Əllər və ayaqlar gündəlik həyatımızda ən çox işləyən və xarici təsirlərə ən çox məruz qalan bədən nahiyələridir. Soyuq hava, isti su, kimyəvi maddələr və səhv qulluq vərdişləri bu bölgələrdə dərinin təbii nəmini itirməsinə və qurumasına səbəb olur. Dəri quruluğu təkcə estetik narahatlıq yaratmır, eyni zamanda çatlama, qaşınma, iltihab və ağrı kimi funksional problemlərə də yol aça bilər. Xüsusilə əl dərisi quruluğu və daban çatları, qış aylarında daha çox müşahidə olunur və vaxtında tədbir görülməzsə, dəri infeksiyalarına qədər irəliləyə bilər. Bu yazıda əl və ayaq dərisinin niyə quruduğunu və onları necə effektiv şəkildə nəmləndirməyin mümkün olduğunu ətraflı izah edəcəyik.
Dəri quruluğunun əsas səbəbləri nələrdir?
Dəri quruluğu bir sıra xarici və daxili amillərin təsiri nəticəsində yaranır. İqlim dəyişikliyi, qeyri-kafi su qəbulu, səhv qulluq məhsullarının tətbiqi, dermatoloji xəstəliklər və sistemik pozuntular əl və ayaq dərisinin sağlamlığına mənfi təsir göstərən əsas faktorlar sırasındadır. Aşağıda bu səbəbləri ayrı-ayrılıqda izah edirik ki, oxucular problemin mənbəyini daha yaxşı anlasın və uyğun həll yollarını seçə bilsinlər.
İqlim və mövsümi dəyişikliklər
İqlim amilləri dəri quruluğunun ən çox rast gəlinən səbəblərindən biridir. Soyuq hava, aşağı rütubət və güclü külək dərinin səthindəki lipid təbəqəsini zəiflədir, bu da nəmin buxarlanmasını sürətləndirir. Qış aylarında istilik sistemləri qapalı mühitin havasını daha da qurudur, bu isə əl və ayaq dərisinin çatlamasına və soyulmasına səbəb olur. Yayda isə güclü günəş şüaları dərinin üst qatını zədələyir və su itkisinin artmasına səbəb olur. Bu hallar xüsusilə ayaq dərisi quruluğu və daban çatlarında daha qabarıq şəkildə müşahidə olunur. Mövsümə uyğun qulluq vasitələrindən istifadə edilməməsi dəriyə əlavə zərər verir.
Qidalanma və su qəbulu
Dərimizin sağlam qalması üçün orqanizmə daxil olan qida maddələri və su həyati əhəmiyyət daşıyır. Az su içmək və balanssız qidalanmaq, dərinin daxildən qidalanmasını zəiflədir. Əgər bədən kifayət qədər A, C, E vitaminləri və Omeqa-3 yağ turşuları qəbul etmirsə, dəri nəmini və elastikliyini itirir, nəticədə quruluq yaranır. Eləcə də, fast-food, duzlu və şəkərli qidaların çoxluğu orqanizmdə iltihabi prosesləri artıraraq dəridə quruluq və qabıqlanmanı təşviq edir. Sağlam dəri üçün gündəlik su qəbuluna diqqət yetirilməli, tərəvəz, meyvə və faydalı yağlarla zəngin pəhriz seçilməlidir.
Dərinin qoruyucu təbəqəsinin pozulması
Dərinin səthində onu xarici təsirlərdən qoruyan təbii bir lipid təbəqə mövcuddur. Bu təbəqə dərinin nəmini saxlamaqda və bakteriyalardan qorunmasında əsas rol oynayır. Lakin bu qatın zədələnməsi dəridə çatlamalar, qaşınma və qızartı kimi əlamətlərə səbəb olur. Tez-tez əllərin yuyulması, sabun və spirt əsaslı dezinfeksiya vasitələrinin həddindən artıq istifadəsi bu qoruyucu təbəqəni məhv edir. Həmçinin, isti su ilə tez-tez duş almaq və sonra dərini nəmləndirməmək bu pozuntunu daha da artırır. Əl dərisi quruluğu yaşayan insanlar xüsusilə ilıq su və yumşaq tərkibli təmizləyicilərə üstünlük verməli, hər təmizləmədən sonra nəmləndirici tətbiq etməlidirlər.
