Kavasaki xəstəliyi uşaqlarda nadir görülən, lakin vaxtında müalicə olunmadıqda ciddi ürək damar sisteminə təsir göstərə biləcək iltihabi bir damar xəstəliyidir. Valideynlər üçün qorxulu görünə biləcək bu xəstəlik əslində vaxtında aşkarlanarsa və düzgün müdaxilə edilərsə, müalicəsi mümkün olan bir vəziyyətdir. Bu yazıda, Kavasaki xəstəliyi nədir, Kavasaki xəstəliyi əlamətləri hansılardır, uşaqlarda Kavasaki xəstəliyi necə inkişaf edir və müalicəsi necə aparılır kimi bir çox sualın cavabını tapa biləcəksiniz.
Əgər uşağınızda müalicəyə cavab verməyən qızdırma, əl və ayaqlarda şişkinlik, şişmiş limfa düyünləri, boğaz qızartısı, səpgilər, göz qızartısı və ya qızartılı dil müşahidə edirsinizsə, bu yazını diqqətlə oxumağınız tövsiyə olunur. Kavasaki xəstəliyində qızdırma uzun sürə bilər və valideynləri çaşdıracaq şəkildə digər infeksion xəstəliklərə bənzəyə bilər. Məhz bu səbəbdən Pediatriyada erkən diaqnoz son dərəcə önəmlidir.
Əgər siz də körpələrdə nadir xəstəliklər, uşaqlarda yüksək hərarət və iltihabi proseslər haqqında daha çox öyrənmək istəyirsinizsə, bu yazı uşaq sağlamlığı ilə maraqlanan hər bir valideyn üçün əvəzolunmaz mənbə olacaq. Məqaləni oxuyaraq Kavasaki xəstəliyi ilə bağlı əlamətləri vaxtında tanımağı və doğru mütəxəssisə müraciət etməyi öyrənəcəksiniz.
Kavasaki xəstəliyi necə yaranır və səbəbləri nələrdir?
Kavasaki xəstəliyi necə yaranır və səbəbləri nələrdir?Kavasaki xəstəliyi uşaqlarda damar divarlarında iltihabın yaranması ilə xarakterizə olunan, səbəbi tam müəyyən edilməmiş iltihabi bir pozğunluqdur. Xəstəlik əsasən 5 yaşdan kiçik uşaqlarda rast gəlinir və xüsusilə ürək damar sistemi üçün ciddi risklər yarada bilər. Müxtəlif araşdırmalar göstərir ki, bu xəstəlik tək bir amildən deyil, çoxfaktorlu səbəblərdən qaynaqlanır. Kavasaki xəstəliyi səbəbləri arasında həm genetik meyllər, həm də ətraf mühit amilləri mühüm rol oynaya bilər. Həmçinin bədəndə anormal immun reaksiyalar və bəzi infeksion agentlər də bu xəstəliyin inkişafını stimullaşdıra bilər. Aşağıda Kavasaki xəstəliyinin yaranma səbəbləri təqdim olunur:
- Virus və bakterial mənşəli infeksiyalar
- Anormal immun cavab
- Genetik meyillilik
- Ətraf mühitin təsiri
Virus və bakterial mənşəli infeksiyalar
Kavasaki xəstəliyi bir çox tədqiqatçı tərəfindən bəzi infeksion xəstəliklər ilə əlaqələndirilir. Xüsusilə virus və ya bakteriya mənşəli infeksiyaların xəstəliyi tətikləyə biləcəyi düşünülür. Əksər hallarda Kavasaki xəstəliyində qızdırma, boğaz qızartısı, səpgilər və limfa düyünlərinin şişməsi kimi əlamətlər virus mənşəli xəstəlikləri xatırladır. Bu oxşarlıq virusların rolu barədə elmi marağı artırır. Məsələn, adenovirus, koronavirus və streptokokk kimi mikroorqanizmlərin adı bu kontekstdə çəkilir. Bu infeksiyalar orqanizmdə immun sistemin həddindən artıq reaksiyasına səbəb ola bilər. Uşaqlarda Kavasaki xəstəliyi zamanı müşahidə olunan iltihabi damar prosesi bir infeksiyaya cavab olaraq baş verən anormal immun cavabla əlaqələndirilə bilər. Hərçənd bu xəstəlik insandan insana keçmir, lakin ətraf mühitdəki infeksion yükün rolu inkar edilmir. Uşaqlarda yüksək hərarət, dəri dəyişiklikləri, göz iltihabı kimi simptomlar da infeksion təsiri gücləndirir. Kavasaki xəstəliyi əlamətləri bəzi hallarda tipik virus infeksiyalarına bənzədiyindən, Pediatriyada erkən diaqnoz çox çətindir. Bu səbəbdən Kavasaki xəstəliyi testi və qan analizləri önəm qazanır. Nəticədə, bəzi virusların və bakteriyaların Kavasaki sindromu ilə əlaqəli ola biləcəyi güman edilir.
