.
- Düzgün ayaqqabı seçimi – Yüksək dabanlı ayaqqabılar və ya çox yastı ayaqqabılar bud-çanaq nahiyəsində təzyiqi artıraraq ağrılara səbəb ola bilər. Ortopedik dəstəkli ayaqqabılar seçmək oynaq sağlamlığı üçün faydalıdır.
- Hərəkətli həyat tərzi – Oturaq həyat tərzi bud-çanaq oynağına mənfi təsir edə bilər. Gündəlik gəzintilər və yüngül fiziki fəaliyyətlər bu ağrıların qarşısını almağa kömək edir.
Bud-çanaq ağrılarının qarşısını almaq üçün düzgün qidalanma, fiziki aktivlik və duruş qaydalarına əməl etmək vacibdir. Əgər müntəzəm olaraq bud-çanaq nahiyəsində ağrılar hiss edilirsə, problemi vaxtında müəyyən edib müalicə etmək üçün həkimə müraciət etmək lazımdır. Sağlam həyat tərzi və oynaq baxımı gələcəkdə ciddi problemlərin qarşısını almağa kömək edə bilər.