Dermatoloji və sistemik xəstəliklər
Əgər dəridə davamlı quruluq, çatlama, qabıqlanma və ya qaşınma müşahidə olunursa, bu zaman səbəb sadəcə xarici təsirlər deyil, eyni zamanda bəzi xəstəliklər də ola bilər. Məsələn, ekzema və psoriaz kimi dəri xəstəlikləri əl və ayaq dərisində xroniki quruluğa və qabıq əmələ gəlməsinə səbəb olur. Şəkərli diabet və hipotireoz kimi sistemik xəstəliklər isə qan dövranını və hormonal tarazlığı pozaraq dəridə quruluğu artırır. Belə hallarda sadəcə nəmləndirici vasitələr kifayət etməz – mütləq dermatoloq və ya endokrinoloq müayinəsi və uyğun müalicə lazımdır.
Dəriyə qulluq vasitələrinin yanlış seçilməsi
Əl və ayaq dərisi quruluğu bəzən düzgün seçilməmiş kosmetik vasitələrdən də qaynaqlanır. Parfümlü losyonlar, qələvi sabunlar və spirt əsaslı məhsullar dərinin təbii pH səviyyəsini pozur və nəmini azaldır. Bu məhsullar qısa müddətli yumşaqlıq hissi yaratsa da, uzunmüddətli istifadə dəridə zərərli təsirlər buraxır. Xüsusilə daban çatları və sərt dəri problemi olan insanlar təbii tərkibli, dermatoloji sınaqlardan keçmiş nəmləndirici kremlər seçməlidirlər. Gecə yatmazdan əvvəl ayaqlara krem çəkib pambıq corab geyinmək, əllərə isə qidalandırıcı maskalar tətbiq etmək nəmləndirməni artırır və dəri səthini bərpa edir.
Əl və ayaqlarda quruluq hansı problemlərə səbəb ola bilər?
Əl və ayaq dərisinin davamlı quruması yalnız narahatlıq hissi yaratmaqla kifayətlənmir, həm də daha ciddi dermatoloji və infeksion fəsadlara yol aça bilər. Dəri quruluğu uzunmüddətli olduqda çatlama, qanama, qaşınma, yanma, estetik diskomfort və hətta psixoloji gərginliklər yaradır. Üstəlik, qoruyucu baryerin zəifləməsi dərini bakteriya və göbələk infeksiyalarına qarşı həssas edir. Bu səbəblə, əl və ayaq dərisi quruluğu sadə bir narahatlıq kimi qəbul edilməməli, vaxtında tədbir görülməlidir.
Dəridə çatlamalar və qanamalar
Əl və ayaq dərisinin quruluğu dəridə elastikliyin azalmasına səbəb olur ki, bu da çatlamalara gətirib çıxarır. Ən çox müşahidə edilən hallar ayaqlarda, xüsusilə daban nahiyəsində dərinin dərin şəkildə çatlamasıdır. Bu çatlar bəzi hallarda o qədər dərin olur ki, nəticədə qanaxma baş verir və gündəlik hərəkət zamanı ağrıya səbəb olur. Əllərdə isə tez-tez yuyulma, dezinfeksiya və sabun istifadəsi dərinin qurumasını artırır və barmaq aralarında, ovuclarda çatlara yol açır. Çatlamış və qanayan dəri daha tez infeksiya riski daşıyır və bu, sağalma müddətini uzadır. Daban çatları, əl dərisi quruluğu və çatlamış dəri üçün nəmləndirici kremlər bu vəziyyətlərdə əsas həll yollarından biridir.
Dəridə qaşınma və yanma hissi
Dərinin quruması ilə yanaşı, sinir uclarının qıcıqlanması nəticəsində qaşınma və yanma hissi ortaya çıxır. Bu simptomlar bəzən o qədər narahatedici ola bilər ki, insan dərini qaşıyaraq əlavə zədələnmələrə və iltihaba səbəb olur. Xüsusilə qış aylarında və ya quru mühitdə uzun müddət qalan şəxslərdə bu əlamətlər daha da şiddətlənir. Ayaqlarda yanma hissi və əllərdə qaşınma gün ərzində diskomfort yaradır, yuxu keyfiyyətini belə poza bilər. Ayaq dərisi quruluğu və əl dərisinin çatlaması ilə müşayiət olunan qaşınma, bəzən allergik reaksiyalarla da qarışdırılır. Bu səbəbdən nəmləndirici və sakitləşdirici tərkibli dermatoloji kremlər mütləq istifadə edilməlidir.