Anormal immun cavab
Kavasaki xəstəliyi çox zaman bədənin immun sisteminin öz toxumalarına hücum etdiyi hallarla əlaqələndirilir. Bu, autoimmun proses adlanır. İmmunitet sisteminin bu anormal reaksiyası qan damarlarının divarlarında iltihabi proseslərə səbəb olur. Bu, xüsusilə orta ölçülü arteriyalarda, o cümlədən koronar damarlarda müşahidə edilir. Bu səbəbdən Kavasaki və ürək damar sistemi arasında ciddi bir əlaqə vardır. Kavasaki xəstəliyində dil dəyişiklikləri, göz iltihabı və əl-ayaqlarda şişkinlik də immun sistemin hiperaktivliyindən qaynaqlana bilər. Bu vəziyyətin səbəbi bəzi uşaqlarda doğuşdan gələn immunitet sisteminin həssaslığı ilə bağlı ola bilər. Körpələrdə immun sistemi pozuntuları bədənin xarici patogenlərlə mübarizə aparmaq yerinə, öz toxumalarına zərər verməsi ilə nəticələnir. Bu xəstəlikdə qan testləri və analizlər anormal immun aktivliyini aşkara çıxara bilər. Məhz bu səbəbdən Kavasaki xəstəliyi müalicəsi zamanı immun sistemin reaksiyası xüsusi nəzarət altında saxlanılır. Uşaq həkimi məsləhətləri də bu hallarda erkən müdaxiləni vacib hesab edir. Beləliklə, Kavasaki xəstəliyi haqqında valideynlər üçün məlumat vacibdir, çünki anormal immun cavab onun əsas səbəblərindən biridir.
Genetik meyillilik
Kavasaki xəstəliyi bəzi hallarda genetik faktorlarla əlaqəli olaraq meydana gələ bilər. Araşdırmalar göstərir ki, bu xəstəliyin ailədə əvvəllər keçməsi uşağın riskini artırır. Kavasaki xəstəliyi səbəbləri arasında genetik meyllilik getdikcə daha çox araşdırılan sahəyə çevrilib. Əgər ailədə bir uşaq bu xəstəliyə tutulubsa, digər uşaqlarda da risk artır. Bu hal xəstəliyin səbəblərinin yalnız ətraf mühitlə bağlı olmadığını göstərir. Ən çox Asiya mənşəli uşaqlarda rast gəlindiyi üçün etnik genetik xüsusiyyətlərin də rol oynadığı düşünülür. Uşaqlarda Kavasaki xəstəliyi bəzən digər ailəvi autoimmun xəstəliklərlə birlikdə müşahidə olunur. Bu da onun irsiyyətlə bağlı ola biləcəyini təsdiqləyir. Genetik əsaslı xəstəliklərdə erkən diaqnoz daha çətin olsa da, pediatrik müayinə üsulları bu prosesdə mühüm yer tutur. Kavasaki xəstəliyi diaqnozu zamanında qoyulmazsa, xəstəliyin ağırlaşma riski yüksəlir. Kardioloji pediatriya sahəsində çalışan mütəxəssislər də bu istiqamətdə maarifləndirici tədbirlərin artırılmasını tövsiyə edirlər. Beləliklə, genetik meyillilik Kavasaki sindromu üçün əsas səbəblərdən biri kimi qəbul olunur.
Ətraf mühitin təsiri
Kavasaki xəstəliyi bir sıra ətraf mühit faktorlarının təsiri ilə də əlaqələndirilir. Tədqiqatlar göstərir ki, hava çirkliliyi, toksik kimyəvi maddələr, hətta bəzi mövsümi allergenlər bu xəstəliyin inkişafında rol oynaya bilər. Bu təsirlər immun sistemin funksiyasını pozaraq iltihabi proseslərə səbəb ola bilər. Ətraf mühitlə bağlı faktorlar bəzən genetik meyilliliklə birlikdə təsir göstərir və Kavasaki sindromu bu qarşılıqlı təsirin nəticəsi olaraq ortaya çıxır. Xəstəlik əsasən qış və yaz aylarında müşahidə olunur, bu da mövsümi təsirlərin mümkünlüyünü sübut edir. Körpələrdə nadir xəstəliklər arasında yer alan bu sindromun ətraf mühitlə əlaqəsi hələ tam aydın deyil, lakin araşdırmalar davam edir. Uşaqda səpgilər və dil dəyişiklikləri kimi simptomlar bəzən allergik reaksiyalarla qarışdırılır. Lakin Kavasaki xəstəliyi əlamətləri spesifik olduğu üçün erkən diaqnoz vacibdir. Bu səbəbdən Kavasaki xəstəliyi ilə bağlı həkim tövsiyələri valideynlər üçün mühüm əhəmiyyət daşıyır. Uşaq sağlamlığı üçün təhlükə yaratmaması üçün ətraf mühitə məruz qalma səviyyələri nəzarət altında saxlanmalıdır.
Kavasaki xəstəliyinin əsas əlamətləri hansılardır?
Kavasaki xəstəliyi uşaqlarda müşahidə olunan və müxtəlif mərhələlərdə fərqli klinik əlamətlərlə özünü göstərən iltihabi damar xəstəliyidir. Xüsusilə uzunmüddətli qızdırma və çoxsaylı orqan sistemlərini əhatə edən dəyişikliklər, bu xəstəliyin tanınmasında mühüm rol oynayır. Uşaqlarda Kavasaki xəstəliyi zamanı simptomların çoxu eyni anda görünə bilər, lakin bəzən mərhələli şəkildə inkişaf edir. Aşağıda Kavasaki xəstəliyi əlamətləri sadalanmışdır:
- 5 gündən çox davam edən yüksək qızdırma
- Qızartılı, qurumuş və çatlamış dodaqlar
- “Çiyələk dili” (şişmiş, qırmızı və qabarcıqlı dil)
- Polimorfik səpgilər (dəridə müxtəlif formalı səpgilər)
- İfrazatsız ikitərəfli göz qızartısı (konyunktivit)
- Boyun limfa düyünlərinin böyüməsi
- Əllərin və ayaqların şişməsi, qızarması
- Barmaqların ucundan başlayaraq dərinin soyulması
- Əsəbilik və narahatlıq
- Oynaq ağrısı və şişkinlik
- Anoreksiya və ümumi halsızlıq
- Anus ətrafında və barmaqlarda dəri dəyişiklikləri
- Diareya və qarın ağrısı
- Aseptik meningit əlamətləri
- Ürək-damar sistemində tutulmalar (miokardit, perikardit, koronar anevrizma)
- Otit media (orta qulaq iltihabı)
- BCG peyvənd yerində qızartı
- Dırnaqlarda Beau xətləri (eninə dərin xəttlər)
Kavasaki xəstəliyinin potensial riskləri və ağırlaşmaları