Estetik narahatlıq və psixoloji təsirlər
Dəri insanın görünüşünün əsas hissələrindən biridir və qurumuş, qabıqlanmış və çatlamış dəri estetik baxımdan narahatedici ola bilər. Əl dərisinin qabarıq şəkildə soyulması və daban çatları ictimai mühitdə diskomfort yaradır və özünəinamı azalda bilər. Xüsusilə qadınlar arasında əl və ayaq baxımı estetik görünüşün vacib hissəsi olduğundan, dəri quruluğu bəzən psixoloji gərginliyə və sosial çəkingənliyə də yol aça bilər. Dəri problemləri ilə qarşılaşan şəxslər öz görünüşlərini gizlətməyə meyilli olurlar. Bu isə uzunmüddətli dövrdə psixoloji təsirlərin yaranmasına və həyat keyfiyyətinin azalmasına səbəb olur. Əl baxımı üçün təbii nəmləndiricilər, ayaq maskaları və müntəzəm qulluq rejimi bu estetik problemlərin qarşısını almaqda mühüm rol oynayır.
Dəri infeksiyalarına meyllilik
Quru və çatlamış dəri, orqanizmin ilk müdafiə xətti olan dəri baryerinin zəiflədiyini göstərir. Bu vəziyyət bakteriya, göbələk və virusların dəridən asanlıqla keçməsinə şərait yaradır. Əllərdəki açıq çatlar və ayaqlardakı dərin çatlamalar infeksiyaların daxil olması üçün ideal mühit yaradır. Məsələn, daban çatlarından yaranan göbələk infeksiyaları çox yaygındır və uzunmüddətli müalicə tələb edir. Həmçinin, əllərdəki mikroçatlar bəzi hallarda stafilokok infeksiyalarına yol aça bilər. Dəri infeksiyası riski, çatlamış dəriyə qulluq və təmizləyici/nəmləndirici vasitələrin düzgün seçimi bu sahədə ən mühüm qoruyucu tədbirlərdəndir. İnfeksiya riski olan şəxslər üçün qidalandırıcı və antibakterial xüsusiyyətli məhsullar tövsiyə olunur.
Əl və ayaq dərisini necə nəmləndirmək olar?
Əl və ayaq dərisinin quruluğu ilə mübarizədə ən vacib addım müntəzəm və düzgün nəmləndirmədir. Dəri quruluğunun qarşısını almaq və dərinin elastikliyini bərpa etmək üçün həm təbii vasitələrdən, həm də dermatoloji olaraq sübut olunmuş nəmləndirici məhsullardan istifadə etmək lazımdır. Əllərin tez-tez yuyulması və ayaqların bağlanmış mühitdə uzun müddət qalması bu nahiyələrdə nəmin itirilməsini sürətləndirir. Bu səbəbdən, əl və ayaq dərisi üçün nəmləndirici kremlər, təhlükəsiz dəriyə qulluq məhsulları və düzgün qulluq texnikaları gündəlik həyatın bir hissəsi olmalıdır.
Təbii nəmləndirici yağlar və maskalar
Təbii yağlar dərini dərin qatlara qədər qidalandırmaq və nəmləndirmək baxımından çox effektivdir. Xüsusilə zeytun yağı, kokos yağı, badam yağı və jojoba yağı əl və ayaq dərisi üçün ən yaxşı təbii nəmləndiricilər hesab olunur. Bu yağlar dərinin qoruyucu lipid qatını bərpa edir və su itkisinin qarşısını alır. Gecə yatmazdan əvvəl əllərə və dabanlara bu yağlardan biri ilə masaj etmək dərinin elastikliyini və yumşaqlığını artırır. Həmçinin, bal və aloe vera ilə evdə hazırlanmış maskalar da dəri quruluğunun azaldılmasında və çatların sağalmasında təsirlidir. Bu üsullar dəri çatlaması, əl dərisi quruluğu və ayaq dərisinin sərtləşməsi ilə mübarizədə təhlükəsiz və effektli həllər təklif edir.
Dermatoloji təsdiqli nəmləndirici kremlər
Əl və ayaq dərisinin dərin quruluğu hallarında, tibbi olaraq sübut olunmuş və dermatoloqlar tərəfindən tövsiyə edilən nəmləndirici kremlərdən istifadə vacibdir. Urea, glicerin, pantenol, sheya yağı və keramidlər ilə zəngin olan məhsullar dəriyə intensiv nəmləndirmə və qoruma təmin edir. Daban çatları üçün xüsusi ayaq kremləri, əl üçün qoruyucu barrier kremlər və ekzema üçün dermatoloji losyonlar dərini təkcə yumşaltmır, həm də infeksiyalardan qoruyur. Qış aylarında və peşəkar fəaliyyət nəticəsində əlləri tez-tez suya salan şəxslər üçün bu cür məhsulların istifadəsi xüsusilə vacibdir. Əllərin və ayaqların dərin nəmləndirilməsi, çatların qarşısının alınması və dəri baryerinin bərpası üçün bu kremlər gündə ən az 2 dəfə tətbiq olunmalıdır.
Gecə qulluq rejimi və əlcək istifadəsi
Ən effektiv nəmləndirmə bədənin istirahət zamanı – yəni gecə həyata keçiriləndə baş verir. Gecə əl və ayaq baxımı üçün ən yaxşı üsullardan biri nəmləndirici məhsul tətbiq etdikdən sonra pambıq əlcək və ya soska (corab) geyinməkdir. Bu, nəmləndiricinin dəridə daha uzun müddət qalmasını təmin edir və təsirini artırır. Xüsusilə ayaq dərisi quruluğu və daban çatları yaşayan şəxslər üçün gecə baxımı vərdişi nəticələri qısa müddətdə göstərir. Əl dərisinə isə yağlı konsistensiyalı kremlər çəkilərək əlcək geyinildikdə, səhər oyanarkən dərinin daha yumşaq və nəm olduğunu müşahidə etmək mümkündür. Bu üsul həm də nəmləndirici kremlərin effektivliyini artıran dəstək metodudur.
Ayaqlar üçün xüsusi nəmləndirmə vərdişləri
Ayaqlar gün ərzində qapalı ayaqqabıda, yüksək təzyiq altında və bəzən hava almayan şəraitdə qalır. Bu isə ayaq dərisinin quruması, dabanın sərtləşməsi və çatlaması kimi halları artırır. Ayaq baxımı üçün xüsusi hazırlanmış peeling skrablar, sərt dəri yumşaldıcı losyonlar və qalın teksturalı ayaq kremləri bu problemlərin qarşısını almaqda kömək edir. Duşdan sonra ayaqları yaxşıca qurulayıb, nəmləndirici ilə masaj etmək və həftədə 1-2 dəfə ayaq maskası tətbiq etmək tövsiyə olunur. Ayaq dərisinin sağlamlığı üçün ayaq baxımı gündəlik rejimə çevrilməli, xüsusilə qış aylarında isti corablar ilə dəstək verilməlidir. Həmçinin, gecə nəmləndirməsindən sonra pambıq soska geyinmək təsiri qat-qat artırır.
Duş sonrası düzgün dəriyə qulluq
Duş sonrası dəri məsamələri açıq və su ilə dolu olur, bu isə nəmləndirici tətbiqi üçün ən uyğun zamandır. Duşdan sonra 5 dəqiqə ərzində əl və ayaq dərisinə nəmləndirici krem və ya yağ tətbiqi dəridəki suyu içəridə saxlamağa kömək edir. Əgər bu mərhələ atlanarsa, dəri suyu buxarlandıraraq daha da quruyar. Bu, xüsusilə tez-tez isti duş alan və sabun istifadə edən insanlarda daha problematik olur. Əllərə və dabanlara qalın təbəqə ilə nəmləndirici çəkərək onları qorumaq, duş sonrası dəri baxımının əsas hissəsini təşkil edir. Dəri quruluğunun qarşısını almaq, çatlara səbəb olan quruma effektini azaltmaq və dərinin qoruyucu baryerini bərpa etmək üçün bu addım çox vacibdir.