Kavasaki xəstəliyi vaxtında müalicə olunmadıqda ürək və damar sisteminə ciddi zərər verə bilən iltihabi bir proseslə xarakterizə olunur. Bu xəstəliyin erkən diaqnozu və həkim nəzarətində müalicəsi, fəsadların qarşısını almaqda mühüm rol oynayır. Xüsusilə kardioloji ağırlaşmalar və digər sistemik problemlər Kavasaki xəstəliyinin nəticələri sırasında yer alır. Aşağıda Kavasaki xəstəliyi səbəbilə yarana biləcək əsas risklər sadalanmışdır:
- Koronar arteriya anevrizmaları
- Ürək əzələsinin iltihabı (miokardit)
- Perikardit (ürək qişasının iltihabı)
- Ürək qapaqlarında disfunksiya
- Oynaqlarda ağrı və şişkinlik (artritə bənzər hallar)
- Bədəndəki digər damarların iltihabı və zədələnməsi
- Nevroloji fəsadlar (tutmalar, davranış dəyişiklikləri)
- Qaraciyər və öd kisəsində funksional pozğunluqlar
- Qan laxtalanma sistemində pozulmalar (hiperkoaqulyasiya və ya qanaxma riski)
- Yarımçıq Kavasaki sindromu və gecikmiş diaqnoz səbəbilə ağırlaşmalar
Kavasaki xəstəliyinin diaqnostikası necə qoyulur?
Kavasaki xəstəliyi spesifik bir laborator testlə aşkar edilmədiyi üçün diaqnostikası daha çox klinik müşahidələr, yardımçı testlər və ürək dəyərləndirmələri əsasında aparılır. Uşaqlarda müşahidə edilən xüsusi simptomlar toplusu, diaqnozun əsasını təşkil edir. Xəstəliyin digər oxşar simptomlu hallardan ayırd edilməsi, diaqnozun düzgün və vaxtında qoyulması üçün mühüm əhəmiyyət daşıyır. Aşağıda Kavasaki xəstəliyi diaqnozu üçün əsas mərhələlər təqdim olunub:
1. Klinik simptomların qiymətləndirilməsi
Kavasaki xəstəliyi diaqnozu ilk növbədə klinik meyarlara əsaslanır. Ən azı 5 gün davam edən yüksək qızdırma və onunla birlikdə baş verən 4 əsas klinik əlamət diaqnostik göstərici kimi qəbul edilir. Bu əlamətlərə çiyələk dili, qızartılı və çatlamış dodaqlar, iki tərəfli konjonktivit, səpgilər, boyunda limfa düyünlərinin böyüməsi və əllərdə-ayaqlarda şişkinlik daxildir. Əgər uşağın bu əlamətlərin hamısı müşahidə olunmursa, lakin ürək-damar sistemində dəyişikliklər varsa, yenə də natamam Kavasaki sindromu diaqnozu qoyula bilər. Bu yanaşma xüsusilə 1 yaşdan kiçik körpələrdə tətbiq edilir. Uşaqlarda Kavasaki xəstəliyi zamanı Pediatriyada erkən diaqnoz həyati vacib sayılır. Həkimlər simptomların başlanma tarixini və ardıcıllığını da diqqətlə izləyirlər. Kavasaki xəstəliyi əlamətləri digər uşaq infeksiyalarını təqlid etdiyindən, dəqiqlik və ardıcıl müşahidə lazımdır. Kavasaki xəstəliyi haqqında valideynlər üçün məlumat verilməsi, ilkin mərhələdə şübhə yaratmaq üçün əhəmiyyətlidir. Bu diaqnostik qiymətləndirmə zamanı müalicəyə cavab verməyən qızdırma mühüm siqnaldır.