Dəri quruluğundan qorunmaq üçün gündəlik vərdişlərə nələr daxildir?
Dəri quruluğu ilə effektiv mübarizənin ən əsas yolu düzgün gündəlik vərdişlər formalaşdırmaqdır. Əl və ayaq dərisinin sağlam qalması üçün yalnız nəmləndirici tətbiq etmək kifayət deyil – həmçinin dərinin təmizlənməsi, mühit şəraiti və qorunması da mühüm rol oynayır. Əl dərisi quruluğu, ayaq dərisi sərtləşməsi, çatlamış dabanlar və qışda qabıqlanan dəri kimi problemlər çox zaman düzgün olmayan vərdişlərdən qaynaqlanır. Bu səbəblə, dəriyə qarşı gündəlik davranışlarımızı şüurlu şəkildə planlaşdırmaq lazımdır.
Dəriyə uyğun təmizləyici vasitələr seçmək
Dəriyə qulluqda ən çox edilən səhvlərdən biri sərt və qələvi tərkibli sabunlardan istifadədir. Belə məhsullar dərinin təbii lipid qatını pozur və onu qurumağa daha meylli edir. Əl və ayaq dərisi üçün uyğun təmizləyici vasitələr seçmək dərinin nəmini qorumağa kömək edir. Parfümsüz, sabunsuz, pH balanslı və nəmləndirici əlavələrlə zəngin məhsullar bu baxımdan ideal seçimdir. Əl sabunları xüsusilə tez-tez yuyunan əllər üçün nəzərdə tutulmalıdır və qidalandırıcı komponentlər (məsələn, glicerin, provitamin B5) ehtiva etməlidir. Ayaqlar üçün isə yumşaq təmizləyici gellər və ayaq vannası məhsulları istifadə edilməlidir.
Suyun temperaturuna diqqət etmək
İsti su dərinin nəmini sürətlə buxarlandırır və quruluğu artırır. Duş qəbul edərkən və ya əlləri yuyarkən ilıq suya üstünlük vermək, dərinin təbii qoruyucu qatını qorumağa kömək edir. Xüsusilə daban çatları və əl dərisi quruluğu yaşayan şəxslər isti sudan uzaq durmalıdır. Çox isti su ilə tez-tez təmasda olmaq dəridə qabıqlanma, qızartı və hətta mikroçatların yaranmasına səbəb ola bilər. Dəriyə maksimum fayda vermək üçün duşdan sonra dərini yumşaq dəsmalla qurulamaq və dərhal nəmləndirici tətbiq etmək tövsiyə olunur.
Rütubətli hava şəraitini təmin etmək
Xüsusilə qış aylarında evlərdə isitmə sistemləri havanı qurudur. Bu isə dərinin təbii nəmini itirməsinə və əl və ayaq dərisinin çatlamasına səbəb olur. Havanın optimal rütubət səviyyədə saxlanılması (təxminən 40-60%) dərinin nəmlənmə balansını qoruyur. Bu məqsədlə rütubətləndirici cihazlardan istifadə etmək, otaqlarda su dolu kasalar yerləşdirmək və nəmli bezlərdən faydalanmaq mümkündür. Rütubətli hava şəraiti, xüsusilə gecə saatlarında dərinin bərpasına dəstək verir və nəmləndirici kremlərin təsirini artırır.
Dərini günəşdən və küləkdən qoruma
Günəşin UV şüaları və soyuq, quru küləklər dərinin təbii baryerini zədələyir. Bu da əl və ayaq dərisində çatlamalar, yanma hissi və soyulma ilə nəticələnə bilər. Yay aylarında günəşdən qoruyucu SPF-li nəmləndiricilər, qışda isə qoruyucu əlcəklər və qalın corablar istifadə olunmalıdır. Gün ərzində açıq havada uzun müddət qaldıqda əllərə SPF tərkibli krem çəkmək və ayaqları hava şəraitindən qorumaq dəri quruluğunun qarşısını almağın ən əsas yollarındandır. Belə qoruyucu tədbirlər həm dərinin görünüşünü, həm də sağlamlığını qorumağa kömək edir.
Təbii və ev üsulu ilə nəmləndirmə yolları hansılardır?
Dəri quruluğunun qarşısını almaq üçün dərman və kosmetik vasitələrlə yanaşı, ev şəraitində hazırlanmış təbii nəmləndiricilər də çox faydalıdır. Bu üsullar həm büdcəyə uyğundur, həm də dəridə allergik reaksiya ehtimalı azdır. Təbii yağlar, bitki ekstraktları və sadə mətbəx məhsulları ilə hazırlanan əl və ayaq baxım maskaları, dəri üçün peeling vasitələri və qidalandırıcı qarışıqlar dərinin elastikliyini bərpa etməkdə güclü təsirə malikdir.
Zeytun yağı, kokos yağı, bal və aloe vera
Zeytun yağı və kokos yağı təbii olaraq E vitamini və yağ turşuları ilə zəngindir, bu da əl və ayaq dərisinin dərin qatlarını nəmləndirməyə kömək edir. Gecə bu yağlardan birini dərinizə çəkib pambıq əlcək və ya corab geyinərək yatmaq, səhəri yumşaq və qidalanmış dəri ilə açmağınıza səbəb olacaq. Bal antibakterial və nəmləndirici təsiri ilə tanınır – onu əl və daban çatlarına çəkmək dərinin sağalmasına dəstək olur. Aloe vera jeli isə dərini sakitləşdirir, soyutma və bərpaedici təsiri ilə xüsusilə yanma və qaşınma hallarında faydalıdır.
Evdə hazırlanmış əllər və ayaqlar üçün maskalar
Ev şəraitində hazırlanan əl və ayaq maskaları, dərini həm nəmləndirir, həm də qidalandırır. Məsələn, 1 yemək qaşığı bal, 1 çay qaşığı kokos yağı və bir az limon suyu qarışdırılaraq maska formasında tətbiq edilə bilər. Bu maska həm dərini yumşaldır, həm də ölü hüceyrələri təmizləyir. Daban çatları üçün isə qatı qatıq və yulaf unundan ibarət qarışıq dəridəki qıcıqlanmanı aradan qaldırır. Həftədə 2 dəfə bu tip maskalardan istifadə etmək ayaq dərisi sərtləşməsi və soyulması ilə mübarizədə effektiv nəticə verir.
Qidalandırıcı skrablar və peeling vasitələri
Dərinin ölü hüceyrələrdən təmizlənməsi nəmləndirici vasitələrin daha dərin qatlara çatmasını asanlaşdırır. Bu məqsədlə evdə şəkər + zeytun yağı, qəhvə + kokos yağı, və ya yulaf + süd kimi qarışıqlarla peeling hazırlamaq olar. Bu təbii skrablar əl və ayaq dərisini qidalandırmaqla yanaşı, dövranı yaxşılaşdırır və dərinin yenilənməsini sürətləndirir. Ayaq üçün peeling proseduru sonrası qalın bir təbəqə nəmləndirici krem çəkib soska geyinmək, dərinin bərpasını daha da gücləndirir.
Dəri quruluğu ilə bağlı tez-tez verilən suallar nələrdir?
Əl və ayaq dərisinin quruluğu ilə qarşılaşan insanlar tez-tez bu mövzu ilə bağlı eyni sualları verirlər. Dəri quruluğunun səbəbləri, düzgün nəmləndirici seçimi, qidalanma ilə əlaqəsi və həkimə müraciət zamanı nə etməli olduqları haqqında suallar geniş yayılıb.
Ən yaxşı əl və ayaq nəmləndiricisi hansıdır?
Ən yaxşı nəmləndirici hər bir şəxsin dəri tipinə, həyat tərzinə və mövsümi ehtiyaclarına uyğun olaraq dəyişir. Lakin ümumi olaraq əl və ayaq dərisi üçün ideal nəmləndirici qalın teksturalı, qidalandırıcı və qoruyucu baryer yaradan məhsullardır. Tərkibində urea, shea yağı, glicerin, pantenol, E vitamini və keramidlər olan nəmləndiricilər dərini dərindən nəmləndirir və çatlamaların qarşısını alır. Əl üçün daha yüngül, lakin qoruyucu kremlər; ayaq üçün isə qatı, intensiv təsirli balzamlar və maskalar seçmək tövsiyə olunur. Dermatoloji olaraq sınaqdan keçmiş və allergik olmayan məhsullara üstünlük verilməlidir.