2. Laborator göstəricilərin təhlili
Kavasaki xəstəliyi diaqnozunda qan və sidik testləri dəstəkləyici rol oynayır və iltihabi vəziyyətin təsdiqlənməsi üçün istifadə olunur. Qanda C-reaktiv protein (CRP) və eritrosit çökmə sürəti (ESR) kimi göstəricilərin yüksəkliyi bu xəstəlikdə tipikdir. Həmçinin leykositoz, anemiya və trombositlərin artması da tez-tez rast gəlinir. Sidik analizlərində steril leykosituriya və zülal ifrazı müşahidə edilə bilər. Bu testlər həm diaqnoz mərhələsində, həm də Kavasaki xəstəliyi müalicəsi dövründə monitorinq üçün aparılır. Körpələrdə immun sistemi pozuntuları nəticəsində bu göstəricilər daha kəskin ola bilər. Eyni zamanda qaraciyər fermentləri və albumin səviyyəsi də qiymətləndirilir. Bu testlər vasitəsilə digər infeksion xəstəliklər istisna edilə və Kavasaki sindromu daha dəqiq təsdiqlənə bilər. Qan testləri və analizlər simptomların səbəbini daha dərindən anlamağa kömək edir. Valideynlər üçün uşaqda səbəbsiz qızdırma ilə birlikdə bu analizlərin aparılması həlledici əhəmiyyət daşıyır.
3. Exokardioqrafik və ürək dəyərləndirmələri
Kavasaki xəstəliyi koronar arteriyalara təsir edən nadir iltihabi damar xəstəliyi olduğu üçün ürək müayinəsi diaqnostik prosesin ayrılmaz hissəsidir. Exokardioqrafiya ürəkdə anevrizma, miokardit, perikardial effüziya və digər struktur dəyişiklikləri aşkar etmək üçün istifadə olunur. Xüsusilə koronar arteriyaların genişlənməsi Kavasaki üçün tipik komplikasiyadır. Bu görüntüləmə Kavasaki və ürək damar sistemi arasındakı əlaqəni daha aydın göstərir. Diaqnozun natamam formalarında, ürək zədələnməsi varsa, klinik meyarların sayından asılı olmayaraq diaqnoz təsdiqlənə bilər. Kardioloji yoxlanış və elektrokardioqram (EKQ) ilə ürəyin elektrik fəaliyyətinə də nəzarət olunur. Bəzi hallarda rentgenoqrafiya və ya KT müayinəsi ilə ürək və ağciyərlərin ümumi vəziyyəti də qiymətləndirilir. Kavasaki xəstəliyi diaqnozu zamanı ürək görüntüləmələri həm diaqnozu təsdiqləyən, həm də gələcək fəsadları müəyyənləşdirən vacib mərhələdir. Bu səbəbdən kardioloji pediatriya mütəxəssisləri bu müayinələrin hər bir uşaq üçün aparılmasını tövsiyə edir. Uşaqda iltihabi proseslər və müalicəyə cavab verməyən qızdırma varsa, bu yoxlamalar gecikdirilmədən aparılmalıdır. Beləliklə, exokardioqrafiya Kavasaki xəstəliyi testi olmasa da, ən vacib diaqnostik vasitələrdən biridir.