Dəri quruluğu vitamin çatışmazlığından ola bilərmi?
Bəli, dəri quruluğu çox zaman vitamin və mineral çatışmazlığı ilə bağlı ola bilər. Xüsusilə A, E və C vitaminləri dərinin elastikliyini və nəm balansını qoruyan əsas maddələrdir. Bu vitaminlərin çatışmazlığı dəridə soyulma, çatlama və solğunluğa səbəb ola bilər. Həmçinin Omega-3 yağ turşuları, sink və biotin də dərinin sağlamlığında mühüm rol oynayır. Əgər qidalanma yetərsizdirsə və ya bədəndə sorulma problemi varsa, dəri tez bir zamanda qurumağa başlayır. Bu səbəbdən balanslı pəhriz və lazım gəldikdə vitamin əlavələri ilə dəri sağlamlığını dəstəkləmək vacibdir.
Uşaqlarda və yaşlılarda dəri quruluğuna necə yanaşmaq lazımdır?
Uşaqlar və yaşlılar dəri quruluğuna qarşı daha həssas qruplardır. Uşaqlarda dəri hələ tam inkişaf etmədiyindən, quruluq tez-tez atopik dermatit və ekzema ilə müşahidə olunur. Bu səbəbdən, onların dərisinə spirtsiz, ətirsiz və təbii tərkibli nəmləndirici məhsullar tətbiq edilməlidir. Yaşlı insanlarda isə dəridə təbii yağ ifrazı azalır, qan dövranı zəifləyir və hormonal dəyişikliklər nəticəsində dəri daha asan quruyur və çatlayır. Bu qrup üçün nəmləndirmə gündəlik baxım rejiminin ayrılmaz hissəsi olmalı, eyni zamanda rütubətli mühit və yumşaq təmizləyicilərdən istifadə edilməlidir. Həm uşaqlar, həm də yaşlılar üçün dermatoloq tövsiyəsi ilə seçilmiş məhsullar təhlükəsizlik baxımından daha uyğundur.
Dəri quruluğu üçün hansı həkimə müraciət olunmalıdır?
Dəri quruluğu uzun müddət davam edərsə və ev şəraitindəki qulluqla keçməzsə, mütləq dermatoloqa müraciət etməklazımdır. Dəri xəstəlikləri üzrə ixtisaslaşmış bu həkimlər dərinin vəziyyətini qiymətləndirərək, ehtiyac varsa, analizlər və xüsusi müalicə təyin edirlər. Əgər dəri quruluğu hormonal pozğunluq, şəkərli diabet və ya digər daxili səbəblərlə bağlıdırsa, endokrinoloq və ya terapevtlə əməkdaşlıq da lazım ola bilər. Xüsusilə çoxlu çat, qanama, qaşınma və ya iltihab əlamətləri varsa, gecikmədən həkim müayinəsi aparılmalıdır. Özbaşına kortizon tərkibli məhsullardan istifadə isə əlavə fəsadlara yol aça bilər.
Hər gün nəmləndirici istifadə etmək doğrudurmu?
Bəli, hər gün nəmləndirici istifadə etmək tamamilə doğrudur və hətta tövsiyə olunur, xüsusilə də əl və ayaq dərisi üçün. Gün ərzində bir neçə dəfə əllərin yuyulması, açıq havaya çıxmaq, istilik sistemləri və kimyəvi maddələrlə təmas nəticəsində dəri nəmini itirir. Bu səbəbdən nəmləndirici gündəlik dəri qoruma rejiminin əsas elementidir. Duş sonrası, əlləri yuduqdan sonra və yatmazdan əvvəl tətbiq edilən nəmləndirici kremlər dəri baryerini gücləndirir, çatlamaların qarşısını alır və qıcıqlanmanı azaldır. Sadəcə məhsulun tərkibi dəri tipinə uyğun olmalı və komedogen (məsamələri tıxayan) olmamalıdır.