Kavasaki xəstəliyinin müalicəsi
Kavasaki xəstəliyi vaxtında müdaxilə olunmadıqda ürək damar sisteminə ciddi zərər vura bilən bir uşaq xəstəliyidir. Müalicənin əsas məqsədi iltihabı azaltmaq, qızdırmanı aradan qaldırmaq və koronar arteriyalarda yaranacaq ağırlaşmaların qarşısını almaqdır. Erkən diaqnoz qoyulmuş hallarda müalicəyə ilk 10 gün ərzində başlanması, Kavasaki xəstəliyi nəticəsində yaranan fəsadların qarşısını xeyli dərəcədə alır. Aşağıda Kavasaki xəstəliyi müalicəsi üçün istifadə olunan əsas yanaşmalar təqdim edilir:
- Venadaxili immunoqlobulin (IVIG) ilə müalicə
- Yüksək dozalı aspirin istifadəsi
- Xəstəxanada izlənmə və kardioloji monitorinq
- Cərrahi və digər əlavə müdaxilələr
Venadaxili immunoqlobulin (IVIG) ilə müalicə
Kavasaki xəstəliyi zamanı tətbiq edilən əsas və ən təsirli müalicə üsullarından biri venadaxili immunoqlobulin (IVIG) terapiyasıdır. Bu preparat qanın plazmasından əldə olunan antikorlarla zənginləşdirilmiş məhluldur və bədənin anormal immun reaksiyasını tənzimləməyə kömək edir. Araşdırmalar göstərir ki, xəstəliyin ilk 10 günü ərzində IVIG tətbiqi koronar arteriya anevrizmalarının yaranma riskini 20%-dən 3%-ə qədər azalda bilir. IVIG infuziyası qızdırmanın tez bir zamanda enməsinə və Kavasaki xəstəliyi əlamətlərinin yüngülləşməsinə səbəb olur. Uşaq xəstəxanasında yatış dövründə bu müalicə intensiv şəkildə aparılır. Xəstəlik müalicəyə zəif cavab verərsə və ya iltihabi markerlər yüksək qalarsa, IVIG 10-cu gündən sonra da istifadə edilə bilər. Körpələrdə immun sistemi pozuntuları fonunda bu dərmanın təsiri daha həlledici ola bilər. Bu müalicə üsulu ilə Kavasaki və ürək damar sistemi arasında yaranacaq komplikasiyaların qarşısı alınır. Xəstəliyin ağır formalarında təkrarlanan IVIG infuziyaları da nəzərdən keçirilə bilər. IVIG-in yan təsirləri adətən nadir və yüngül olur. Bu preparat Kavasaki sindromu üçün qızıl standart sayılır. Kardioloji pediatriya sahəsində aparılan protokollar bu yanaşmanı əsas terapiya kimi tövsiyə edir.
Yüksək dozalı aspirin istifadəsi
Kavasaki xəstəliyi zamanı ikinci əsas müalicə komponenti asetilsalisil turşusu, yəni aspirindir. Bu preparat həm iltihabəleyhinə, həm ağrıkəsici, həm də qanın laxtalanmasını azaldıcı təsirə malikdir. Müalicənin başlanğıc mərhələsində 30–100 mq/kq/gün dozada təyin edilən aspirin qızdırma və ağrının azaldılmasına kömək edir. Qızdırma aradan qalxdıqdan sonra doza antiaqreqant səviyyəyə endirilir və 6–8 həftə davam etdirilə bilər. Aspirin istifadəsi Kavasaki xəstəliyində qızdırma, oynaq ağrısı, və iltihablı proseslər zamanı simptomatik rahatlama təmin edir. Qan testləri və analizlər zamanı trombosit səviyyələri yüksək olduqda, aspirinin rolu daha da ön plana çıxır. Xəstə qrip və ya suçiçəyi infeksiyasına tutulduqda aspirin dayandırılmalıdır, çünki Rey sindromu riski artır. Kavasaki xəstəliyi müalicəsi zamanı aspirin təkbaşına deyil, IVIG ilə birlikdə istifadə olunur. Uşaqlarda aspirinə qarşı həssaslıq olduqda alternativ müalicə yolları axtarılır. Aspirinin uzunmüddətli istifadəsi ürək damarlarında qan laxtalanmasının qarşısını almaq üçün faydalıdır. Uşaq həkimi məsləhətləri ilə dozanın düzgün şəkildə tənzimlənməsi vacibdir. Aspirin istifadəsi həm kəskin mərhələdə, həm də bərpa dövründə effektiv təsir göstərir.
Xəstəxanada izlənmə və kardioloji monitorinq
Kavasaki xəstəliyi diaqnozu qoyulan hər bir uşaq, xüsusilə kəskin mərhələdə xəstəxanaya yerləşdirilməli və davamlı nəzarətdə saxlanılmalıdır. Xəstəxana şəraitində exokardioqram, EKQ və qan testləri ilə ürək funksiyaları mütəmadi qiymətləndirilir. Xəstənin ürək-damar sistemində hər hansı struktur dəyişiklik varsa, uzunmüddətli izləmə planı hazırlanır. Xəstəlikdən sonra ilk 6–8 həftə ərzində təkrarlanan kardioloji müayinələr vacib sayılır. Koronar arteriya anevrizması inkişaf edən uşaqlarda isə nəzarət müddəti daha da uzadılır. Kavasaki xəstəliyi ilə bağlı həkim tövsiyələri izləmə intervalının fərdiləşdirilməsini tələb edir. Ürək funksiyalarında pozulmalar olarsa, kardioloji müdaxilələr nəzərdən keçirilə bilər. Uşaqda səbəbsiz qızdırma və göz qızartısı kimi əlamətlər təkrarlanarsa, təcili tibbi yardım tələb oluna bilər. Nəzarət müayinələri zamanı qan laxtalanma testləri, trombosit səviyyələri və iltihab göstəriciləri də təqib olunur. Bu mərhələ həm müalicənin effektivliyini yoxlamaq, həm də komplikasiyaların qarşısını almaq üçün əsasdır.
Cərrahi və digər əlavə müdaxilələr
Kavasaki xəstəliyi bəzi hallarda koronar arteriyalarda ciddi darlıq və ya anevrizma ilə nəticələnə bilər. Bu hallarda standart terapiya ilə yanaşı invaziv müdaxilələr də tələb oluna bilər. Stent yerləşdirmə, angioplastika və koronar arter bypass grefti kimi üsullar tıxanmış damarlarda qan axınını bərpa etmək üçün tətbiq olunur. Bu müdaxilələr xüsusilə miokard isemiyası və ya ürək çatışmazlığı riskləri olduqda gündəmə gəlir. Kardioloji pediatriya komandası bu qərarları müayinə nəticələrinə və simptomlara əsasən verir. Bəzi hallarda, aorta-koronar şuntlama da nəzərdən keçirilə bilər. Bu tip əməliyyatlar adətən uzunmüddətli ağırlaşmaların qarşısını almaq və qanın normal axınını təmin etmək məqsədi daşıyır. Kavasaki xəstəliyi komplikasiyaları ilə qarşılaşan uşaqlarda cərrahi müdaxilə xilasedici rol oynaya bilər. Bu prosedurlar yalnız ən ağır hallarda və standart müalicə təsirsiz olduqda aparılır. Uşaqda iltihabi proseslər fonunda bu cür müdaxilələr son çarə kimi planlaşdırılır. Valideynlərə müalicə planı barədə aydın və ətraflı məlumat verilməlidir.
Kavasaki xəstəliyi ilə bağlı tez-tez verilən suallar
Kavasaki xəstəliyi nədir və uşaqlarda necə yaranır?
Kavasaki xəstəliyi əsasən 5 yaşdan kiçik uşaqlarda rast gəlinən iltihabi damar xəstəliyidir. Bu vəziyyət bədənin müxtəlif orqan sistemlərinə, xüsusilə ürək damarlarına təsir edir və xəstəliyin erkən əlamətləri arasında səpgilər, qızdırma və limfa düyünlərinin şişməsi yer alır.
Kavasaki xəstəliyinin səbəbləri tam məlumdurmu?
Kavasaki xəstəliyi dəqiq məlum səbəbi olmayan, lakin infeksiyalar, genetik meyl və autoimmun reaksiya ilə əlaqəli olduğu güman edilən bir pozuntudur. Bəzi tədqiqatlar bunu uşaqlarda autoimmun xəstəliklər qrupuna aid edir.
Kavasaki sindromu yoluxucudurmu?
Kavasaki xəstəliyi birbaşa yoluxucu deyil və insandan insana keçmir. Buna baxmayaraq, bəzi mütəxəssislər onu qızdırma ilə keçən xəstəliklər arasında fərqləndirirlər.
Kavasaki xəstəliyi üçün xüsusi qan testləri varmı?
Kavasaki xəstəliyi spesifik qan testləri ilə deyil, ümumi iltihab markerlərinin yüksəlməsi və klinik əlamətlərlə təyin olunur. Bu testlərdə damar iltihabı göstəriciləri diqqətə alınır.
Kavasaki müalicəsi nə qədər davam edir və hansı mərhələləri əhatə edir?
Kavasaki xəstəliyi müalicəsində ilk mərhələ adətən 7–10 gün ərzində aktiv simptomların azaldılmasıdır. Sonrakı mərhələdə isə Kavasaki komplikasiyalarının qarşısını almaq üçün davamlı nəzarət və təqib aparılır.
Aspirin və IVIG nə üçün istifadə olunur?
Kavasaki xəstəliyi zamanı aspirinlə müalicə iltihabın və tromboz riskinin azaldılması üçün istifadə edilir. İntravenoz immunoqlobulin isə immun sistemin reaksiyasını tənzimləmək üçün əsas preparatdır.
Kavasaki xəstəliyi keçirmiş uşaqda gələcəkdə ürək problemi ola bilərmi?
Kavasaki xəstəliyi düzgün və vaxtında müalicə edilmədikdə uşaqlarda ürək problemi riskini artırır. Bu səbəbdən kardioloji nəzarət və mütəmadi exokardioqrafik müayinələr vacibdir.
Kavasaki xəstəliyindən sonra nəzarət və izləmə necə aparılır?
Kavasaki xəstəliyi keçirmiş uşaqlarda bərpa dövründə kardioloq nəzarətində izləmə planı hazırlanır. Bu, həm ailə üçün uşaq sağlamlığı bələdçisi, həm də komplikasiyaların vaxtında aşkarlanması baxımından əhəmiyyətlidir.
Uşağımda Kavasaki xəstəliyindən şübhələnirəmsə nə etməliyəm?
Kavasaki xəstəliyi əlamətləri müşahidə edildikdə dərhal pediatra və ya uşaq kardioloquna müraciət olunmalıdır. Xüsusilə uşaqda göz qızartısı və səbəbsiz yüksək qızdırma halları diqqətə alınmalıdır.
Yarımçıq Kavasaki sindromu nə deməkdir?
Kavasaki xəstəliyi bəzi hallarda bütün klassik əlamətləri göstərmədən inkişaf edir və bu vəziyyət yarımçıq Kavasaki adlanır. Bu formada Kavasaki xəstəliyində səpgilər və hərarət olsa da, digər əlamətlər zəif təzahür edir.
Kavasaki xəstəliyinə qarşı peyvənd və ya profilaktik tədbir varmı?
Kavasaki xəstəliyi üçün spesifik peyvənd yoxdur. Lakin körpələrdə dəri xəstəlikləri və iltihabi hallar zamanı diqqətli olmaq, erkən aşkarlamada rol oynaya bilər.
Kavasaki xəstəliyi yalnız uşaqlarda müşahidə olunur?
Kavasaki xəstəliyi əsasən uşaq xəstəlikləri arasında yer alsa da, çox nadir hallarda böyüklərdə də rast gəlinə bilər. Lakin xəstəlik tipik olaraq körpəlik və erkən uşaqlıq dövründə müşahidə olunur.
Kavasaki xəstəliyi yoluxucu xəstəlikdirmi?
Kavasaki xəstəliyi yoluxucu hesab edilmir və birbaşa insandan insana keçmir. Lakin Kavasaki xəstəliyində göz iltihabı və digər simptomlar infeksion xəstəliklərlə qarışdırıla bilər.
